Το καλοκαίρι με την παρατεταμένη ξηρασία, τις υψηλές θερμοκρασίες, τους ανέμους και τη ρητίνη των πεύκων που μοιάζει με βενζίνη σε στερεά μορφή σύμφωνα με τους ειδικούς, δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο εύφλεκτο περιβάλλον για τις δασικές πυρκαγιές.
Στη Χαλκιδική οι αντιπυρικές ζώνες δεν λειτούργησαν, ο μηχανισμός πυρόσβεσης έδειξε την ανεπάρκειά του και οι υπεύθυνοι δοκιμάζουν την ανοχή μας με δηλώσεις στα ΜΜΕ καθώς μεταθέτουν τις ευθύνες είτε στη συντήρηση είτε στο συντονισμό των υπηρεσιών.
Η Φύση έχει αναπτύξει δικούς της μηχανισμούς προσαρμογής χρόνια τώρα αναπτύσσοντας τα φυτά στο μεσογειακό κλίμα για να επανέρχεται μετά την πυρκαγιά και δεν περιμένει τις ανθρώπινες παρεμβάσεις να αναγεννηθεί.
Οι προσαρμογές αυτές όμως εμφανίζονται εφ΄ όσον οι πυρκαγιές συμβαίνουν σε «τακτά» διαστήματα κατά τη Φύση. Κάθε 80-100 χρόνια για τα δασικά οικοσυστήματα των πεύκων και κάθε 30-40 χρόνια για τους θαμνώνες με αείφυλλα σκληρόφυλλα φυτά. Το πρόβλημα βρίσκεται στη σοβαρότατη διαταραχή αυτού του φυσικού κύκλου της φωτιάς.
Όλα σχεδόν τα φυτά της χώρας μας έχουν προσαρμογές με τις οποίες μπορούν επιβιώσουν κατά τη διάρκεια της φωτιάς και να επανέλθουν μετά από αυτήν. Η γνώση των προσαρμογών αυτών αν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά την αποκατάσταση των διαταραχών που η πυρκαγιά προκάλεσε.
Υπάρχουν μια κατηγορία φυτών που επανέρχονται μετά τη φωτιά μόνο με τη διαδικασία φύτρωσης των σπόρων τους (σπερμοβλαστικά) που έχουν προστατέψει σε ένα ποσοστό από τη φωτιά και μια άλλη κατηγορία που ενώ το υπέργειο μέρος τους κάηκε, έχοντας προστατέψει το υπόγειο μέρος τους από τη φωτιά επανέρχονται με παραβλαστήματα. Υπάρχουν βέβαια και οι ενδιάμεσες μορφές .
Τα πεύκα επανέρχονται μόνο με το φύτρωμα των σπόρων τους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην αποκατάσταση των πευκώνων που κάηκαν και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να μη χρησιμοποιηθούν πεύκα στους νέους χώρους πρασίνου που δημιουργούμε. Επίσης στα καμένα πευκοδάση υπάρχει αυξημένη αναγέννηση πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι αναγκαία η αναδάσωση.
Σχεδόν όλοι οι θάμνοι επανέρχονται με παραβλαστήματα (πουρνάρια, αγριελιές, κουμαριές, συκιές, μυρτιές, δάφνες, φιλλύκια, αριές κλπ). Αν δεν υπάρξει ανθρώπινη παρέμβαση επανέρχονται ταχύτατα, και σε διάστημα μικρότερο των δέκα ετών δεν διακρίνεται η πρώην καμένη περιοχή.
Σαφώς οι πυρκαγιές δρούνε καταστροφικά μόνο που υπεύθυνη για αυτό είναι η αδιαφορία, αλλά επιπλέον και η λανθασμένη διαχείριση, η ανεπαρκής πολιτική γης (καθυστέρηση κτηματολογίου) και ειδικότερα οι πιέσεις που υφίστανται οι καμένες εκτάσεις εκ των υστέρων (βόσκηση και καταπάτηση).
Καμία επέμβαση στις καμένες περιοχές . Η Φύση μας διδάσκει σιωπηλά
ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Μέλος των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ www.ecogreens.gr