Του Γιάννη Κούτσικου*
Ψηφίστηκε τελικά στη Βουλή η συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών. Να δεχτούμε, παρά τις αντιρρήσεις μας, ότι ολοκληρώθηκε μια τυπική διαδικασία και να ευχηθούμε να είναι ένα θετικό βήμα στην μείωση τουλάχιστον της γραφειοκρατίας, που εκτιμούμε ότι είναι σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματά τους.
Από την ως τώρα εμπειρία μας με τους Φορείς Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών της περιοχής μας – και μιλάμε για τους Εθνικούς Δρυμούς Οίτης και Παρνασσού – τα τελευταία χρόνια στελεχώθηκαν με νέο επιστημονικό προσωπικό (δασολόγους, βιολόγους, περιβαλλοντολόγους) μέσα από τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ και εξοπλίστηκαν με αρκετές υποδομές, οχήματα κλπ. Πολλά από αυτά τα νέα παιδιά έχουν μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, γνώσεις και πολλή όρεξη να δουλέψουν για το κατ’ εξοχήν αντικείμενο των Φορέων Διαχείρισης, που είναι η προστασία της φύσης.
Ωστόσο διαπιστώνουμε ότι το επιστημονικό προσωπικό επιφορτίζεται συστηματικά με δουλειά γραφείου, που καμιά σχέση δεν έχει με θέματα παρακολούθησης και προστασίας. Αντιθέτως περιλαμβάνει σύνταξη τεχνικών δελτίων, εκθέσεων, προτάσεων, διαγωνισμών, πρακτικών και ό,τι άλλο μπορεί να γεννήσει η φαντασία των κάθε λογής χαρτογιακάδων.
Όχι μόνο λοιπόν περιορίζονται οι ημέρες που θα μπορούσαν να βγαίνουν στο πεδίο, αλλά επιπλέον τους ανατίθεται να κάνουν δουλειές, που δεν έχουν κάνει ποτέ, ούτε έχουν διδαχτεί ποτέ πώς να τις κάνουν, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα και καθυστερήσεις• κοντολογίς ένα μεγάλο επιπρόσθετο γραφειοκρατικό φορτίο.
Εάν λοιπόν θέλουμε ο νέος ενοποιημένος Φορέας να είναι αποτελεσματικός σε ό,τι αφορά στη λειτουργία του, θα πρέπει να αποκτήσει μία νέα ενιαία διοικητική υπηρεσία και να απαλλαγεί το επιστημονικό προσωπικό από τη γραφειοκρατία. Εφόσον επίσης επιλέχτηκε η συγχώνευση με το επιχείρημα της μείωσης των δαπανών, έπρεπε και η έδρα του νέου Φορέα να είναι στη Λαμία και όχι στην Αμφίκλεια, ώστε να γίνονται πιο εύκολα όλες οι δουλειές με τις διάφορες υπηρεσίες και να μη διανύονται χωρίς λόγο χιλιόμετρα (περιφερειακές υπηρεσίες, δασικές κλπ).
Ως πρόσθετη αναπόφευκτη δαπάνη βέβαια θα έρθει και η αμοιβή του προέδρου, ποσού, που συνήθως λέγεται "έξοδα παράστασης", με τη λογική δικαιολογία ότι υπάρχει μεγάλος φόρτος εργασίας. Και είναι λογικό, αφού σήμερα, αν ένας Φορέας Διαχείρισης συνεδριάζει μια φορά το μήνα με 10 – 15 θέματα τη φορά, είναι επόμενο ο ενοποιημένος ΦΔ να έχει καμιά 30αριά θέματα σε κάθε συνεδρίαση. Οπότε ο πρόεδρος ή θα πληρώνεται ή θα έχει δικαίωμα να προσλάβει κάποιον σύμβουλο.
Όμως οι πραγματικοί λόγοι που οδήγησαν την κυβέρνηση στη συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης σίγουρα δεν είναι οικονομικοί, όπως επικαλούνται και προσπαθούν να μας πείσουν. Είναι καθαρά ένας πολιτικός σχεδιασμός με σκοπό το σφιχτότερο έλεγχο των γνωμοδοτήσεων των ΦΔ για κάθε είδους δραστηριότητες κι εξυπηρετήσεις εντός και γύρω από προστατευόμενες περιοχές, όπως αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, εξορυκτικές δραστηριότητες, υδροηλεκτρικά φράγματα και άλλα "αναπτυξιογόνα" τέτοια έργα, πωλήσεις "φιλέτων", διευκολύνσεις μοναστηριών, "πρότυπα" τουριστικά συγκροτήματα – κοτέτσια 5άστερα, κάμπινγκ με βιλίτσες που στήνονται σε 5’…
Σε κάθε περίπτωση, για να μπορέσει ο Φορέας Διαχείρισης να αποκτήσει το κύρος που χρειάζεται στην τοπική κοινωνία, πρέπει να συνδυάσει – με τον καλύτερο τρόπο – την παρακολούθηση και την προστασία των περιοχών με την ήπια βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία των κατοίκων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποκτήσει ισχυρούς δεσμούς με τους φορείς της τοπικής κοινωνίας, να είναι μπροστάρης σε θέματα μελετών και ήπιων επεμβάσεων, να καλλιεργεί το όραμα και την προοπτική. Σε καμιά περίπτωση δεν θα είναι αντίπαλος, αλλά σύμμαχος και συνδιαμορφωτής για να καλλιεργείται η εμπιστοσύνη και η συνεργασία
Λαμία, 24.1.2013
*Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου
των Οικολόγων Πράσινων