Αγαπητέ μου φίλε, [γράφω σύντομα, γιατί τα πολλά λένε δεν διαβάζονται. Κάνε λίγη υπομονή και πες μου αν συμφωνείς, με ενδιαφέρει.]
Πολλοί είναι αυτοί -μαζί μ’ αυτούς κι εγώ- που υποστηρίζουν ότι η αυτοδιοίκηση σήμερα είναι το αντίγραφο και το μακρύ χέρι της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος∙ ότι έχει χάσει κάθε ίχνος αυτονομίας και ότι κάπου εγκαταλείφτηκε το στοιχείο του «αυτο»∙ ότι οι πρωτοκλασάτοι αιρετοί προσπαθούν να «ανέβουν», να αποκτήσουν και να διατηρήσουν διασυνδέσεις, να παίξουν σε άλλα επίπεδα και σε μεγάλα «γήπεδα»∙ ότι ο Δήμος, η πόλη, είναι σε δεύτερο πλάνο. Δήμαρχοι που, ανεξέλεγκτα, ανέλαβαν να κάνουν ό,τι θέλουν για πέντε χρόνια, με τις διασφαλισμένες πλαστές πλειοψηφίες του 60% του καλπονοθευτικού δημαρχοκεντρικού εκλογικού συστήματος.
Έχει χαθεί η διάθεση της ανόθευτης ανιδιοτελούς προσφοράς, το αυτοδιοικητικό μεράκι όπως λέγαμε παλιά. Πολύ κυνικότητα, πολύ ιδιοτέλεια. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς ακόμα και το γεγονός ότι δέχεται ο κάθε δήμαρχος, σε όποιον πολιτικό χώρο και αν ανήκει, να συνωστίζεται σε γραφεία υπουργών, περιφερειαρχών και αντιπεριφερειαρχών για να του εγκρίνουν ένα έργο, πιθανότατα σε βάρος κάποιου άλλου δημάρχου. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς και το ότι την επόμενη μέρα της μη εκλογής κάποιου δημάρχου, αντιδημάρχου, δημοτικού συμβούλου «μην τον είδατε τον Παναγή», αν δεν γίνει βουλευτής και υπουργός… Χρειάζεται να πούμε ονόματα;
Κάθε συλλογικό έχει αποδομηθεί! Αποτέλεσμα: όλα προχωρούν χωρίς τίποτε αυθεντικό, που να πηγάζει από την τοπική κοινωνία, χωρίς δημότες-πολίτες, χωρίς αντιρρήσεις, χωρίς διαδικασίες, χωρίς απολογισμούς, με μια τυπική «νομότυπη» άνευρη δημοτική ζωή. Δελτία Τύπου με αρκετή αερολογία, όμορφες μακέτες, ρουσφετάκια και χτυπήματα στην πλάτη. Μια αυτοδιοίκηση που παρακάμπτει τα κρίσιμα και τα αναγκαία υπέρ των πολλαπλών σκοπιμοτήτων – δεν έχει σημασία αν πρόκειται για κομματικά οφέλη και συσπειρώσεις ή εξυπηρέτηση κύκλων συμφερόντων. Αυτή είναι η κατάσταση, για την οποία δεν μιλάει κανείς, ούτε η αντιπολίτευση! Δεν θέλουν να δουν την πραγματικότητα.
Σου θυμίζω, για να επισημάνω αυτή την εξέλιξη, τις επιτροπές του Δημοτικού Συμβουλίου, τα Συνοικιακά Συμβούλια, τις Λαϊκές και τις Τοπικές Συνελεύσεις, τα Τοπικά Δημοψηφίσματα, τον Συμμετοχικό Προϋπολογισμό, τις Διαβουλεύσεις. Αντί αυτών τι επιλέγουν; την εύκολη και βολική «κυβερνησιμότητα», έτσι όπως την ορίζει η γραφειοκρατία του νόμου.
Θα μου πεις: και τι προτείνεις. Στον αντίποδα αυτής της κατάστασης είναι ο συγκροτημένος Δήμος. Να σχεδιαστεί μια αυτοδιοικητική πολιτική με τον δημότη στο επίκεντρο. Μια πολιτική όπου ο δημότης είναι πολίτης, όχι πελάτης και ψηφοφόρος. Αυτή πρέπει να είναι η πραγματική δουλειά του δημάρχου, όλων των δημάρχων. Όχι οι αναθέσεις, οι εργολαβίες, οι δημόσιες σχέσεις, οι καριέρες, τα ωφελήματα, το «καλά να περνάμε». Να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες, ακόμα κι αυτές οι αδρανοποιημένες διαθέσεις, να βγούμε από το τέλμα, που οδηγούμαστε μεθοδευμένα και συστηματικά.
Κάποιοι αυτά τα θεωρούν ουτοπικά∙ ότι είναι θεωρίες και δεν γίνονται, ότι δεν υπάρχουν προτάσεις για τα συγκεκριμένα∙ ενώ όλοι αυτοί, που έχουν προτάσεις, βλέπουμε πού μας οδήγησαν και μας οδηγούν. Το θέμα είναι ότι αυτό που μοιάζει ουτοπικό, όντως είναι δύσκολο, γιατί απαιτεί την ενεργή μας παρουσία. Δεν είναι όμως ανεφάρμοστο, γιατί υπήρξε.