ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΣΤΗ ΓΚΙΩΝΑ: Μια μόνιμη απειλή

Η Γκιώνα είναι το πέμπτο βουνό της Ελλάδας σε ύψος (2510μ) μετά τον Όλυμπο, τον Σμόλικα, το Βόρρα (Καιμακτσαλάν), και τον Γράμμο. Είναι από τα πιο αγαπημένα βουνά τον ορειβατών και των αναρριχητών. Πολύπαθο βουνό με πλούσια ιστορία τόσο από την τουρκοκρατία, όσο κι από την Εθνική μας Αντίσταση και τα γνωστά λημέρια της Γκιώνας. Πολύπαθο κι από την σκοπιά της εκμετάλλευσης του υπόγειου πλούτου της, του βωξίτη, που έχει σαν συνέπεια το ξεκοίλιασμα και την κατασπατάληση της φυσικής της ομορφιάς.

Κατάφυτο από έλατα και κέδρους είναι ανεπιφύλακτα ένα από τα πλουσιότερα ορεινά φυσικά οικοσυστήματα της Στερεάς Ελλάδας. Στην πανίδα της επισημαίνουμε τον μικρό πληθυσμό αγριόγιδων καθώς και τα πολλά είδη αρπακτικών πουλιών. Στη χλωρίδα της, τον σημαντικό αριθμό ενδημικών και σπάνιων φυτών (όπως το Arenaria gionae), που φυτρώνει στους βραχώδεις σχηματισμούς των κορυφών και ιδιαίτερα στις ορθοπλαγιές των χαράδρων και δίνει στην περιοχή μεγάλη οικολογική αξία. Γι¶ αυτές τις αξίες της ένα μεγάλο τμήμα της είναι προστατευόμενη περιοχή στο δίκτυο NATURA 2000 σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, όπως και ένα άλλο επίσης σημαντικό τμήμα της είναι Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή SPA (Special Protection Area) για την προστασία των πουλιών σύμφωνα με την Οδηγία 79/409

Πήραμε στις 19 Σεπτέμβρη ένα e-mail με φωτογραφίες και με το παρακάτω κείμενο: “Η σημερινή κίνηση να κλείσουμε το δρόμο στα τέρατα των 60 τόνων ήταν η δεύτερη απόπειρα. Η προηγούμενη έγινε την πρώτη Αυγούστου και το ένα από αυτά έφυγε με σπασμένα τα παρμπρίζ, γι¶ αυτό σήμερα δεν είχαμε φασαρίες. Το επιχείρημα που έχουμε είναι ότι τα μηχανήματα αυτά είναι για εργοτάξια και όχι για δρόμους, έστω και δασικούς. Καταλαβαίνετε ότι στόχος είναι η υπενθύμιση ότι δεν είναι μόνοι τους στο βουνό. Φοβόμαστε την εξάπλωση της εταιρίας του κ. Πολυχρονόπουλου και του κυρίου Βαρδινογιάννη”

Και αμέσως μετά το: “Την Κυριακή στις 12 Οκτωβρίου στην Καλοσκοπή θα συγκεντρωθούμε όλοι αυτοί που πιστεύουμε πως “φτάνει μέχρι εδώ” η καταστροφή από τα μεταλλεία της ελμιν. Πρέπει να γίνουν στόχος όλων των ανθρώπων, που πιστεύουν πως πλούτος είναι το φυσικό περιβάλλον και όχι τα καγιεν”

Το τι συμβαίνει στην περιοχή του βορεινού συγκροτήματος της Γκιώνας και κινητοποιούνται οι κάτοικοι των χωριών, μας το λέει ο Βαγγέλης Τσιρώνης από την Καλοσκοπή: «Ακατάπαυστα μέρα – νύχτα εδώ και 40 χρόνια αποψιλώνουν οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις το βουνό. Δεν πάει άλλο. Το ποτήρι ξεχείλισε πραγματικά. Οι εξορύξεις, υπόγειες και επιφανειακές, επεκτάθηκαν στην βόρεια πλευρά της οροσειράς της Γκιώνας, την μόνη ελατοσκεπή πλαγιά, που έχει απομείνει και φαίνεται από το χωριό Καλοσκοπή, αλλά και τον κάμπο, πέρα ως τη Λαμία και τη Στυλίδα.

Φαίνονται η Λειρίτσα (υψόμετρο 2.041μ) μέχρι το Μακρυλάκωμα και την Αρκουδότρυπα την οποία εξαφάνισαν μαζί με την συστάδα των ημερόκεδρων που υπήρχαν εκεί – απομεινάρια χιλιάδων ετών.

Εκτός αυτών, καταστράφηκαν και καταστρέφονται καθημερινά τεράστιες
εκτάσεις, με επιφανειακές και υπόγειες εξορύξεις, διανοίξεις δρόμων προσπέλασης αποκομιδής και προσωρινών χώρων εναπόθεσης, που λογω του επικλινούς του εδάφους καταστρέφουν κάθε βλάστηση στο πέρασμα τους, καταπλακώνοντας όχι μόνο την βλάστηση και τα μικρά δέντρα της αλπικής και υποαλπικής ζώνης αλλά και πιο κάτω, τεράστια αιωνόβια έλατα σε μεγάλη έκταση του κρημνώδους εδάφους. Αφήνουν έτσι όλο τον υπόλοιπο ορεινό όγκο, ανατολικά και νότια προς την ιστορική χαράδρα της Ρεκάς και μέχρι την περιοχή του Οινοχωρίου – Αποστολιάς –Καστελλίων – Γραβιάς, ένα πραγματικό σεληνιακό τοπίο, αφού δεν έχει απομείνει ούτε ένα δέντρο.

Όλα αυτά εν γνώσει των αρμοδίων αρχών, τοπικών παραγόντων και υπουργείων, παρά τις σχετικές διαμαρτυρίες: αναφορές, ψηφίσματα εκπροσώπων των δήμων κοινοτήτων και συλλόγων της περιοχής, δημοσιεύματα σε εφημερίδες, εκκλήσεις κ.λ.π. Όλα αγνοήθηκαν και μένουν αναπάντητα και άνευ αποτελέσματος μέχρι σήμερα για λόγους που όλοι μπορούμε να υποθέσουμε.

Για να ενημερωθεί λοιπόν ο κόσμος και ιδιαίτερα οι κάτοικοι της Αθήνας και περιχώρων για την καταστροφή που συντελείται και τον αφορά άμεσα, δεν θα αναφερθούμε στην καταστροφή της πανίδας της οροσειράς της Γκιώνας και του οικοσυστήματος της. Θα αναφερθούμε στην καταστροφή που συντελείται στους ταμιευτήρες του νερού της Αθήνας που γεμίζουν από την Γκιώνα. Η νοτιοδυτική πλευρά τροφοδοτεί την τεχνητή λίμνη του Μόρνου και η βορειοανατολική πλευρά της τροφοδοτεί τον βοιωτικό Κηφισό και στην συνέχεια όλο τον κάμπο μέχρι την Υλίκη.

Τι πρέπει να κάνουμε. Στην έκθεση – εκτίμηση του Πανελληνίου Κέντρου Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) τον Ιούνιο 2007, σελίδα 6, μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Η εξόρυξη του βωξίτη εξαντλεί τους υδάτινους πόρους, ρυπαίνει το έδαφος και εν γένει υποβαθμίζει το περιβάλλον, προκαλώντας μόνιμες βλάβες». Και συνεχίζει «Συνεπώς προτείνεται να σταματήσουν οι εξορύξεις και να παρθούν άμεσα μέτρα για την αποκατάσταση των πληγών και παράλληλα να υπάρξει ένα σχέδιο γρήγορης ανάπτυξης αυτών των ορεινών περιοχών»

Οι φωνές διαμαρτυρίας όλων μας είναι το μόνο όπλο έναντι των οικονομικών συμφερόντων και σας καλούμε να αναλογιστείτε τις επιπτώσεις και να πυκνώσετε τις τάξεις μας για να δυναμώσει η φωνή μας»

Δεν χρειάζεται να προσθέσει κανείς τίποτα. Ο Βαγγέλης τα λέει όλα. Κάτι αλλάζει στην Γκιώνα. Εντυπωσιακή ήταν και η παρουσία των κατοίκων των χωριών της Βόρειας πλευράς της Γκιώνας στη συνάντηση που έγινε στην Καλοσκοπή στις 12 Οκτωβρίου. Κάτοικοι από τη Γραβιά, τα Καστέλια, τον Αποστολιά, το Οινοχώρι, την Καλοσκοπή και την Παύλιανη συζήτησαν επί ένα τρίωρο την κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή εξ αιτίας της ασύδοτης λειτουργίας των μεταλλείων και της βάναυσης κακοποίησης του περιβάλλοντος. Εντοπίστηκαν τα προβλήματα και ακούστηκαν όλες οι απόψεις για μια συντονισμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασης. Αποφασίστηκε η αξιοποίηση όλων των μορφών δράσης, από τις νομικές παρεμβάσεις και προσφυγές μέχρι της δυναμικές κινητοποιήσεις των κατοίκων και των φορέων της περιοχής.

Τονίστηκε με έμφαση ότι το σημαντικό είναι να κατανοήσουν όλοι το πρόβλημα της σπατάλης των φυσικών πόρων και ιδιαίτερα του δάσους, των νερών και των εδαφών, να ξεκαθαριστεί τί είδους ανάπτυξη αρμόζει στην περιοχή και να ορίσουν οι ίδιοι με τις δυνάμεις τους το μέλλον τους, το μέλλον των χωριών και των κατοίκων. Τονίστηκε η ανάγκη της τροποποίησης του μεταλλευτικού κώδικα ως αναχρονιστικού. Αποφασίστηκε τέλος η επόμενη συνάντηση να γίνει στις 14 Δεκεμβρίου, Κυριακή, στον Αποστολιά με όλους όσους μπορούν και από όλα τα χωριά. Στην συνάντηση αυτή θα καθοριστεί και ο τρόπος που θα συντονιστούν οι προσπάθειες.