ΒΟΛΟΣ: «Ατμοσφαιρική ρύπανση-επιπτώσεις-προτάσεις»

Α) Βιομηχανία: η ελληνική βιομηχανία είναι γενικά ιδιαίτερα ρυπογόνος, και ειδικότερα οι βιομηχανίες του Βόλου (ΑΓΕΤ κλπ.) και πρέπει να ελεγχθούν με μοντέλα διαχείρισης σε ισορροπία με το ανθρωπογενές οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής λόγω της γειτνίασης με την πόλη του Βόλου και των επιδράσεών τους σε μεγάλη κλίμακα. Ειδικά το πετ-κοκ (πετρελαϊκός οπτάνθρακας) είναι καύσιμο ιδιαίτερα ρυπογόνο και επιβαρυντικό για την υγεία και το περιβάλλον, με πολλούς τρόπους. Θα πρέπει να εφαρμοστεί και να επιβληθεί στις βιομηχανίες το θεσμικό πλαίσιο που αποβλέπει τόσο στον αποκλεισμό της χρήσης του πετ κοκ όσο και στην χρήση του φυσικού αέριου. Πρόβλημα υπάρχει επίσης με την ραδιενεργό τέφρα που χρησιμοποιεί η ΑΓΕΤ. Αυτονόητο είναι ότι πρέπει να επιβάλονται αυστηρά πρόστιμα, όταν παραβιάζεται η νομοθεσία.

Β) Οχήματα: το ΙΧ αυτοκίνητο και κυρίως τα πετρελαιοκίνητα οχήματα, αποτελούν κρίσιμο παράγοντα άμεσης ρύπανσης, και πρέπει να εξεταστεί η χρήση τους μέσα στην πόλη. Τα σιλοφόρα της ΑΓΕΤ δημιουργούν σοβαρά προβλήματα, κυκλοφοριακά και ρύπανσης. Προτείνεται: α) Η καθιέρωση πορθμείου από Πευκάκια μέχρι ΑΓΕΤ για την μεταφορά των βαρέων οχημάτων, ώστε να μην περνούν από το κέντρο της πόλης του Βόλου και β) Η ανάπτυξη των μαζικών μέσων μεταφοράς (με χρήση οικολογικών καυσίμων) για την εξυπηρέτηση των πολιτών.

Γ) Αποτελεσματικοί έλεγχοι στα οχήματα και στους καυστήρες, για την τήρηση όρων λειτουργίας.

Δ) Διαρκής παρακολούθηση και ενημέρωση του πολίτη.

Απαιτείται έρευνα για τον προσδιορισμό της συμβολής των πηγών ρύπανσης στη ρύπανση της ατμόσφαιρας (αιωρουμένων σωματιδίων κλπ.), με την αξιοποίηση των υπαρχόντων στοιχείων – μετρήσεων – μελετών – ερευνών, με τελική στόχευση την αποκάλυψη των πραγματικών και σημειακών πηγών ρύπανσης (όπως οι εκφορτώσεις σκραπ μέσα στο λιμάνι του Βόλου) και το σχεδιασμό ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής πολιτικής για την αναβάθμιση της ποιότητας του αέρα που αναπνέουν οι Βολιώτες.

Αν όπως λέγεται «ο τουρισμός είναι η μόνη βιομηχανία που απέμεινε στη Μαγνησία», καλούμαστε να διαφυλάξουμε το περιβάλλον ως κόρην οφθαλμού, τόσο για την οικονομική ανάπτυξη του τόπου μας όσο και για τη διαφύλαξη του υπέρτατου και αδιαπραγμάτευτου αγαθού της Δημόσιας Υγείας.
Το παρόν να σταλεί προς κάθε αρμόδιο και τα ΜΜΕ

Ο πρόεδρος Λεωνίδας Μαυρογιάννης

Ο πετρελαϊκός οπτάνθρακας είναι παραπροϊόν της διύλισης πετρελαίου. Παράγεται κατά την πυρόλυση των υπολειμμάτων της τροφοδοσίας και από την απόσταξη των πιο βαριών πετρελαίων. Πρόκειται για ένα μαύρο κοκκώδες υλικό που αποτελείται κυρίως από άνθρακα. Η σύστασή του ποικίλει ανάλογα με την ποιότητα του πετρελαίου από το οποίο προήλθε, καθώς επίσης και τις μεθόδους επεξεργασίας. Το pet-coke εμπορεύεται και διακινείται κυρίως σε κοκκώδη μορφή και σε λιγότερες περιπτώσεις εν διαλύσει μέσα σε νερό. Πριν την καύση του θρυμματίζεται ώστε να αποκτήσει μικρότερη κοκκομετρία. Όταν μεταφέρεται υπό τη μορφή σκόνης πρέπει να λαμβάνονται ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης για την αποφυγή της διασποράς του. Το ίδιο ισχύει και στις φάσεις της προσωρινής αποθήκευσης, του θρυμματισμού και της μεταφοράς στην εστία καύσης, για την προστασία των εργαζομένων και των γειτονικών περιοχών.
Χρησιμοποιείται κυρίως ώς καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας, ενώ εξευγενισμένες ποιότητές του χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτροδίων.
Το κυριότερο πλεονέκτημά του ως καυσίμου είναι η πολύ καλή αναλογία θερμογόνου δύναμης και τιμής. Αξίζει να σημειωθεί πώς καθώς τα τελευταία χρόνια τα διυλιστήρια όλου του κόσμου χρησιμοποιούν ολοένα και πιο βαριές ποιότητες πετρελαίου, η παραγωγή του pet-coke αυξάνεται συνεχώς. Επιπλέον οι παραγόμενες ποσότητες δεν ακολουθούν νόμους προσφοράς και ζήτησης, καθώς πρόκειται για παραπροϊόν.
Τα μειονεκτήματά είναι τόσο τεχνικά όσο και περιβαλλοντικά. Από τεχνικής άποψης, η χαμηλή του περιεκτικότητα σε πτητικές ενώσεις το καθιστά δυσκολότερο να αναφλεγεί, με αποτέλεσμα να απαιτούνται υψηλότερες θερμοκρασίες. Επίσης, το σημαντικό στερεό υπόλειμμα μετά την καύση (περίπου 4%), που επικάθεται υπό μορφή σκόνης μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και να αυξήσει τις απαιτήσεις συντήρησης και επισκευών.
Από περιβαλλοντική άποψη, η υψηλή περιεκτικότητα σε θείο, καθώς επίσης και οι ποσότητες βαρέων μετάλλων που υπάρχουν στην τέφρα αποτελούν πολύ σημαντικούς κινδύνους για τις περιοχές οι οποίες γειτνιάζουν με τις εστίες καύσης που χρησιμοποιούν pet-coke.
Το παραγόμενο διοξείδιο του θείου έχει τοξικές δράσεις (βρογχίτιδα, βρογχόσπασμος), ενώ θεωρείται και πιθανό καρκινογόνο.
Το βανάδιο επίσης προκαλεί τοξικές δράσεις, κυρίως στα μάτια και την ανώτερη αναπνευστική οδό. Η συστηματική έκθεση σε τοξικά μέταλλα, μεταξύ των οποίων και το βανάδιο, μπορεί να προκαλέσει οξείες και χρόνιες νόσους του αναπνευστικού (εμφύσημα, καρκίνος πνεύμονα, ίνωση, άσθμα).
Το νικέλιο, ο σίδηρος και ο χαλκός μπορούν, σε τοξικές δόσεις, να προκαλέσουν διάφορες τοξικές δράσεις, μεταξύ των οποίων και καρκινογένεση.
Τέλος ο στοιχειακός άνθρακας (αιθάλη) και ειδικά σε λεπτό διαμερισμό, όπως γίνεται το υλικό προ της καύσης, είναι υπαίτιος πρόκλησης χρόνιας βρογχίτιδας, άσθματος ακόμη και πνευμονοκονίωσης (σωματίδια PM 10).

3. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
3.1. Εθνική στρατηγική καυσίμων
Το ζήτημα της χρήσης του pet-coke ώς καύσιμου, από μια βιομηχανία της περιοχής, αλλά και γενικότερα η χρήση στερεών καυσίμων, έχει άμεση σχέση με την εθνική στρατηγική επιλογή στο θέμα των καυσίμων. Στην ΚΥΑ 11535/93 προσδιορίζονται με σαφήνεια τα επιτρεπόμενα είδη καυσίμων στις βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες. Ως τέτοια ορίζονται τα: ντίζελ, μαζούτ, υγραέριο, φωταέριο και φυσικό αέριο. Στην ίδια ΚΥΑ περιέχεται η πρόβλεψη ότι εάν μια επιχείρηση θέλει να χρησιμοποιήσει κάποιο άλλο είδος καυσίμου οφείλει να υποβάλει σχετική αίτηση, συνοδευόμενη από Τεχνική Έκθεση.
Σε επίπεδο διαμόρφωσης εθνικής στρατηγικής πρέπει κανείς να συνυπολογίσει τις μεγάλες επενδύσεις που έγιναν στη χώρα τα τελευταία χρόνια για τη δημιουργία των υποδομών μεταφοράς και διάθεσης φυσικού αερίου αλλά και τις ρήτρες που έχουν καταβληθεί στα πλαίσια της εμπορικής συμφωνίας, λόγω της μη επίτευξης των προβλεπόμενων καταναλώσεων.
Σε νομοθετικό επίπεδο, αξίζει να αναφέρει κανείς τις διατάξεις του Ν.2965/01 (όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 3175/03), στον οποίο αναφέρεται πώς οι βιομηχανίες και βιοτεχνίες που χρησιμοποιούν υγρά καύσιμα και λειτουργούν εντός των ορίων δήμων, υποχρεούνται να μεταβούν σε φυσικό αέριο, εντός 1 έτους από την ημερομηνία που καθίσταται δυνατή η τροφοδοσία τους.

Οι λόγοι για τους οποίους είμαστε αντίθετοι προς τη χρήση ενός τέτοιου υλικού αλλά και γενικότερα στερεών καυσίμων, είναι:
Α) Το συγκεκριμένο υλικό (pet-coke), με ίση θερμογόνο δύναμη με το μαζούτ χαμηλού θείου, είναι ιδιαίτερα επιβαρημένο σε ρυπογόνους παράγοντες. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Περιεκτικότητα σε θείο (S): 4,5 – 8 %, όταν το ανώτατο όριο για το μαζούτ χαμηλού θείου είναι από 1/1/2005 μόλις 1 %.
Τέφρα (αιωρούμενα): Σε ποσοστά που κυμαίνονται από 0,9 – 1,53 % w/w, όταν το ανώτατο όριο για το μαζούτ είναι 0,1 %.
Βανάδιο : 500 – 2000 ppm, όταν το ανώτατο όριο για το μαζούτ είναι 120 ppm.
Βαρέα μέταλλα : σε υψηλά ποσοστά, όπως Νικέλιο (τοξικό), 510 ppm, μαγγάνιο 40 ppm κ.ά.
Υψηλά ποσοστά πτητικών συστατικών (14,1 % w/w – Κρατικό Χημείο Χαλκίδας, 4-7-2002) αποτελούμενων κατά κύριο λόγο από πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH’s) οι οποίοι εμφανίζουν καρκινογόνο δράση και ιδιαίτερα όταν δρουν συνεργιστικά με βαρέα μέταλλα και αιωρούμενα σωματίδια. Αυτή η ιδιότητα, καθιστά το υλικό (pet-coke) τουλάχιστο προβληματικό, καθώς βρίσκεται αποθηκευμένο σε υπαί θριο χώρο, κατά τη μεταφορά και το χειρισμό του από τους εργαζόμενους αλλά και κατά την καύση του.