Φθηνά μεροκάματα, παιδική εργασία και σύγχρονοι σκλάβοι

Ζούμε στην εποχή της θύελλας και των τεράτων, ζούμε στιγμές ιστορικές: Κλιματική Κρίση, Ενέργεια και Ενεργειακή Κρίση, Τεχνητή Νοημοσύνη και Ψηφιοποίηση της ζωής μας, data, pixels και αλγόριθμοι, κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ταξίδια, πτήσεις αεροπορικές και δορυφορικές, 4^η Βιομηχανική Επανάσταση. Πλούτος, πλούτος, πλούτος για τους λίγους και τους εκλεκτούς! ΟΗΕ, UNESCO, UNISEF, Διεθνείς Οργανισμοί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Εμπορίου, Υγείας, Εργασίας, Φαρμάκων και… ΕΙΡΗΝΗΣ. Θρησκείες, εκκλησίες, Πάπες και Παπάδες, πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι και μητροπολίτες.

Και ανάμεσα σε όλα αυτά υπάρχει «ένας ελέφαντας στο δωμάτιο» για τον οποίο κανείς δεν μιλάει… Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, η αναζήτηση του φθηνότερου εργατικού δυναμικού έχει γίνει μια από τις κυρίαρχες στρατηγικές των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών. Η μεταφορά εργοστασίων σε χώρες με φθηνή εργασία όπως το Μπαγκλαντές και άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, συχνά παρουσιάζεται ως «ανάπτυξη» ή «επένδυση». Όμως στην πραγματικότητα σημαίνει εκμετάλλευση, καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων και, σε πολλές περιπτώσεις, παιδική εργασία. Το σημερινό οικονομικό μοντέλο ενισχύει την ανισότητα: οι εταιρείες αποκομίζουν τεράστια κέρδη, ενώ οι εργάτες αμείβονται με ψίχουλα, εργάζονται σε απάνθρωπες συνθήκες και δεν έχουν καμία προστασία. Η παιδική εργασία παραμένει ντροπή της σύγχρονης εποχής, ενώ οι συνθήκες ασφαλείας σε αυτά τα εργοστάσια είναι συχνά τραγικές – όπως απέδειξε η κατάρρευση του κτιρίου Rana Plaza στο Μπαγκλαντές το 2013, όπου σκοτώθηκαν πάνω από 1.100 εργάτες.

Η βιομηχανία ένδυσης και υπόδησης του Μπαγκλαντές είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη παγκοσμίως, παρέχοντας προϊόντα για πολλές γνωστές δυτικές μάρκες. Ωστόσο, οι συνθήκες εργασίας σε αυτήν τη βιομηχανία έχουν επανειλημμένα τεθεί υπό αμφισβήτηση λόγω χαμηλών μισθών, μακρών ωραρίων και ανεπαρκών μέτρων ασφαλείας. Οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια ενδυμάτων του Μπαγκλαντές συχνά λαμβάνουν πολύ χαμηλούς μισθούς. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για μισθούς πείνας, ενώ οι εταιρείες της Δύσης, που είναι οι πελάτες με τους μεγαλύτερους τζίρους, δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένες να πληρώσουν περισσότερα για τα ρούχα που παραγγέλνουν. (economistas.gr)

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κοβαλτίου παγκοσμίως, με το ορυκτό να αποτελεί βασικό συστατικό στις μπαταρίες λιθίου που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικές συσκευές και ηλεκτρικά οχήματα. Ωστόσο, η εξόρυξη κοβαλτίου στη ΛΔΚ συνδέεται με σοβαρά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής εργασίας και των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας. Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, χιλιάδες παιδιά, ορισμένα ηλικίας μόλις επτά ετών, εργάζονται σε ορυχεία κοβαλτίου υπό επικίνδυνες συνθήκες, χωρίς κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό. Αυτά τα παιδιά συχνά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο για να εργαστούν, εκθέτοντας την υγεία και την εκπαίδευσή τους σε κίνδυνο. (businessdaily.gr) Επιπλέον, πολλοί ενήλικες εργαζόμενοι ζουν σε ακραία φτώχεια και εργάζονται σε ανεπίσημα ορυχεία χωρίς καμία προστασία. Οι συνθήκες διαβίωσής τους είναι συχνά άθλιες, με περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως καθαρό νερό και υγειονομική περίθαλψη.

Σύμφωνα δε με την έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) του 2022, περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν υπό συνθήκες σύγχρονης δουλείας, αριθμός που αντιστοιχεί σε έναν στους 150 ανθρώπους. (huffingtonpost.gr) Αυτός ο αριθμός παρουσιάζει αύξηση σχεδόν 10 εκατομμυρίων σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμηση του 2016, όταν τα θύματα υπολογίζονταν σε 40 εκατομμύρια. (cnn.gr) Η σύγχρονη δουλεία περιλαμβάνει καταναγκαστική εργασία και εξαναγκαστικούς γάμους. Σύμφωνα με την έκθεση του ILO, περίπου 27,6 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε καταναγκαστική εργασία, εκ των οποίων 3,3 εκατομμύρια είναι παιδιά. Επιπλέον, 22 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε καταναγκαστικούς γάμους. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από το ήμισυ των περιπτώσεων καταναγκαστικής εργασίας εντοπίζονται σε χώρες μεσαίου προς υψηλού και υψηλού εισοδήματος, γεγονός που υπογραμμίζει ότι η σύγχρονη δουλεία δεν περιορίζεται μόνο σε φτωχές χώρες. (fortunegreece.com). Η αύξηση των περιπτώσεων σύγχρονης δουλείας αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι ένοπλες συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή και οι πανδημίες, οι οποίες επιδεινώνουν τις συνθήκες φτώχειας και αναγκάζουν περισσότερους ανθρώπους να μεταναστεύσουν, καθιστώντας τους ευάλωτους σε εκμετάλλευση. (huffingtonpost.gr)

Η παιδική εργασία αποτελεί επίσης σοβαρό ζήτημα. Υπάρχουν αναφορές για παιδιά ηλικίας 12 ετών που εργάζονται έως και 17 ώρες την ημέρα σε εργοστάσια ενδυμάτων στο Μπαγκλαντές, με αμοιβές που δεν ξεπερνούν τα 6,5 σεντς του δολαρίου. (Have2Read). Η παιδική εργασία και οι άθλιες συνθήκες εργασίας αποτελούν σοβαρά ζητήματα σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς παγκοσμίως. Πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν κατηγορηθεί ότι επωφελούνται από αυτές τις πρακτικές μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού τους.

Ορισμένες κορυφαίες τεχνολογικές εταιρείες, έχουν κατηγορηθεί ότι επωφελούνται από την παιδική εργασία σε μεταλλεία κοβαλτίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η βιομηχανία σοκολάτας έχει επίσης αντιμετωπίσει σοβαρές κατηγορίες σχετικά με την παιδική εργασία. Μεγάλες εταιρείες έχουν κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιούν παιδιά-σκλάβους στις φυτείες κακάο, ιδιαίτερα στην Ακτή Ελεφαντοστού. Παιδιά ηλικίας από 11 έως 16 ετών, ή και μικρότερα, εργάζονται σε απομονωμένες φάρμες, αναγκασμένα να δουλεύουν από 80 έως 100 ώρες την εβδομάδα, συχνά υπό απάνθρωπες συνθήκες και με κίνδυνο για τη ζωή τους. (Straight)

Είναι καιρός να τεθεί το ερώτημα: Μπορεί η οικονομία να αναπτυχθεί ηθικά, χωρίς να στηρίζεται στην εκμετάλλευση; Χρειαζόμαστε πιο αυστηρούς διεθνείς κανόνες, διαφάνεια στις εφοδιαστικές αλυσίδες και, πάνω απ’ όλα, καταναλωτές που απαιτούν δικαιοσύνη και ηθική στην παραγωγή των προϊόντων που αγοράζουν.

https://www.youtube.com/watch?v=K8BL2tp1pJY