«3.000.000 νεκροί ετησίως στον κόσμο λόγω του νέφους».Τι ισχύει για την Αθήνα»
Αυτός ήταν ο τίτλος του άρθρου που δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες σε ημερήσια εφημερίδα και τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα στην πρωτεύουσα. Φυσικά το άρθρο δεν έγραφε τίποτα για την Κοζάνη, διότι πρώτον Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα και δεύτερον -και κυριοτέρον- δεν έχει γίνει καμία ανάλογη επιδημιολογική έρευνα στην Κοζάνη που να συσχετίζει με συγκεκριμένα νούμερα τη ρύπανση με την αύξηση των θανάτων και των ασθενειών.
Σύμφωνα με το άρθρο οι ανησυχίες των ειδικών που εργάστηκαν στο μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα APHEA-2 τα αιωρούμενα σωματίδια PM10 (διαμέτρου μικρότερης των 10μm) αποτελούν τους πιο επικίνδυνους ρύπους, διότι εισχωρούν στους πνεύμονες και προκαλούν φλεγμονή μεταφέροντας τοξικές και καρκινογόνες ουσίες όπως το βενζόλιο. Συνδέονται με την αύξηση των εισαγωγών στο νοσοκομεία λόγω αναπνευστικών και καρδιολογικών νοσημάτων. Όταν ο άνθρωπος εισπνέει επί μακρόν τα σωματίδια αυτά οι αρτηρίες μπορεί να παρουσιάσουν στένωση, με αποτέλεσμα να μειώνονται η ροή του αίματος και η παροχή οξυγόνου στην καρδιά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ρύπανση επιδεινώνει τις καρδιοπάθειες και το άσθμα.
Είναι γνωστό βέβαια ότι τα σωματίδια ΡΜ10 αποτελούν «μόνιμους θαμώνες» του ουρανού στο νομό μας εδώ και πολλά χρόνια. Παρόλα αυτά δεν έχει γίνει ούτε μια μελέτη που να συνδέει τα επίπεδα συγκέντρωσής τους με την θνησιμότητα και γενικότερα τις βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιπτώσεις. Οι μελέτες Κουτσογιανοπούλου που ανατέθηκαν παλιότερα από το Δήμο Κοζάνης δεν αγγίζουν καν αυτή την πλευρά του θέματος, περιορίζονται στην απλή παράθεση συγκριτικών στοιχείων θνησιμότητας και είναι γενικά καθησυχαστικές.
Είναι ντροπή και βαριά παράλειψη για την περιοχή μας το γεγονός ότι εδώ και 50 χρόνια δεν έχει μια σοβαρή μελέτη που να απαντά ποια ποσοστά θνησιμότητας και νοσηρότητας οφείλονται στην ρύπανση ή με άλλα λόγια πόσοι θάνατοι και πόσα καρδιακά / αναπνευστικά οφείλονται στην ιπτάμενη τέφρα των εργοστασίων της ΔΕΗ. Μια τέτοια εκτίμηση / πρόβλεψη είναι απολύτως εφικτή. Η σχετική μέθοδος έχει εφαρμοστεί σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής αλλά και στην Αθήνα. Για παράδειγμα στην Αθήνα η Ιατρική σχολή υπολογίζει ότι για κάθε αύξηση 10μg/m3 σωματιδίων η ημερήσια θνησιμότητα ανεβαίνει γύρω στο 1%. Το Πανεπιστήμιο του Harvard παρακολούθησε 8000 άτομα σε πόλεις για 15 χρόνια και διαπίστωσε ότι οι κάτοικοι στην πιο ρυπασμένη πόλη (με αυξημένα τα ΡΜ10 κατά 18 mg/m3 ) είχαν 26% πιο αυξημένη θνησιμότητα! Στις ΗΠΑ έγινε έρευνα σε 500.000 κάτοικους και έδωσε αντίστοιχο ποσοστό θνησιμότητας στο 17% όταν η διαφορά στα ΡΜ10 είναι 24.5 μg/m3 .
Εδώ, στη λεκάνη Κοζάνης – Πτολεμαίδας, που ο μέσος ετήσιος όρος ΡΜ10 είναι της τάξης των 50 μg/m3 (παλιότερα ήταν πολύ μεγαλύτερος) γιατί δεν έγινε καμία ανάλογη μελέτη; Στοιχεία για τα ΡΜ10 της περιοχής υπάρχουν στο ΤΕΙ και στην Νομαρχία για μία μακρά περίοδο (1994-2002).
Για πιο λόγο τόσα χρόνια αρκεστήκαμε σε πρόχειρες επιδημιολογικές μελέτες και βολευτήκαμε στα καθησυχαστικά συμπεράσματά τους; Γιατί δεν προχωρήσαμε σε μια συστηματική ιατρο–επιδημιολογική παρακολούθηση του πληθυσμού ή έστω σε σοβαρές προβλέψεις με βάση τα έγκυρα μοντέλα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και της Διεθνούς Επιστημονικής Κοινότητας
Μήπως γιατί η πρώτη λύση μας εξυπηρετούσε πολιτικά και μας βόλευε συνειδησιακά; Η Ο.Κ. χρόνια τώρα φωνάζει για μια σοβαρή επιδημιολογική – ιατροδημογραφική έρευνα με χρηματοδότηση του Πόρου Ανάπτυξης .
Ας μας απαντήσουν οι Δήμαρχοι και οι Νομάρχες, παλιοί και νέοι.
Οι εκλογές τέλειωσαν, τα αιωρούμενα σωματίδια παραμένουν…
25-10-2002