ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ σε συνεργασία με τους
ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ. Κέρκυρα 25 Αυγούστου 2006
ΘΕΜΑ 1) : ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Α) ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ
Όλοι περιμένουν να …γίνει το θαύμα και να αρχίσει για πρώτη φορά να λειτουργεί ο βιολογικός καθαρισμός του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου, στον οποίο σύμφωνα με δεσμεύσεις της Δημοτικής Αρχής έχουν εγκατασταθεί και πρόκειται να λειτουργήσουν καινούργια και καλά μηχανήματα.
Δυστυχώς, βρισκόμαστε σε μια από τις πιο αβέβαιες και πολύ έντονες προεκλογικές περιόδους. Τα περισσότερα θέματα υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος γίνονται αντικείμενα πολιτικής αντιπαράθεσης. Τέτοιες αντιπαραθέσεις ποτέ δεν δίνουν λύσεις διότι οι πολιτικοί καταναλώνονται περισσότερο στο να επιτεθούν στον πολιτικό τους αντίπαλο και λιγότερο έως καθόλου στο να συμβάλουν ώστε να βρεθεί η λύση.
Το μεγαλύτερο λάθος που έχουμε κάνει σαν νομός και συνεχίζουμε ως σήμερα να κάνουμε στην διαχείριση των αποβλήτων μας (στερεών και υγρών) είναι ότι ασχολούμαστε αποσπασματικά με την υλοποίηση επιδοτούμενων έργων που είναι μικρά κομμάτια της αλυσίδας στην διαχείριση του όλου ζητήματος, με αποτέλεσμα να μην έχει γίνει καμία ουσιαστική πρόοδος στο σύνολο,.
Αυτό που θα πρέπει τα νέα Δημοτικά Συμβούλια και η διεύθυνση του Συνδέσμου Καθαριότητας να έχουν σαν οδηγό τους μετά τις επόμενες εκλογές, επαναλαμβάνουμε ότι είναι η ανάγκη ΟΛΙΚΟΥ (ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ των απορριμμάτων μας.
Δηλαδή, δεν φθάνει να κάνουμε έναν ή περισσότερους ΧΥΤΑ, ανακύκλωση συσκευασιών, «εργοστάσιο κομποστοποίησης» και σύστημα βιολογικού καθαρισμού υγρών αποβλήτων με καλαμιές, μόνο και μόνον επειδή κάποιοι τα πρότειναν ως λύσεις και επειδή κάποια ταμεία ανέλαβαν να τα επιδοτήσουν. Όσο λείπει ο ΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ τα επί μέρους έργα θα πηγαίνουν ουσιαστικά χαμένα.
Δεν φθάνει να αγοράσεις ένα εργαλείο, μόνο και μόνον γιατί αυτό επιδοτείται. Πρέπει να ξέρεις γιατί το θέλεις, πώς να το χρησιμοποιήσεις και πιο τελικό σκοπό θα εξυπηρετήσει η χρήση του εργαλείου αυτού. Αν δεν τα ξέρεις αυτά, το εργαλείο θα μείνει απλώς στο ράφι.
Πρέπει λοιπόν να σταματήσουμε προς στιγμήν να ασχολούμαστε με το πώς θα αποκτήσουμε όλο και περισσότερα εργαλεία και να ασχοληθούμε με το τι θέλουμε να φτιάξουμε, που θέλουμε να φθάσουμε. Να καταγράψουμε με κάθε λεπτομέρεια το που βρισκόμαστε, τι έχουμε, τι δεν έχουμε και τι πραγματικά χρειαζόμαστε από αυτά που έχουμε. Κάποια πράγματα θα είναι εφικτά (πχ. Επιδοτήσεις για ΧΥΤΑ) και κάποια δεν θα είναι για την ώρα εφαρμόσιμα γιατί χρειάζονται χρήματα και δεν επιδοτούνται. Η σωστή διαχείριση των ήδη εφικτών θα μπορεί να μας δώσει στο μέλλον και τις οικονομικές δυνατότητες να ενισχύσουμε και τις δραστηριότητες που πρέπει μεν να γίνουν αλλά δεν επιδοτούνται. Παράδειγμα: Η παραγωγή ΧΟΥΜΟΥ που είναι ένα πλήρες φυσικό, υγιεινό λίπασμα για όλες τις χρήσεις γίνεται με την μέθοδο της «κομποστοποίησης» οργανικών αποβλήτων. Οτιδήποτε περισσεύει από την διατροφική μας αλυσίδα, εκτός από κρέας και λάδια, γίνονται λίπασμα που πωλείται σε καλή τιμή. Αυτό θα μπορούσε να δώσει στους ΟΤΑ που διαχειρίζονται τα απόβλητα δύο κέρδη:
1) μικρότερο όγκο σκουπιδιών και
2) Ένα κέρδος από την πώληση λιπάσματος.
Τα κέρδη από την σωστή διαχείριση των οργανικών αποβλήτων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μια άλλη δραστηριότητα που δεν παράγει πόρους. Παράδειγμα για την μαζικότερη συλλογή μπαταριών, την συλλογή και ήπια καταστροφή φυτοφαρμάκων, τοξικών αποβλήτων, αναλωσίμων, κομπιούτερ και άλλων συσκευών.
Να, λοιπόν γιατί είναι απαραίτητος σαν μονόδρομος ο ΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ.
Γιατί απέτυχε πλήρως η προ τετραετίας επιδοτούμενη ανακύκλωση χαρτιού;
Γιατί ο ΧΥΤΑ Τεμπλονίου δεν κατάφερε να γίνει τίποτα περισσότερο από μια μεγάλη χωματερή;
Γιατί κάποιοι Δήμοι αναγκάζονται να θάβουν μέχρι και μέσα στις αμμοθίνες περιοχών Νατούρα τα ογκώδη στερεά απόβλητα και τα ελενίτ τους;
Γιατί αδειάζουν τα υγρά λύματα στα χτήματα του κάθε ενός, αρκεί αυτός να λείπει;
Γιατί οι Κερκυραίοι δεν εμπιστεύονται πια τον Σύνδεσμο στην προσπάθειά του να κάνει δεύτερο ΧΥΤΑ στη Λευκίμη;
Γιατί, ενώ ξεκινήσαμε στην αρχή, πάνω από 15 σύλλογοι να συμμετάσχουμε στο να διαφημίσουμε την καινούργια ανακύκλωση συσκευασιών της ΕΕΑΑ, τελικά την συνέχισε μόνον ένας;
Μήπως γιατί τίποτα από όλα αυτά τα κομμάτια δεν θα μπορέσει να σταθεί όρθιο, αν δεν υπάρχει ο ενδιάμεσος κρίκος που θα τα δέσει μεταξύ τους ο οποίος ονομάζεται ΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ;
Έ, σίγουρα, μόνον αυτό θα μας δώσει την εμπιστοσύνη και τη σιγουριά ότι ο κόπος μας δεν θα πάει χαμένος, αλλά θα καρποφορήσει.
Β) ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ
Σταδιακά, σιγά σιγά, αλλά σταθερά, είναι συνήθως ο ασφαλέστερος τρόπος για να πάει κανείς …μακριά.
Ξεκινώντας με τις υποδομές που ήδη έχουμε μπορούμε να πετύχουμε κάτι καλύτερο απ’ αυτό που τώρα κάνουμε:: Συγκεκριμένα με τα υπάρχοντα μέσα μπορούμε να κάνουμε μια –κατ’ αρχάς υποτυπώδη- διαλογή των υλικών στην πηγή, ώστε να μπορούμε να από τώρα να μιλήσουμε για λειτουργία ΧΥΤΥ:
Αντί για τρεις κάδους σκουπιδιών, σε πολλά μέρη μπορούμε να έχουμε:
–Τον ένα για ανακυκλώσιμες συσκευασίες (με την ήδη υπάρχουσα υποδομή της ΕΕΑΑ)
–Τον ένα για οργανικά υπολείμματα για να παράγουμε κομπόστ σε ειδικά χωροθετημένες «κομποστοπλατείες»
–Τον ένα για μη ανακυκλώσιμα υλικά (λαδωμένα πανιά, χαρτί ανακατεμένο με πλαστικό, πλαστικό με μέταλλο κ.α.).
Τα τελευταία και μόνον αυτά θα καταλήγουν στον εκάστοτε ΧΥΤΑ ο οποίος θα μπορεί πια να ονομάζεται ΧΥΤΥ
Αυτό, σαν πρώτο στάδιο είναι εφικτό μόνο και μόνο με τις υπάρχουσες υποδομές, χωρίς επιδοτήσεις και σαν πρώτο μεταβατικό στάδιο είναι αρκετό. Στον (ένα και μοναδικό, δεν χρειάζεται δεύτερος) νομαρχιακό ΧΥΤΥ θα καταλήγει το 20% του όγκου που φθάνει σήμερα θα έχει ελάχιστο λειτουργικό κόστος, δεν θα προκαλεί ρύπανση και θα έχει πενταπλάσιο χρόνο ζωής.
Υπάρχει μια προϋπόθεση για να μπορέσουν τα παραπάνω να «δέσουν» μεταξύ τους και το ένα να βοηθήσει την εφαρμογή του άλλου. Η επιτυχία προϋποθέτει οι εργασίες αυτές και ειδικά η παραγωγή κομπόστ να γίνονται από τους ίδιους τους ΟΤΑ και να μην ανατίθενται σε ιδιώτες για δύο λόγους:
1) Διευκολύνεται συνολικά το έργο της διαχείρισης, αν γίνεται από έναν ενιαίο και δημόσιο φορέα γιατί μόνον έτσι μπορεί να υλοποιηθεί ο ολικός σχεδιασμός, ο οποίος δεν μπορεί να γίνει από ιδιώτες και
2) Τα κέρδη που θα αποφέρει η πώληση του κομπόστ είναι απαραίτητο να μείνουν στους ΟΤΑ, σαν πόρος που θα μπορεί να διατίθεται για την καλυτέρευση της λειτουργίας άλλων κομματιών του συστήματος ολικής διαχείρισης, όπως για παράδειγμα αγορά νέων κάδων ώστε να φθάσουμε στο μέλλον να έχουμε ένα ξεχωριστό κάδο για κάθε ανακυκλώσιμο είδος (πλήρης διαλογή στην πηγή).
Γι’ αυτό, τελειώνοντας, θέλουμε να παρακαλέσουμε τον Σύνδεσμο Καθαριότητας να μην προκηρύξει την ανάθεση του έργου της κομποστοποίησης σε ιδιωτική εταιρία, όπως ακούσαμε σε σχετική ανακοίνωση. Αν το έργο αυτό δοθεί σε ιδιώτες, τότε θα χαθεί από τους ΟΤΑ ένας σημαντικός πόρος ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιείται διαρκώς για την αναβάθμιση του όλου συστήματος της διαχείρισης των αποβλήτων μας.
Δημήτρης Φαναριώτης
Για το Δ.Σ. της ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ σε συνεργασία με το
κόμμα των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ