Επεξεργασία Ιατρικών Αποβλήτων στη ΒΙΠΕ Λαμίας

Προς:
1. Αρμόδια Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΠΕΧΩ)
Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
Πλατεία Ελευθερίας, TK 35100 Λαμία Τηλ. 22310-32416

2. Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Φθιώτιδας
Πλατεία Ελευθερίας, TK 35100 Λαμία Τηλ. 22310-57115-16

Θέμα: Διατύπωση απόψεων ως προς το περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας με την επωνυμία Hospitech Bio Ltd. Κέντρου Επεξεργασίας Ιατρικών και Λοιπών Αποβλήτων με αποστείρωση στη ΒΙΠΕ Λαμίας

Από τον τοπικό τύπο έλαβα γνώση της ανακοίνωσης για την κατάθεση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Κέντρου Επεξεργασίας Ιατρικών και Λοιπών Αποβλήτων με αποστείρωση στην πόλη μας, και σας παραθέτω τις απόψεις μου:

Θέμα 1ο Οικόπεδο εγκατάστασης

Όσον αφορά την τοποθεσία της εν λόγω μονάδας, θα ήθελα να σημειώσω ότι η καταρχήν από 5-12-06 αποδοχή της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ έχει λήξει από τις 5-02-2007 και μέχρι σήμερα δεν έχει προσκομιστεί επικαιροποιημένο έγγραφο στην αρμόδια Υπηρεσία από την εταιρεία Hospitech Bio Ltd. Κατά συνέπεια, δεν προκύπτει ότι υπάρχει αποδοχή – άδεια για την εγκατάσταση της δραστηριότητας της εταιρείας Hospitech Bio Ltd. στη Βιομηχανική Περιοχή Λαμίας.
¶λλωστε πως είναι δυνατόν να φιλοξενηθεί μια τέτοιου είδους δραστηριότητα εντός της ΒΙΠΕ Λαμίας στην οποία έχουν κατασκευασθεί και λειτουργούν χαμηλής περιβαλλοντικής όχλησης δραστηριότητες κυρίως τροφίμων.
Θέμα 2ο Διαχείριση ΕΙΑ Μολυσματικού και Τοξικού Χαρακτήρα

Η εταιρεία Hospitech Bio Ltd. αναφέρει στη μελέτη ότι σκοπεύει να διαχειρίζεται τις εξής κατηγορίες αποβλήτων:

1) Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς Μολυσματικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ – ΜΧ) καθώς και απόβλητα που έχουν ταυτόχρονα μολυσματικό και τοξικό Χαρακτήρα (ΕΙΑ – ΜΤΧ) με τη μέθοδο της αποστείρωσης
2) Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα αμιγώς Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ – ΤΧ) χωρίς να αναφέρει μέθοδο
3) Ζωικά υποπροϊόντα και «αντιμετώπιση επιδημιών και μαζικών προσβολών ζώων» με τη μέθοδο της αποστείρωσης.

Με την ΚΥΑ 37591/2003 «Μέτρα και Όροι για την διαχείριση ιατρικών αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες», ορίσθηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη διαχείριση των Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων (ΕΙΑ). Σύμφωνα με την εν λόγω ΚΥΑ τα ΕΙΑ χωρίζονται σε κατηγορίες και ορίζονται οι τρόποι διαχείρισης της κάθε κατηγορίας.
Συγκεκριμένα οι εργασίες αποτέφρωσης εφαρμόζονται στο σύνολο των ΕΙΑ ενώ οι εργασίες αποστείρωσης εφαρμόζονται μόνο στα αμιγώς μολυσματικά απόβλητα (ΕΙΑ ΜΧ) (άρθρο 8 της Απόφασης).

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι δεν ισχύουν τα αναφερόμενα στη σελίδα 30 της εν λόγω Μελέτης σχετικά με τη δυνατότητα αποστείρωσης των ΕΙΑ-ΜΤΧ.
Κατά συνέπεια η μονάδα αποστείρωσης που προτείνεται στη μελέτη της εταιρείας Hospitech Bio Ltd. δεν μπορεί από τη νομοθεσία να διαχειριστεί το σύνολο των ΕΙΑ.

Η πρόθεση της εταιρείας να αποστειρώνει και τα ιατρικά απόβλητα που έχουν ταυτόχρονα μολυσματικό και τοξικό χαρακτήρα (ΕΙΑ – ΜΤΧ) είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Ο βασικός λόγος που η νομοθεσία απαγορεύει την αποστείρωση τοξικών ουσιών είναι η αποφυγή διοχέτευσης στο περιβάλλον τοξικών αερίων καθώς και τοξικών υγρών. Στη μελέτη αναφέρεται ότι τα υγρά απόβλητα της μονάδας θα οδηγούνται για πότισμα. Από την περιγραφόμενη όμως διαδικασία προκύπτει ότι αυτά τα απόβλητα μπορεί να είναι και τοξικά. Κατά συνέπεια προκύπτει μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα για τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων της μονάδας που όχι μόνο για πότισμα δεν θα μπορούν να οδηγούνται αλλά ούτε σε βιολογικό καθαρισμό.

Στη Μελέτη αναφέρεται ότι στην Ευρώπη δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ ΕΙΑ-ΜΧ και ΕΙΑ-ΜΤΧ. Ωστόσο επισυνάπτεται αποδοχή της Γαλλικής Κυβέρνησης μόνο για «contaminated hospital waste from hospital and assimilated establishments» (μολυσμένα νοσοκομειακά απόβλητα από νοσοκομεία και παρεμφερή ιδρύματα).

Επομένως το χρησιμοποιούμενο μηχάνημα ECODAS δεν δύναται να επεξεργαστεί ιατρικά απόβλητα τοξικού χαρακτήρα καθώς η λέξη «contaminated» σημαίνει μολυσμένα. Δεν έχει επισυναφθεί στη Μελέτη καμία έγκριση του μηχανήματος ECODAS από τη Γαλλική κυβέρνηση για τοξικά απόβλητα αφού δεν επιτρέπεται στην Ευρώπη η αποστείρωση τοξικών ουσιών.

Θέμα 3ο Διαχείριση ΕΙΑ Τοξικού Χαρακτήρα

Όσον αφορά τα ιατρικά απόβλητα αμιγώς τοξικού χαρακτήρα, η εταιρεία διατείνεται ότι θα τα αποθηκεύει για 2 χρόνια και μετά θα μεταφέρονται αλλού με κάποιο φορτηγό.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591/2003, ¶ρθρο 8, όπως επισημαίνεται παραπάνω, η μόνη αποδεκτή μέθοδος διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αμιγώς τοξικού χαρακτήρα είναι η αποτέφρωση. Κατά συνέπεια η συγκεκριμένη μονάδα δεν δύναται να διαχειρίζεται επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα αμιγώς τοξικού χαρακτήρα.

Όσον αφορά δε το θέμα της προσωρινής αποθήκευσης και μεταφόρτωσης τοξικών αποβλήτων είναι αντικείμενο άλλης νομοθεσίας η οποία δεν έχει ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη της εξεταζόμενης Μελέτης. Η εξεταζόμενη Μελέτη αφορά στη διαχείριση νοσοκομειακών αποβλήτων και δεν εξετάζει σε κανένα σημείο την διαχείριση των τοξικών αποβλήτων, παρά μόνο αναφέρει ότι η εταιρεία θα τα συλλέγει, θα τα μεταφέρει, θα τα αποθηκεύει και θα τα μεταφορτώνει. Επομένως δεν αντιμετωπίζονται ορθολογικά και ούτε μπορούν να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της συγκεκριμένης δραστηριότητας στο περιβάλλον.

Θέμα 4ο Διαχείριση Ζωικών Υποπροϊόντων

Όσον αφορά στην επεξεργασία ζωικών υποπροϊόντων με αποστείρωση, αυτή η διαδικασία αποτελεί αντικείμενο ξεχωριστής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων καθώς διέπεται από διαφορετική νομοθεσία (Κανονισμός 1774/2002/ΕΚ). Ο τρόπος αδειοδότησης μονάδας επεξεργασίας ζωικών υποπροϊόντων καθορίζεται από το Π.Δ. 211 (ΦΕΚ Α΄ 211/5.10.2006) «Συμπληρωματικά μέτρα εκτέλεσης του Κανονισμού 1774/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2002 για τον καθορισμό υγειονομικών κανόνων σχετικά με τα ζωικά υποπροϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο.» και αναφέρει στο ¶ρθρο 4 ότι οι μονάδες διαχείρισης υποχρεούνται:
α) να λάβουν κτηνιατρική άδεια υγειονομικών όρων για την εγκατάσταση και την λειτουργία μονάδας διαχείρισης για την οποία απαιτούνται αρκετά δικαιολογητικά,
β) να καταγράφουν καθημερινά τις παραγόμενες ποσότητες των ζωικών
υποπροϊόντων και των μεταποιημένων προϊόντων που προέρχονται από αυτά ανά κατηγορία υλικών,
γ) να εξασφαλίζουν την ιχνηλασιμότητα των ζωικών υποπροϊόντων και την αποθήκευσή τους,
δ) να τηρούν μητρώα αποστολών,
ε) να τηρούν αρχείο με συνοδευτικά έγγραφα,
στ) να εξασφαλίζουν τη διαχείριση των ζωικών υποπροϊόντων και των
μεταποιημένων προϊόντων που προέρχονται από αυτά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού και τις διατάξεις του εσωτερικού δικαίου για τη διαχείριση των ζωικών υποπροϊόντων.
ζ) να εφαρμόζουν συστήματα αυτοελέγχου, όπου απαιτείται, σύμφωνα με το άρθρο 25 του Κανονισμού,
η) να επιδεικνύουν όλα τα απαραίτητα για τη διενέργεια του ελέγχου έγγραφα και να επιτρέπουν στους αρμόδιους για τον έλεγχο υπαλλήλους την πρόσβαση σε όλα τα σημεία της μονάδας διαχείρισης και
θ) να υποβάλουν προς έγκριση στη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της οικείας
νομαρχιακής αυτοδιοίκησης αίτηση με τα απαιτούμενα στοιχεία για κάθε αλλαγή που προτίθενται να επιφέρουν στη μονάδα διαχείρισης.

Με τον Κανονισμό 1774/2002/ΕΚ , ορίσθηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη διαχείριση των Ζωικών υποπροϊόντων που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό, τα ζωικά υποπροϊόντα χωρίζονται σε κατηγορίες και ορίζονται οι τρόποι διαχείρισης της κάθε κατηγορίας.

Συγκεκριμένα οι εργασίες αποτέφρωσης εφαρμόζονται στο σύνολο των ζωικών υποπροϊόντων (Κατηγορίες 1,2,3), ενώ οι εργασίες αποστείρωσης εφαρμόζονται μόνο σε μέρος αυτών. (Κατηγορίες 2,3)

Ο Κανονισμός 1774/2002/ΕΚ ορίζει επίσης μία σειρά υγειονομικών κανόνων και περιορισμών για τη συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση, τον ενδιάμεσο χειρισμό, για τις εγκρίσεις των μονάδων κλπ.

Η εταιρεία Hospitech Bio Ltd. δεν έχει εξετάσει στη μελέτη της κανένα από αυτούς τους όρους και προϋποθέσεις, κατά συνέπεια η μελέτη είναι ελλιπής και δεν αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα το εν λόγω θέμα.

Η μελέτη αναφέρει επίσης ότι η τεχνολογία ECODAS μπορεί να αντιμετωπίσει επιδημίες (π.χ. Σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες, αφθώδης πυρετός, γρίπη των πτηνών κλπ) και μαζικές προσβολές ζώων.

Η νομοθεσία προβλέπει αυστηρές διαδικασίες για την επεξεργασία των ζωικών αποβλήτων από επιδημίες, από τον τόπο παραγωγής τους, τους ενδιάμεσους σταθμούς όπου τεμαχίζονται και συλλέγονται τα υγρά απόβλητα τους, την μεταφορά τους, την επεξεργασία και την τελική διάθεση τόσο των υγρών όσο και των στερεών.

¶λλωστε, σε περίπτωση επιδημίας, τα ζωικά απόβλητα υπάγονται κυρίως στην Κατηγορία 1 και απαιτούν ειδικούς χειρισμούς και διαχείριση με αποτέφρωση.

Η συγκέντρωση μολυσμένων ζωικών αποβλήτων στη ΒΙΠΕ Λαμίας εγείρει ερωτήματα και προβληματισμούς για την μόλυνση του ευρύτερου περιβάλλοντος των ζώων και των ανθρώπων της περιοχής της Λαμίας.

Θέμα 5ο ¶δεια Μεταφοράς ΕΙΑ

Στη Μελέτη αναφέρεται ότι η εν λόγω εταιρεία διαθέτει άδεια μεταφοράς επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων και σκοπεύει να μεταφέρει επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα από τις υγειονομικές μονάδες στο κέντρο επεξεργασίας της εταιρείας στη ΒΙΠΕ Λαμίας. Κανένα αποδεικτικό στοιχείο για τον συγκεκριμένο ισχυρισμό δεν έχει κατατεθεί στη μελέτη, κατά συνέπεια δεν γνωρίζουμε εάν όντως υπάρχει αυτή η άδεια, σε ποιες κατηγορίες ιατρικών αποβλήτων και σε ποια περιφέρεια αναφέρεται, ποια είναι η αδειοδοτούσα αρχή.

Θέμα 6ο Διάθεση αποστειρωμένων

Σύμφωνα με τη νομοθεσία θα πρέπει τα αποστειρωμένα ΕΙΑ να οδηγούνται σε νόμιμο αδειοδοτημένο λειτουργούντα Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) ο οποίος να πληροί όλες τις προϋποθέσεις της κείμενης νομοθεσίας που εκτός των άλλων είναι στεγάνωση, φύλαξη καθώς και Φορέας Διαχείρισης.

Στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ενδιαφερόμενης εταιρείας αναφέρει ότι τα επεξεργασμένα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα (ΕΙΑ) θα οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Λαμίας. Γνωρίζουμε όμως ότι η πόλη μας αλλά ούτε και ο νομός μας διαθέτει ΧΥΤΑ. Το γεγονός αυτό προκαλεί σημαντικά περιβαλλοντικά και νομικά προβλήματα.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591/2003 «Μέτρα και Όροι για την διαχείριση ιατρικών αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες» και συγκεκριμένα στο ¶ρθρο 8, παράγραφος Β.2 ο φορέας παραλαβής των επεξεργασμένων ΕΙΑ για την τελική τους διάθεση δύναται να ελέγχει τον φορέα επεξεργασίας για την αποτελεσματικότητα της αποστείρωσης είτε στον τόπο υποδοχής με δειγματοληπτικό έλεγχο ανά 200kg αποστειρωμένων ΕΙΑ ΜΧ που παραδίδονται για τελική διάθεση είτε και στον τόπο εφαρμογής της αποστείρωσης, όποτε κρίνει ότι αυτό είναι σκόπιμο. Η δειγματοληψία και ο έλεγχος για την αποτελεσματικότητα της αποστείρωσης, γίνονται από εξειδικευμένο και πιστοποιημένο προς τούτο εργαστήριο .

Στην συγκεκριμένη περίπτωση φορέας παραλαβής των αποστειρωμένων αποβλήτων είναι ο Φορέας του ΧΥΤΑ Λαμίας ο οποίος όμως δεν υφίσταται, εφόσον δεν υφίσταται ΧΥΤΑ Λαμίας. Κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο έλεγχος που προβλέπει η νομοθεσία για το αποτέλεσμα της αποστείρωσης των ιατρικών αποβλήτων.

Σε περίπτωση που δεν έχει εξοντωθεί ολόκληρο το μικροβιακό φορτίο των ιατρικών αποβλήτων κατά την επεξεργασία τους, υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθεί το έδαφος, και μικρόβια να εισχωρήσουν στον υδροφόρο ορίζοντα και να μολύνουν τα ύδατα.

Επομένως στη συγκεκριμένη Μελέτη δεν τεκμηριώνεται πως αποφεύγονται οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από τη διάθεση των αποστειρωμένων αποβλήτων, καθώς δεν είναι δυνατός ο έλεγχος του μικροβιακού φορτίου σε αυτά τα απόβλητα.

Θέμα 7ο Έλεγχος αποτελέσματος αποστείρωσης

Στη μελέτη αναφέρεται ότι μπορεί να τοποθετηθεί τριπλός βιολογικός δείκτης προκειμένου αν χρειαστεί να επικυρωθούν οι συνθήκες αποστείρωσης.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 37591, Παράτημα ΙΙΙ Α5 το αποτέλεσμα της αποστείρωσης πρέπει να ελέγχεται σε κάθε φορτίο και όχι «εάν χρειαστεί»:

Η εταιρεία Hospitech Bio Ltd. θα πρέπει να τηρεί την συγκεκριμένη προϋπόθεση καθώς αν δεν ελέγχεται κάθε φορτίο για το αποτέλεσμα της αποστείρωσης, τότε μπορεί μολυσμένα ιατρικά απόβλητα να καταλήγουν στη χωματερή της Λαμίας.

Θέμα 8ο Ελλείψεις Μελέτης

Εκτός από τις σημαντικές ελλείψεις αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των αντίστοιχων μέτρων που διαπιστώθηκαν από τα παραπάνω, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας Hospitech Bio Ltd. δεν περιέχει τα εξής (ΚΥΑ 69269/90):
• Σχέδιο κάτοψης σε κλίμακα όπου να σημειώνονται με λεπτομέρεια τα σημεία εκπομπής αερίων, υγρών και στερεών αποβλήτων
• Χάρτες κατάλληλης κλίμακας όπου να απεικονίζονται
o Γεωγραφική θέση τοποθεσία
o Τοπογραφικό σημείωμα σε ακτίνα 7 χλμ από τα όρια του γηπέδου
o Οι θεσμικές και λοιπές ρυθμίσεις της ΒΙΠΕ Λαμίας
• Αποδοχή αποστειρωμένων αποβλήτων από αδειοδοτημένο, νόμιμα λειτουργούντα ΧΥΤΑ
• Αποδοχή υγρών αποβλήτων από Βιολογικό Καθαρισμό το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό μετά τη διαπίστωση πιθανής τοξικότητας στα υγρά απόβλητα
• Αποδοχή σύνδεσης με δίκτυο νερού
• Αποδοχή αποκομιδής αστικών αποβλήτων
• ¶δεια μεταφοράς ΕΙΑ
• ¶δεια μεταφοράς αποστειρωμένων αποβλήτων
• Δεν ορίζεται ξεκάθαρα η δυναμικότητα της εγκατάστασης καθώς δεν διευκρινίζεται το πλήθος των χρησιμοποιούμενων μηχανημάτων

Για τους παραπάνω λόγους,

προτείνω να μην εγκριθεί η επένδυση που περιγράφεται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας Hospitech Bio Ltd. στη ΒΙΠΕ Λαμίας.

Με εκτίμηση
Στέφανος Σταμέλλος