η Ημερίδα του Εργατικού Κέντρου για τον ορυκτό πλούτο
Το πρόβλημα της ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής της Οίτης, με τι όρους και τι προοπτική, ήρθε ξανά στην επικαιρότητα με την πρόσφατη Ημερίδα, που διοργάνωσε το Εργατικό Κέντρο Φθιώτιδας με την υποστήριξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φθιώτιδας και του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδας με θέμα: «Ορυκτός πλούτος, περιβάλλον και ανάπτυξη»
Εύκολα διέκρινε κανείς ότι η Ημερίδα ήταν οργανωμένη και στημένη στα μέτρα της Εταιρείας, η οποία κάνει σήμερα την εξόρυξη του βωξίτη στην περιοχή της Οίτης. Ήταν άλλωστε ο εκπρόσωπός της, ο οποίος είχε την βασική εισήγηση και πρόβαλε με video το πώς σκοπεύει να εκμεταλλευτεί η Εταιρεία στο μέλλον τον ορυκτό πλούτο της Οίτης. Δεν έγινε καμιά αναφορά στον υπόλοιπο ορυκτό πλούτο, στη ΛΑΡΚΟ, στα διάσπαρτα λατομεία στο νομό, ούτε στο παράδειγμα της Γκιώνας για να βγουν τα συμπεράσματα για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Δεν έγινε καμιά αναφορά στην απόρριψη της σκουριάς στον Β Ευβοικό από τη ΛΑΡΚΟ με αποτέλεσμα να απειλείται το θαλάσσιο περιβάλλον και η υγεία από τα βαρέα μέταλλα. Είναι ολοφάνερο ότι μας εμπόδισαν να συμμετέχουμε στην Ημερίδα με το φόβο να μην τους χαλάσουμε την καλά οργανωμένη «παράσταση για ένα ρόλο». Μια παράσταση με ρόλο και σκοπό να περάσουν ντε και καλά ότι η μεταλλευτική δραστηριότητα στην Οίτη είναι ήπια έως αθώα
Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε η ομιλία του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, του κ Σκορδά. Ο κ Σκορδάς ούτε λίγο ούτε πολύ μετέθεσε τις ευθύνες του ιδίου και της κυβέρνησής του για την καθυστέρηση, σε ό,τι αφορά την διαχείριση των σκουπιδιών και την ανακύκλωση, την έλλειψη ΧΥΤΑ και ΒΙΟΠΑ, τη χρήση των φυτοφαρμάκων, αλλά ακόμα και τις καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στον απλό πολίτη, στους οικολόγους και στους κατοίκους των χωριών της Οίτης! Για να τους ονομάσει υποκριτές! Και μάλιστα κατέφυγε στο προσφιλές για πολλούς πολιτικούς των κομμάτων της εξουσίας: «οργανωμένες μειοψηφίες με ιδιοτελή συμφέροντα». Δεν έκανε τον κόπο βέβαια να εξηγήσει ποιες είναι αυτές οι «οργανωμένες μειοψηφίες», που έχουν «ιδιοτελή (παράνομα εννοείται…) συμφέροντα» και να τις κατονομάσει, όπως όφειλε, αλλά άφησε να περάσει η συκοφαντία σε κάθε κατεύθυνση. Οργανωμένες μειοψηφίες με ιδιοτελή συμφέροντα κ Γενικέ δεν είναι οι κάτοικοι του Δήμου Γοργοποτάμου, του Δημοτικού Διαμερίσματος Κουμαριτσίου, της Κοινότητας Παύλιανης, του Δήμου Υπάτης, ούτε τα μέλη της Κίνησης Πολιτών για την Προστασία του βουνού της Οίτης, ο Όμιλος Φίλων του Δάσους και οι Οικολόγοι. Όλοι αυτοί έχουν πράγματι «ιδιοτελή συμφέροντα». Αλλά τα συμφέροντά τους είναι το Περιβάλλον, το Δάσος και ο Εθνικός Δρυμός, η Υγεία τους, οι Αρχαιολογικοί Χώροι της Οίτης και η πολιτιστική της κληρονομιά, τα Νερά, οι περιουσίες τους και τα σπίτια τους.
Μήπως όμως πρέπει να σας πούμε, κ Γενικέ, ποιες είναι πράγματι οι μειοψηφίες με τα ιδιοτελή συμφέροντα, που χρόνια τώρα πλούτισαν ληστεύοντας τον ιδρώτα των εργαζομένων σε βάρος της Οίτης και της Γκιώνας, του Παρνασσού και του Ελικώνα; Έχετε ακούσει τίποτα για τον «κρανίου τόπο» στην Γκιώνα και στον Ελικώνα κ Γενικέ; Μήπως δεν ζείτε στην Ελλάδα; Έχετε ακούσει τίποτα για τις απολύσεις των εργαζομένων στις εταιρείες ΣΚΑΛΙΣΤΗΡΗ, ΜΠΑΡΛΟΥ και των άλλων που αυτά τα χρόνια «πήραν το χώμα κι έφυγαν» από τα βουνά, αφήνοντας πίσω τις εικόνες που βλέπουμε στα Δυο Βουνά, στις Μεξιάτες, στις Κομποτάδες και στην Γκιώνα;
Και τότε αυτές οι εταιρείες είχαν την υποχρέωση της αποκατάστασης του περιβάλλοντος και της εφαρμογής Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Και σήμερα η Εταιρεία έχει υποχρέωση να κάνει αποκατάσταση στις θέσεις εξόρυξης στην Οίτη. Μήπως έχετε ελέγξει ποτέ το αποτέλεσμα; Μήπως ξέρετε αν κάνει παράνομη εξόρυξη στον Εθνικό Δρυμό; Μήπως ελέγξατε ποτέ την αποκατάσταση του περιβάλλοντος στα Λατομεία της Λαμίας; Μήπως είδατε πού ρίχνει τη σκουριά η ΛΑΡΚΟ; Ή μήπως δεν είναι δική σας ευθύνη; Έχετε ακούσει τίποτα, κ Γενικέ, για την απειλή της ερημοποίησης των παράλιων περιοχών της Στερεάς Ελλάδας; Μήπως πρέπει να σας θυμίσουμε τις υποχρεώσεις σας για την πρόληψη αυτού του κινδύνου; Πόσα γήπεδα γκολφ πρέπει να φτιαχτούν στη Φθιώτιδα για να αποφύγουμε την ερημοποίηση; Aλλοι είναι οι υποκριτές κ Γενικέ!
Στην Ημερίδα ακούστηκε από τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Ανάπτυξης ότι η συμμετοχή της Φθιώτιδας στο ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε από 1,7% σε 1,2% τα τελευταία χρόνια. Αυτό τι σημαίνει; Ότι παρά την σημαντική αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, την συνέχιση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου στην Οίτη, την αύξηση των ιχθυοκαλλιεργειών στην παράκτια περιοχή, δεν μπορέσαμε να καλύψουμε τη διαφορά από την μείωση του αγροτικού εισοδήματος και το κλείσιμο των εργοστασίων. Αυτό που δεν ακούστηκε όμως είναι ότι είχαμε μείωση στη Φθιώτιδα της δραστηριότητας στον τουριστικό τομέα, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Ότι το ξενοδοχειακό δυναμικό του νομού Φθιώτιδας από 196 μονάδες συνολικής δυναμικότητας 8.910 κλινών το έτος 1998, σταδιακά μειώθηκε σε 171 μονάδες δυναμικότητας 7.354 κλινών το έτος 2006(πηγή Ξ.Ε.Ε.) Ο ΕΟΤ χορήγησε συνολικά για περιοχές του νομού Φθιώτιδας μόνο τρεις Ειδικές γνωματεύσεις για την υπαγωγή αντίστοιχων τουριστικών επενδύσεων ίδρυσης/επέκτασης ξενοδοχείων, συνολικής δυναμικότητας 220 κλινών, στις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου 3299/04. Κατά τα έτη 1998 μέχρι και τέλος του 2006 έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων συνολικά 12 τουριστικές επενδύσεις του νομού. Αντίστοιχες φυσικά ήταν οι απώλειες θέσεων εργασίας για τους εργαζόμενους ή η μη εξασφάλιση νέων.
Δεν μας τρομάζουν οι μειώσεις των αριθμών. Έτσι κι αλλιώς το κλασικό ότι «οι αριθμοί ευημερούν» γενικά ισχύει και στη Φθιώτιδα. Αυτό που διακρίνει κανείς με ευκολία είναι η έλλειψη στρατηγικής στην αναπτυξιακή προοπτική του νομού, η έλλειψη στόχων και οράματος. Η Διοίκηση γενικά «τσαλαβουτάει» και περιμένει την «ευκαιρία». Τελικά τι καταφέρνει; Να τρέχει πίσω από τα γεγονότα, να ανακαλύπτει ότι όλοι την αγνοούν, ότι χάνει τις αναπτυξιακές ευκαιρίες, ότι είναι έξω από τους αναπτυξιακούς κύκλους, ότι έχασε το LEADER+, ότι την αγνόησαν στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό, ότι την αδίκησαν στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ
Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουμε ότι ο Νομός Φθιώτιδας διαθέτει ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης του αγροτοτουρισμού και του οικοτουρισμού λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. Ακόμη περισσότερο η Οίτη αναμφισβήτητα είναι ιδανικός τόπος για οικοτουριστική ανάπτυξη Έχει ένα πλούσιο ανάγλυφο, όμορφη φύση με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, πολλά νερά, φαράγγια, σημαντικές ιαματικές πηγές, αρχαιολογικά, ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία. Κι όλα αυτά σε μικρή απόσταση από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη όντας στο κέντρο της Ελλάδας και πάνω στον άξονα της Εθνικής Οδού. Τι στόχο έπρεπε να έχει η Διοίκηση, η Περιφέρεια, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, για την Οίτη; Με την πρόταση για μεταλλευτική δραστηριότητα αποκλείεται η οικοτουριστική ανάπτυξη. Ένας βασικός λόγος είναι ότι, εφόσον χαρακτηριστεί μεταλλευτική η περιοχή, αποκλείεται αυτόματα από Τουριστικά Χρηματοδοτικά Πλαίσια, γιατί είναι ασύμβατες οι δύο δραστηριότητες. Μπορεί για παράδειγμα σήμερα, αντικειμενικά, στα Δυο Βουνά να ευδοκιμήσει Τουριστικό Πρόγραμμα; Μπορεί αύριο στο Κουμαρίτσι; Μπορεί στην επόμενη φάση στην Παύλιανη; Μπορεί στις Μεξιάτες και στις Κομποτάδες; Κάποιος πρέπει όμως να απαντήσει υπεύθυνα. Μπορείτε κύριε Γενικέ να απαντήσετε;
Συμπερασματικά, με το να μην δουλεύουμε το στόχο της οικοτουριστικής ανάπτυξης στην Οίτη, έχουμε απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας, που ήταν το ζητούμενο στην Ημερίδα, στους τομείς της οικοδομής,, των υπηρεσιών, του τουρισμού, του επισιτισμού. Ακυρώνουμε επίσης τις δυνατότητες αναζωογόνησης των χωριών της Οίτης, την επιστροφή νέων ανθρώπων σ’ αυτά, υπονομεύουμε τα σχέδιά τους και τα όνειρα για επενδύσεις στον τομέα του ορεινού τουρισμού, υπονομεύουμε τις προσδοκίες για αξιοποίηση των ξενοδοχειακών υποδομών των Λουτρών Υπάτης, οι οποίες υπολειτουργούν, τη θερινή μόνο περίοδο
Για μας τους Οικολόγους Πράσινους το θέμα δεν είναι τόσο ιδεολογικό – πολιτικό στα πλαίσια της περιφερειακής πολυκεντρικής ισόρροπης ήπιας ανάπτυξης αλλά και της σταδιακής προσαρμογής στην «πράσινη οικονομία», την οποία επιδιώκουμε και προτείνουμε. Περισσότερο πρέπει να το δει κανείς με τους όρους της κλασικής οικονομικής επιστήμης και τους όρους της σύγχρονης βιώσιμης ανάπτυξης, που μας επιβάλουν οι οδηγίες της ΕΕ, οι υποχρεώσεις μας για την προστασία των προστατευόμενων περιοχών, αλλά και οι υποχρεώσεις μας στα πλαίσια της εφαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας. Που σημαίνει ότι πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε τους κανόνες. Αυτά ποιος θα μας τα πει;
Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος του ΠΣ των Οικολόγων Πράσινων