Για ό,τι χάθηκε και για ό,τι χαθεί έχουμε ευθύνη
Προσπαθώ να βρω τι θα ήταν αυτό που θα με έφερνε στη Λαμία, αν δεν έμενα εδώ. Να φτιάξω μια λίστα με τα μέρη που θα έπρεπε να επισκεφθώ, με τα σημεία της πόλης που θα με συγκινούσαν, σημεία από την ιστορία της, οτιδήποτε που θα με πήγαινε λίγο στο παρελθόν της.
Δυστυχώς ο κατάλογος είναι πολύ μικρός. Το Κάστρο και το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Πλατεία Λαού, η Πλατεία Διάκου και το άγαλμα, το κτίριο της Νομαρχίας, τα κτίρια του ΟΣΕ… Πού πήγαν τα υπόλοιπα; Ή δεν είχε η Λαμία; Πολλά κτίρια, ακόμα και διατηρητέα, κατεδαφίστηκαν. Οι Μύλοι του Μουζέλη είναι εγκαταλειμμένοι στην βορά του χρόνου. Η Παλιά Δεξαμενή επίσης. Τα στενά της δρομάκια και τα πλακόστρωτα εξαφανίστηκαν ή γίνονται… καινοτόμες κυλιόμενες σκάλες. Η Δημοτική Αγορά κατεδαφίστηκε.
Για τη Δημοτική Αγορά έγινε αρκετή συζήτηση. Δεν έχει σημασία αν ο καθένας μας βρίσκει απαραίτητη ή όχι την ύπαρξή της, αν εκτιμά ή όχι την αξία της. Αυτό είναι κάτι υποκειμενικό, ας πούμε ότι έγκειται στην παιδεία, τη μόρφωση, τις εμπειρίες που διαθέτει ο καθένας. “Δεν χαρακτηρίζουμε ως κτίριο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία τη Δημοτική Αγορά Λαμίας στις οδούς Όθωνος και Αγ. Νικολάου, διότι δεν παρουσιάζει Αρχιτεκτονικό ή ιστορικό ενδιαφέρον” ήταν η απόφαση στις 13/9/2001 του κ Ευάγγελου Βενιζέλου, Υπουργού Πολιτισμού στην τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Όμως η Δημοτική Αγορά αποτελούσε κύτταρο της ιστορικής μνήμης των κατοίκων της Λαμίας και τοπόσημο, καθώς ήταν σημείο αναφοράς σε μια από τις ιστορικότερες και συγκροτημένες, από άποψη αυτόνομων υπηρεσιών, περιοχές της Λαμίας. Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι κουβαλούσε ένα κομμάτι της ζωής αυτής της πόλης. Το ότι ήταν ετοιμόρροπη δεν αποτελεί αιτία για κατεδάφιση. Δεν κατέστη μόνη της η Δημοτική Αγορά ετοιμόρροπη. Από κάποιους εγκαταλείφθηκε, κάποιοι δεν φρόντισαν να τη συντηρήσουν.
Aλλη μια φορά αποδείχτηκε η δημοτική αρχή πολύ μικρή μπροστά σε ζητήματα ιστορίας και πολιτισμού. Είμαστε ανίκανοι τελικά να διασώσουμε τα στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και να τα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Μας αρέσει όμως να κομπάζουμε σε φίλους και γνωστούς όταν επισκεπτόμαστε την τάδε ή τη δείνα πόλη του εξωτερικού, αναφέροντας τα κτίρια, τόσο μοντέρνας αρχιτεκτονικής όσο και αιώνων, που έχει να επιδείξει. Σχολιάζουμε το ιστορικό κέντρο, που διατηρείται μοναδικά, που λαμβάνονται αυστηρά μέτρα και κανόνες για να προστατεύεται. Επαινούμε το γεγονός ότι συντηρείται και το πιο «ασήμαντο» κτίριο και μνημείο, θαυμάζουμε το πόσοι επισκέπτες συγκεντρώνονται. Εμείς έχουμε μάθει να γκρεμίζουμε ό,τι κουβαλάει μνήμες, σαν να πρόκειται για κάτι βρώμικο, που πρέπει να το πετάξουμε από πάνω μας, που πρέπει να το διαγράψουμε.
Τις πόλεις τις φτιάχνουν οι κάτοικοί της, η δική τους προσωπικότητα αντικατοπτρίζεται σε κάθε χιλιοστό του τόπου, η δική τους ιστορία. Αν δεν μας αρέσει κάτι που συμβαίνει στην πόλη μας, δεν φταίει κανείς άλλος, αλλά εμείς οι ίδιοι, που δεν δραστηριοποιούμαστε, δεν αντιδρούμε, δεν κάνουμε κάτι για να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Η Λαμία είμαστε όλοι εμείς. Για ό,τι χάθηκε και για ό,τι χαθεί έχουμε ευθύνη.
Στέφανος Σταμέλλος