Η εντυπωσιακή εικόνα μιας φλόγας άλλους τους συναρπάζει, άλλους τους τρομάζει, άλλους τους κάνει να στέκουν με δέος απέναντί της. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τη λεγόμενη «ολυμπιακή φλόγα», που πρόσφατα «φιλοξενήσαμε» και στα Χανιά.
Μια φλόγα όμως κρύβει πολλά πίσω της. Ο Νέρωνας έστεκε και θαύμαζε τη μεγαλειώδη φλόγα της πυρκαγιάς που έβαλε στη Ρώμη. Πίσω από τη φλόγα όμως κρυβόταν ο διωγμός των χριστιανών, η καταστροφή ενός μεγάλου πολιτιστικού (καίτοι σε παρακμή) κέντρου της εποχής.
Κάπως έτσι κι η «ολυμπιακή φλόγα» κρύβει πίσω της πρώτα απ’ όλα την απόλυτη εμπορευματοποίηση των ολυμπιακών αγώνων και την ασφυκτική εκμετάλλευσή τους για διαφημιστική προβολή μεγάλων εταιρειών κι επιχειρήσεων. Στο «ταξίδι της φλόγας» χορηγοί ήταν μεγάλες εταιρείες που αυτές είχαν το δικαίωμα προβολής στις εκδηλώσεις. Και περιέγραψε ο Τύπος τραγελαφικές καταστάσεις με την Coca Cola να διαφημίζεται και να «διαφημίζει» το πνεύμα του ολυμπισμού. Και με τα όσα έχουν γίνει με τους χορηγούς μπορεί να γίνουμε μάρτυρες ακόμη πιο τραγελαφικών καταστάσεων από όσες μέχρι τώρα έχουμε δει: Πόσοι ξέρουν ότι απαγορεύεται στον θεατή των αγώνων να κρατά αναψυκτικό εντός του γηπέδου, ή να φορά καπέλα ή μπλουζάκια ανταγωνιστικής προς την Coca Cola εταιρείας; Γνωρίζουν οι υποψήφιοι θεατές ότι οι διοργανωτές έχουν εντολή να τους απομακρύνουν από το γήπεδο σε τέτοια περίπτωση; (Βλ. Θ. Τσίρος – Χρ. Απάρτογλου, «Η υπόγεια μάχη των χορηγιών», ένθετο «Οικονομία» της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», 11-7-2004)
Ποια και πόση σχέση μπορεί να έχει με το πνεύμα του ολυμπισμού (της ολυμπιακής εκεχειρίας, της ειρήνης, της ανεκτικότητας) μια εταιρεία που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες της προεκλογικής εκστρατείας του πολεμοκάπηλου Μπους, ο οποίος μέσα στα τέσσερα χρόνια από την «εκλογή» του κατάφερε να κάνει δυο τουλάχιστον μεγάλους πολέμους σε Αφγανιστάν και Ιράκ και τη μαζική τρομοκρατία, τους βομβαρδισμούς επί δικαίων και αδίκων καθημερινό φαινόμενο; Χρηματοδότης δηλαδή η καλή εταιρεία από τη μια του μηνύματος ειρήνης της Ολυμπιάδας και από την άλλη αυτών που επεμβαίνουν δια πυρός και σιδήρου στο Ιράκ, το Αφγανιστάν κι όπου γης; Πώς το έλεγαν εκείνο το βιβλικό, «ου δύνασθε δυοίν θεοίν δουλεύειν, και Θεώ και μαμωνά» (σε ελεύθερη απόδοση: «δεν μπορείς να υπηρετείς δυο θεούς, και το Θεό και το διάβολο»). Γι’ αυτό και υπάρχει και διεθνές μποϊκοτάζ κατά της Coca Cola, τόσο για το ζήτημα της προεκλογικής χρηματοδότησης στον Μπους, όσο και για τις πρακτικές της σε εργοστάσιά της στη Λατινική Αμερική, όπου κατηγορείται όχι απλώς για περιορισμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων, αλλά ως και για διώξεις ή και δολοφονίες συνδικαλιστών στα εργοστάσιά της. (Βλ. www.boycottbush.org )
Και θα είχε πολλά να προσθέσει κανείς και για άλλους χορηγούς όπως π.χ. η MacDonalds και το πόση σχέση έχει με την υγιεινή διατροφή που είναι εκ των ων ουκ άνευ της υγιεινής αθλητικής ζωής. Ή για πολλές μεγάλες εταιρείες αθλητικών ειδών, που υποχρεώνουν τους εργαζόμενους στα εργοστάσιά τους στον Τρίτο Κόσμο να εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες, σε 12ωρες βάρδιες, χωρίς δικαιώματα συνδικαλισμού, κι όλα αυτά για ένα κομμάτι ψωμί.
Αυτά όλα είναι μικρά δείγματα χαρακτηριστικά των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Επειδή τα γνωρίζαμε όλα αυτά από παλιά, διαφωνήσαμε ως οικολογικός χώρος στην ανάληψη της Ολυμπιάδας από τη χώρα μας.
Τώρα, οι τότε δυσοίωνες προβλέψεις για το κόστος της Ολυμπιάδας στη χώρα μας, φαντάζουν πλέον σαν αισιόδοξα σενάρια που μακάρι να είχαν επαληθευθεί. Η υπέρβαση στους προϋπολογισμούς των έργων έχει γίνει νέο ολυμπιακό άθλημα, και μια υπέρβαση της τάξης του 30-50% είναι πλέον κάτι σύνηθες (όπως και τα εργατικά ατυχήματα στα εργοτάξια της Ολυμπιάδας). Τεράστια κονδύλια κατασπαταλήθηκαν και κατευθύνθηκαν στην Αθήνα και στις άλλες μεγάλες ολυμπιακές πόλεις, στερώντας από την υπόλοιπη περιφέρεια της χώρας μας κι από πόλεις σαν τα Χανιά πολύτιμους πόρους με τους οποίους θα μπορούσαμε να έχουμε π.χ. αναστηλώσει την παλιά Πόλη, να διασώσουμε τον αγροτικό πληθυσμό της υπαίθρου, να έχουμε χτίσει σχολεία.
Έγιναν έργα και έργα με τη διαδικασία του επείγοντος μέσα σε ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους (Μαραθώνας), μέσα σε βιότοπους (Σχοινιάς). Η πρωτεύουσα πλήττεται από μια νέα σχετικά απειλή, την ατμοσφαιρική ρύπανση από τα αιωρούμενα σωματίδια από τα ολυμπιακά έργα. Τα σχέδια για εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις στα ολυμπιακά έργα είτε δεν τηρήθηκαν, ή όταν έγιναν, έγιναν καλοκαίρι με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με παταγώδη αποτυχία οι δενδροφυτεύσεις (όπως αποκάλυψε η «Καθημερινή» το προηγούμενο Σάββατο). Κάμερες γέμισε η πρωτεύουσα για «λόγους ασφαλείας» και γράφτηκε, χωρίς να διαψευστεί, ότι στα δοκιμαστικά τεστ τους πριν λίγες μέρες, εντοπίστηκε τυχαία ένα άτομο που μιλούσε τον Πειραιά και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα είχαν στα χέρια τους φωτογραφία του ατόμου που παρακολουθούσαν οι κάμερες, άκουγαν τι έλεγε κι είχαν εντοπίσει και με ποιον μιλούσε. Η κοινωνία του Μεγάλου Αδελφού παρούσα. Τεράστια κονδύλια κατασπαταλήθηκαν στον τομέα της ασφάλειας, μετά από αλλεπάλληλες πιέσεις των ΗΠΑ (κι όχι μόνο). Ζητήθηκε και συνδρομή του ΝΑΤΟ, την οποία πληρώνουμε αδρά (αναθέσαμε την ασφάλεια της Ολυμπιάδας σε εκείνους που έχουν καταστήσει ολόκληρο τον πλανήτη ανασφαλή με τους πολέμους που διεξάγουν, με την άρνησή τους να λάβουν και τα στοιχειώδη μέτρα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου κ.ο.κ.).
Για όλους αυτούς τους λόγους μας ξένισε η εικόνα της «εθνικής ομοψυχίας» πίσω από τη φλόγα στο Φιρκά, με το Νομάρχη παρέα με τους βουλευτές της ΝΔ και τον κ. Χριστοδουλάκη του ΠΑΣΟΚ, με τον πρώην πρωθυπουργό κ.ο.κ.
Ευτυχώς, ο κόσμος στα Χανιά προτίμησε τις παραλίες από τις φιέστες, προτίμησε τη φύση από την παραβίαση της φύσης που συνιστά η σύγχρονη Ολυμπιάδα με το ντόπινγκ (ο βιομηχανικός αθλητισμός θεωρεί ντόπινγκ το να παίρνεις απαγορευμένες ουσίες, όχι άλλες που είναι ακόμη επιτρεπόμενες).
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα γίνουν σε λίγες μέρες. Η ολυμπιακή λιτότητα που θα ακολουθήσει (ο λογαριασμός για τις φιέστες και τη διαφήμιση των πολυεθνικών), το ρεκόρ ανεργίας που αναμένεται, η καταστροφή της φύσης κι η εγκατάλειψη της ελληνικής περιφέρειας θα μας ταλανίζουν πολλά χρόνια, όσο κι αν «διατελούμεν εν ευθυμία» προς το παρόν.
Φώτης Ποντικάκης
Μέλος των Οικολόγων Πράσινων