Ανάρτηση των δασικών χαρτών και Δασικό Κτηματολόγιο στη Λαμία
Μερικές κρίσιμες και χρήσιμες αναφορές…
Πολλά έχουν γραφεί και ακουστεί αυτές τις μέρες σχετικά με την ανάρτηση των δασικών χαρτών σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και την προσπάθεια για την δημιουργία Δασικού Κτηματολογίου. Να θυμηθούμε ότι η πρώτη προσπάθεια ξεκίνησε το 1976 και από τότε έχει ανασταλεί πολλές φορές. Δικαιολογίες ακούστηκαν∙ και πράγματι υπάρχουν. Ακόμα και σήμερα κάποιοι μιλάνε για προχειρότητες, για βιασύνη, για σχεδίαση επί χάρτου χωρίς αυτοψίες, χωρίς συνεργασίες με την αυτοδιοίκηση∙ κι αυτό μετά από τόσα χρόνια…
Ακόμα και σήμερα η Κεντρική Ένωση Δήμων(ΚΕΔΕ), παράγοντες της αυτοδιοίκησης, κόμματα κλπ, «στυλώνουν τα πόδια» και εγείρουν ένα σωρό αρνητικές αιτιάσεις. Κανείς δεν θα αμφισβητήσει τις αδυναμίες και τις δυνατότητες της δημόσιας διοίκησης στη χώρα μας. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει και τις «αδυναμίες» του πελατειακού πολιτικού συστήματος και τις αθέμιτες συναλλαγές εξαιτίας αυτής της έλλειψης του Δασικού Κτηματολογίου. Αυτά συμβαίνουν όταν αμφισβητούνται τα κοινωνικά αγαθά και εμπορευματοποιούνται. Αμφισβητείται και απειλείται η ανεκτίμητη αξία του δάσους ως κοινωνικό αγαθό και μάλιστα με ειδική προστασία από το Σύνταγμα.
Στη Φθιώτιδα – για να έρθουμε στα δικά μας και στα χιλιοειπωμένα – καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό πανελλαδικά αλλαγής χρήσης δασικών εκτάσεων, σε ποσοστό 9,63% και περίπου 4.000 στρέμματα, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση (ΕΚΧΑ), που παρακολουθεί κα βοηθά στη διαδικασία. https://dasarxeio.com/2017/02/14/2239/ Το θέμα, όπως είναι κατανοητό, συνδέεται άμεσα με το Εθνικό Κτηματολόγιο.
Στις αρχές της 10ετίας του ’90 είχαμε πάρει από τη Διεύθυνση Δασών τους δασικούς χάρτες της περιαστικής Λαμίας με τα χρώματα ανά χρήση γης, πριν το ’45 και το ’90 κλπ. Τότε οι αρμόδιοι υπάλληλοι της δασικής υπηρεσίας μας έλεγαν ότι είχαν κατατεθεί 1.500 αντιρρήσεις/ενστάσεις, οι οποίες έπρεπε να εξεταστούν στο πρωτοδικείο. Γι’ αυτό και ήταν απαισιόδοξοι για το εγχείρημα. Πέρασαν από τότε 25 χρόνια περίπου και φυσικά επιβεβαιώθηκε η απαισιοδοξία τους, γιατί ποτέ δεν υπήρξε πολιτική βούληση.
Πολλές προσδοκίες καλλιεργήθηκαν όταν στις 9-3-2000 ο τότε δήμαρχος υπέγραψε Πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης με τον Υπουργό Γεωργίας Ανωμερίτη για «…την βελτίωση, προστασία, ανάπτυξη και αξιοποίηση των περιαστικών δασών» καθώς «…τα περιαστικά δασικά συγκροτήματα παρ’ όλο που έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες καταστροφές, εν τούτοις είναι τα μόνα, στα οποία μπορούν να καταφύγουν οι πολίτες μιας πόλης για ποικίλες δραστηριότητες…». Με βάση αυτό το πλαίσιο και με την αριθμ. 3059/25.8.2004 απόφαση της Γεν. Γρ. Περ. Στ. Ελλάδας παραχωρήθηκε κατά χρήση στο Δήμο Λαμιέων «το Δημόσιο αλσύλιο Πεύκης στο Λόφο Μιχαήλ και Γαβριήλ», το οποίο όμως είναι χωρίς πρόσβαση στους πολίτες από το 2005 παράνομα, με φράχτη δύο μέτρων.
Το Δασαρχείο Λαμίας, με το α.π.2069/21-6-1994 έγγραφό του, παρουσίαζε την κατάσταση των διεκδικούμενων περιαστικών δασών και δασικών εκτάσεων ως εξής:
1. Το «Σουλάκι» με συνολική διεκδικούμενη έκταση 5.360 στρεμ. από αυτά
α) Για έκταση 4.372 στρεμ. το Σ Ι Δ (Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών) με την 74/13/20-9-85 γνωμοδότηση γνωμοδότησε υπέρ της αναγνώρισης της έκτασης ως ιδιωτική και παραπέμφθηκε στο Α Σ Ι Δ (Ανώτατο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών) με την 192698/4959 π.ε./4-2-86 δ/γή του Υπουργείου Γεωργίας.
β) Για έκταση 317,700 στρεμ. το Σ Ι Δ με την 75/17/20-9-85 γνωμοδότηση γνωμοδότησε την αναγνώριση της έκτασης ως ιδιωτική και παραπέμφθηκε στο Α Σ Ι Δ με την 186682/4269 π.ε./13-2-86 δ/γης του Υπουργείου Γεωργίας.
γ) Η έκταση εμβαδού 622,404 στρεμ. παραπέμφθηκε στο Α Σ Ι Δ με την 189320/4569 π.ε./17-12-86 δ/γης του Υπουργείου Γεωργίας.
(Με νεότερο δε έγγραφο α.π. 2050/7-4-2010 το Δασαρχείο κάνει γνωστό ότι για το «Σουλάκι» «έχει τελεσιδικήσει το ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ υπέρ ιδιωτών»)
2. Τα «Πηγαδούλια» συνολικού εμβαδού 6.000 στρεμ. περίπου. Απορρίφθηκε η αίτηση αναγνώρισης με την 47124/1748/20-6-73 απόφασης του Υπ. Γεωργίας και με την 575/83 εφετειακή απόφαση περιήλθε στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.
3. Τα «Παλιάμπελα» είναι διεκδικούμενη έκταση αλλά μέχρι σήμερα (η όποια αναφορά στο «σήμερα» στο έγγραφο αυτό, εννοείται το 1994) δεν ζητήθηκε η αναγνώρισή του.
Σήμερα διαχειρίζεται ως Δημόσια δασική.
4. Ο «Αφανός» είναι διεκδικούμενη έκταση, δεν έχει ζητηθεί η αναγνώρισή της
Σήμερα διαχειρίζεται σαν Δημόσια δασική
5. Η «Ταϊτσά» είναι διεκδικούμενη έκταση, δεν έχει ζητηθεί η αναγνώρισή της.
Σήμερα διαχειρίζεται σαν Δημόσια δασική
6. Ο «Παλιουργιάς» έχει κατατεθεί αίτηση αναγνώρισης για το ½ εμβαδού 1.675 στρεμ. Το Δασαρχείο Λαμίας έχει προτείνει την απόρριψη του αιτήματος
Για την υπόλοιπη έκταση δεν έχει ζητηθεί αναγνώριση. Σήμερα διαχειρίζεται σαν Δημόσια δασική
7. Για το «Αραπομάνδρι» ή «Τσαρουχόκαμπος» ζητήθηκε η αναγνώριση ως ιδιωτική για 2. 708 στρεμ. Το Σ Ι Δ με την 53/10/21-9-84 γνωμοδότηση την απέρριψε ομόφωνα και η απόρριψη έγινε δεκτή με την 168942/3712/17-1-85 απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας.
Σήμερα διαχειρίζεται σαν Δημόσια δασική (Με νεότερο δε έγγραφο α.π. 2050/7-4-2010 το Δασαρχείο κάνει γνωστό ότι για το «Αραπομάντρι» «έχει τελεσιδικήσει το ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ υπέρ ιδιωτών»)
8. Για «Νεραιδόραχη» και «Πανουργιά» είναι διεκδικούμενη, δεν έχει όμως ζητηθεί η αναγνώρισή της. Σήμερα διαχειρίζεται σαν Δημόσια δασική
Το ξεκίνημα των αναγνωρίσεων του ιδιωτικού καθεστώτος υπέρ των ιδιωτών έγινε με την «Αφράτη». Μια βδομάδα πριν τις βουλευτικές εκλογές τον Οκτώβρη του 1993, και για ευνόητους λόγους, ο τότε υφυπουργός γεωργίας κ Σταύρου υπέγραψε την αναγνώριση επτά (7) χιλ στρεμμάτων στην περιοχή της «Αφράτης».
Στο τέλος της 10ετίας του ’90 πανηγυρίσαμε γιατί αναγγέλθηκε ότι εντάσσεται η Λαμία στο Εθνικό Κτηματολόγιο κατά προτεραιότητα, διαδικασία η οποία ξεκίνησε το 2008. Φτάσαμε αισίως στις 20/1/2017, που έγινε η ανάρτηση και των δασικών χαρτών. Για τη Φθιώτιδα αναρτήθηκαν οι δασικοί χάρτες μόνο της Δημοτικής Κοινότητας Λαμίας και είναι σε εξέλιξη μέχρι τις 4/4/2017 η διαδικασία των ενστάσεων και των αντιρρήσεων. Φυσικά οι δασικοί χάρτες δεν εξετάζουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Παρά ταύτα οι ιδιοκτήτες πρέπει να προσκομίσουν τίτλους ιδιοκτησίας για να ασκήσουν τις ενστάσεις τους.
Το περιβαλλοντικό οικολογικό κίνημα είχε πάντα ανοιχτό μέτωπο με τους καταπατητές και τις αλλαγές των χρήσεων γης στα δάση και τις δασικές εκτάσεις, όπως αντέδρασε και όταν επιχειρήθηκε η τροποποίηση του άρθρου 24 του Συντάγματος αναφορικά με την προστασία των δασών.
Χαρακτηριστικές για την περιοχή μας είναι οι αντιδράσεις για τις καταπατήσεις σε όλο το μήκος της κοίτης του Σπερχειού, ιδιαίτερα στην περιοχή Βάρα του Σταυρού και στο Πλατανόδασος των Μεξιατών. Περιπτώσεις χαρακτηριστικές μείωσης του παραποτάμιου δάσους σε μια περιοχή NATURA και με υφιστάμενο αναδασμό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν σαφή όρια των ιδιοκτησιών και εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει με τους χάρτες των αναδασμών τις παράνομες καταπατήσεις και εκχερσώσεις του παραποτάμιου δάσους. Αλλά ποιος θα ελέγξει;
Το ίδιο μπορεί να πει κανείς για το περιαστικό δάσος στις πλαγιές του Προφήτη Ηλία και των άλλων λόφων. Έγινε ο περιφερειακός δρόμος και κόπηκε η συνέχεια του φυσικού ανάγλυφου αυξάνοντας τα πλημμυρικά φαινόμενα. Το «μαξιλάρι» της πόλης ιδιωτικοποιείται, τεμαχίζεται και οικοπεδοποιείται χρόνο με τον χρόνο. Ασκείται δε αφόρητη πίεση σε όλα τα επίπεδα για ένταξη ολόκληρων περιοχών στο Σχέδιο Πόλης. Αποκορύφωμα αυτής της πίεσης η προεκλογική δέσμευση/υπόσχεση του προηγούμενου δημάρχου απέναντι στους φερόμενους ιδιοκτήτες εισάγοντας στην τροποποίηση του Σχεδίου Πόλης της Λαμίας την έννοια του «οικιστικού αποθέματος» για μελλοντική ένταξη, εφόσον εξασφαλίσουν την αναγνώριση των δασικών υπηρεσιών∙ κι αυτό παρά τις αντιρρήσεις των μελετητών. Αλλά το πραγματικό «οικιστικό απόθεμα» της Λαμίας συνίσταται στα πολλά απούλητα διαμερίσματα και ξενοίκιαστες κατοικίες λόγω του μεγάλου αριθμού των κατασκευών στην εποχή των πολλών και εύκολων δανείων και της πλασματικής ευημερίας του τσιμέντου…
Όλα αυτά μαζί με το χάος των λατομείων, τις εκχερσώσεις και τις καταπατήσεις στην Αγριλιά, τις καταπατήσεις στον Ξηριά, τα καταπατημένα οικόπεδα του Δημοσίου στην πόλη, συνθέτουν το παζλ της άναρχης διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας, δασικής ή όχι, στη Λαμία, που δημιουργήθηκε με την πλήρη απουσία της αυτοδιοίκησης. Ένα παζλ που δημιούργησαν οι «αδυναμίες» του πελατειακού πολιτικού συστήματος και οι αθέμιτες συναλλαγές σε συνδυασμό με την έλλειψη του Εθνικού και Δασικού Κτηματολογίου.
Ναι, αυτό το σύστημα που σήμερα «κραυγάζει» κατά των δασικών χαρτών.
Λαμία, 1.3.2017
* Στέφανος Σταμέλλος