Η διάλυση του πρόχειρου καταυλισμού των τσιγγάνων στον κόμβο του Κλαδισού των Χανίων (στις 18-7-2006), χωρίς να τους δοθεί εναλλακτική λύση άλλου χώρου για να μείνουν είναι ένα γεγονός απαράδεκτο για την κοινωνία των Χανίων και τους εκπροσώπους της στην Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.
Οι τσιγγάνοι είναι μια υπαρκτή παρουσία στην Ελλάδα και στην περιοχή μας εδώ και αρκετούς αιώνες. Ακολουθούν έναν πατροπαράδοτο νομαδικό τρόπο ζωής, μετακινούμενοι εποχιακά, ανάλογα με τις δουλειές που κάνουν, ασχολούμενοι κυρίως με το εμπόριο, μένοντας είτε μέσα στα αμάξια τους (όπως παλιότερα στις άμαξες) είτε σε πρόχειρους καταυλισμούς.
Σε μια δημοκρατική κοινωνία οι πολίτες της είναι ελεύθεροι να επιλέγουν τον τρόπο ζωής τους. Κανείς δεν δικαιούται να επιβάλει τον τρόπο ζωής που αυτός κρίνει καλύτερο και στους υπόλοιπους. Έτσι και οι τσιγγάνοι έχουν δικαίωμα να μετακινούνται εποχιακά εφ’ όσον το επιθυμούν και να μην μένουν μόνιμα κάπου. Η δημοκρατική Πολιτεία από κει και πέρα οφείλει να τους εξασφαλίζει ό,τι και για τους υπόλοιπους πολίτες της: Δηλαδή στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής και υποδομές (νερό, ρεύμα κλπ) στις περιοχές όπου μετακινούνται.
Θα αποτελούσε ρατσιστική αντιμετώπιση ορισμένες περιοχές να δηλώνουν ότι «δεν δέχονται τσιγγάνους», μαυριδερούς κλπ. Τα Χανιά δεν έχουν δώσει τέτοια ρατσιστικά δείγματα γραφής και θέλουμε να ελπίζουμε ότι αυτό δε θα γίνει ούτε τώρα και μάλιστα σε θεσμικό επίπεδο, από εκλεγμένους εκπροσώπους της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
Εάν λοιπόν δεν είναι εκπρόσωποι μόνο των πάλλευκων, «γνήσιων» φυλετικά αλλά όλων των πολιτών μιας δημοκρατικής Πολιτείας, οι δημοτικοί και νομαρχιακοί άρχοντες της περιοχής οφείλουν να δώσουν άμεσα μια εναλλακτική λύση για συγκεκριμένο χώρο (ή χώρους) όπου θα μπορούν να στήνουν τον πρόχειρο καταυλισμό τους οι τσιγγάνοι που έρχονται στην περιοχή μας. Στην περιοχή αυτή θα πρέπει να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή υποδοχής τους που θα εξασφαλίζει τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής (τακτική αποκομιδή των απορριμμάτων και ανακύκλωση, πόσιμο νερό, αποχέτευση, ρεύμα). Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, εάν όντως υπάρχει η πολιτική βούληση, και με την αξιοποίηση κονδυλίων από ευρωπαϊκά προγράμματα. Αρκεί να το θέλουν και να ψάξουν.
Ένα άλλο θέμα που πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί είναι το δικαίωμα στην Παιδεία των παιδιών των τσιγγάνων. Δυστυχώς, σήμερα και στην περιοχή μας ελάχιστα τσιγγανάκια πηγαίνουν στο σχολείο. Συναντάμε πολλά από αυτά ακόμη και το χειμώνα σε ώρες λειτουργίας του σχολείου στα φανάρια αλλά και τα βράδια να ζητιανεύουν καθημερινά. Πρέπει να βρεθεί μια λύση γι’ αυτά τα παιδιά. Η μόρφωση, η Παιδεία είναι δικαίωμα όλων, που ανοίγει νέους ορίζοντες και δυνατότητες, που μπορεί να δίνει στον καθένα τη δυνατότητα να επιλέγει τον τρόπο της ζωής του και το μέλλον του αντί απλά να ακολουθεί την πορεία που έχει προδιαγράψει γι’ αυτόν ο κοινωνικός του περίγυρος. Σε μια δημοκρατική κοινωνία, όλα τα παιδιά λοιπόν πρέπει να βρίσκονται στα σχολείο κι όχι στους δρόμους εργαζόμενα ή θύματα εκμετάλλευσης. Κι οι οικογένειες των τσιγγάνων πρέπει να πειστούν γι’ αυτό και να ενθαρρυνθούν σε αυτή την κατεύθυνση, με σεβασμό πάντα στις παραδόσεις τους.
Φώτης Ποντικάκης
Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Χανίων
Μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων