Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συζήτηση για τα πολιτιστικά είναι πάντα επίκαιρη. Οι θέσεις – προτάσεις, που ακολουθούν είχαν κατατεθεί από τον γράφοντα το 1993, όντας τότε δημοτικός σύμβουλος, και συζητήθηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές, ούτε αποτελεί βέβαια η κάθε πρόταση πανάκεια. Καταχωρείται σχεδόν αυτούσιο (απουσιάζουν η εισαγωγή και οι παράγραφοι αναφορικά με την διατήρηση του θερινού κινηματογράφου ΡΕΞ, που γκρεμίστηκε τελικά, και την ίδρυση Μουσικής Ακαδημίας στη Λαμία) για να δει κανείς πως με ελάχιστη επικαιροποίηση, εδώ και μια δεκαετία η κατάσταση δεν έχει αλλάξει στη Λαμία. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους πολιτιστικούς χώρους, αίθουσες κλπ η κατάσταση παραμένει ίδια. Ούτε το κτίριο Πλατή ολοκληρώθηκε για να παραδοθεί για χρήση, ούτε η Λεωνίδου, αντίθετα γκρεμίστηκε το ΡΕΞ, έκλεισε ο παλιός χώρος του Ωδείου και σκόρπισε σε διάφορα ενοικιαζόμενα, το Κέντρο Νεότητας παραμένει ένας αφιλόξενος ενοικιαζόμενος χώρος και τόσα άλλα, «ων ουκ έστι τέλος».
«Χωρίς πολλές περιστροφές και συνταγές, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την πολιτιστική αναβάθμιση της πόλης μας και να ενισχυθούν οι προσπάθειες των φορέων και των ανθρώπων εκείνων, που ενδιαφέρονται για την τέχνη και τον πολιτισμό.
Ο πολιτιστικός ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σήμερα είναι αναντικατάστατος, αλλά πρέπει να το αποδεικνύει διαρκώς. Ταυτόχρονα η δημιουργία και η ανάδειξη των συμμετοχικών θεσμών στον πολιτιστικό τομέα είναι ο μοναδικός ίσως δρόμος. Η συνάντηση των δημοτών μέσα από αθλητικούς, καλλιτεχνικούς και λογοτεχνικούς αγώνες, λαϊκές γιορτές, επικοινωνιακά έντυπα και ένταξη όλων αυτών των προσπαθειών σε συμμετοχικές λειτουργίες, θα πρέπει να είναι συνεχώς στην ημερήσια διάταξη.
Μέσα από αυτές τις σκέψεις προτείνω
Τη συγκρότηση στην πόλη μας Επίτιμου Συμβουλίου Πολιτιστικής Ανάπτυξης με στόχους:
Την καταγραφή του καλλιτεχνικού δυναμικού
Την συγκέντρωση απόψεων ειδικευμένων καλλιτεχνών γύρω από την πολιτιστική ανάπτυξη.
Της συγκρότηση της πολιτιστικής επιτροπής του Δήμου με γνώμονα την όρεξη για δουλειά και τη διάθεση του χρόνου.
Την ουσιαστική αναγνώριση του ρόλου των καλλιτεχνών και των λογίων στην ανάπτυξη της πόλης.
Στο Συμβούλιο συμμετέχουν όλοι, όσοι έχουν αποδειγμένα έργο καλλιτεχνικό: Λογοτέχνες, ζωγράφοι, μουσικοί, ηθοποιοί και γενικότερα λόγιοι και καλλιτέχνες της περιοχής, καθώς και εκπρόσωποι φορέων με αποδειγμένη καλλιτεχνική και πολιτιστική δραστηριότητα.
Να γίνεται σύγκληση του Συμβουλίου μια φορά το χρόνο σε Συνέδριο, όπου θα καταγράφονται οι απόψεις, παρατηρήσεις, και προτάσεις των επίτιμων μελών. Προβολή και προώθηση των δραστηριοτήτων των ίδιων των μελών του Συμβουλίου.
Το Συμβούλιο να εμπλουτίζεται συνεχώς από μέλη που θα προτείνουν οι ίδιοι οι δημότες.
Με άλλα λόγια πρέπει να αλλάξει ριζικά η αντίληψη σχετικά με την πολιτιστική δραστηριότητα του Δήμου.
Η δραστηριότητα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη του μαζικού πολιτισμού, στη συμμετοχή όσο γίνεται περισσότερων συμπολιτών μας στις γειτονιές και τις συνοικίες, στα σχολεία και στους χώρους εργασίας.
Να «μεταφερθεί» η ευθύνη στους μαζικούς φορείς και τους άλλους φυσικούς φορείς του πολιτισμού με την φροντίδα και την οικονομική στήριξη – ίσως – του Δήμου.
Για την υποδομή και τη διαχείριση:
Να αναλάβει η ΔΕΤΠΑ με τρόπο ευέλικτο την υλοποίηση ενός φιλόδοξου προγράμματος πολιτιστικής υποδομής, οικονομικής διαχείρισης και προσωπικού.
Ποιοι πρέπει να είναι οι στόχοι και τα μέσα:
– Η εξασφάλιση πολιτιστικών χώρων, αιθουσών κλπ με χρονοδιάγραμμα και πηγές χρηματοδότησης. (Σαν τέτοιοι μπορεί να είναι: το κτίριο Πλατή, το νέο κτίριο στη Λεωνίδου, το 6ο Γυμνάσιο, το κτίριο της Νομαρχίας, το κτίριο των Δικαστηρίων κλπ)
– Η πρόσληψη (με σύμβαση) δύο – τριών πολιτιστικών συμβούλων – συνεργατών, οι οποίοι θα αναλάβουν με μεράκι να καταγράψουν και να συντονίσουν το δυναμικό της πόλης (πρόσωπα και φορείς) και ταυτόχρονα να προωθήσουν συνεργασίες με σχολεία, με ιδιωτικούς φορείς, χορηγούς κλπ
– Η αξιοποίηση πολιτιστικών Προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και της ΕΟΚ και προώθηση του θεσμού των προγραμματικών συμβάσεων με το Δήμο και το Υπουργείο.
Η ΔΕΤΠΑ μπορεί να αναπτύξει και να αυξήσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες για την αυτοχρηματοδότηση της πολιτιστικής δραστηριότητας. Να γίνει ακόμη καλύτερη αξιοποίηση του Κάστρου σαν χώρου πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς (Μουσείο, γενικότερη ανάπλαση της περιοχής)….
…..Τέλος για τη σύνδεση όλων αυτών χρειάζεται η έκδοση ενός ενημερωτικού περιοδικού που να ενημερώνει γύρω από τα πολιτιστικά δρώμενα στην πόλη μας, να δημοσιεύει απόψεις και κριτικές.»
Στην ανάπτυξη του θέματος τονίστηκε ότι το Ετήσιο Συνέδριο των επίτιμων μελών του Συμβουλίου Πολιτιστικής Ανάπτυξης:
– Θα κάνει τον απολογισμό της χρονιάς που πέρασε επικεντρώνοντας στις αδυναμίες
– Θα κάνει καταγραφή και αναφορά στις ελλείψεις υποδομών, αιθουσών κλπ και θα ορίζει τους στόχους και το διεκδικητικό πλαίσιο για τον επόμενο χρόνο. Θα χαράσσει το πλαίσιο της πολιτιστικής δράσης για την επόμενη χρονική περίοδο στους βασικούς άξονες, πιθανά χρονοδιαγράμματα, κοινές εκδηλώσεις κλπ και θα ορίζει το επόμενο Συνέδριο ή και τα έκτακτα, αν εκτιμηθεί ότι κάποιοι λόγοι το επιβάλουν.
– Θα ξεχωρίζει τους επιμέρους τομείς (θέατρο, κινηματογράφο, ζωγραφική, μουσική, χορός, λογοτεχνία κλπ) με σκοπό κάθε ένα μέλος να εντάσσεται αυτόματα στον τομέα του, όπου και θα καλείται να ορίσει τον υπεύθυνο του τομέα με πιθανή κυκλική εναλλαγή του ρόλου. Κάθε τομέας θα αναπτύσσει το δικό του πρόγραμμα μέσα στο χρόνο και θα απευθύνεται στην Πολιτιστική Επιτροπή του Δήμου για πιθανές βοήθειες, για το συντονισμό των κοινών εκδηλώσεων, για το κλείσιμο των αιθουσών κλπ.
Η συνολκή φιλοσοφία και στάση θα είναι αγωνιστική απέναντι στα προβλήματα και ανεξάρτητη από τις προθέσεις του Δήμου. Αυτό ο Δήμος (ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο) οφείλει να το σεβαστεί και να αρθεί πάνω από προσωπικές φιλοδοξίες και απόψεις, τις οποίες θα προσπαθήσει να τις καταθέσει στο Συνέδριο ως ισότιμο μέλος των άλλων επίτιμων. Ο ρόλος του Δήμου θα είναι συντονιστικός και θα υλοποιείται με τους υπαλλήλους – συμβούλους και την Πολιτιστική Επιτροπή. Η Πολιτιστική Επιτροπή θα συγκροτείται από ανθρώπους, που θα ορίζει το Συνέδριο και τους τρεις δημοτικούς συμβούλους, όπως ορίζει ο Κανονισμός Λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι Δήμαρχοι ότι το δημαρχοκεντρικό σύστημα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση εξάντλησε τα όριά του. Οι δήμαρχοι είναι μάνατζερς και υλοποιούν στόχους που απορρέουν από προγράμματα και δεσμεύσεις. Στην επιχείρησή τους θα μπορούσαν να κρατούν τους ίδιους μάνατζερς, όταν οι στόχοι δεν υλοποιούνται και τα προβλήματα διαιωνίζονται;
Ζούμε σε μια εποχή όπου η συμμετοχή και η κοινή δράση είναι «είδος εν ανεπαρκεία» ίσως και «υπό εξαφάνιση». Η πρόταση έχει ένα παρελθόν, ας έχει και ένα μέλλον. Είναι στα δικά μας χέρια, γιατί η ζωή κάνει κύκλο. Και τα χέρια χρειάζονται και να ψηφίζουν και να «σηκώνουν» τις ευθύνες, που μας αντιστοιχούν.