ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΡΟΔΟΠΗΣ
ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΤΑΧ. ΘΥΡ. 12 – 69100 ΚΟΜΟΤΗΝΗ
www.oikorodopi.gr
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
26 Απριλίου 1986 – Πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ
Στη 1.20 το πρωί, στις 26 Απριλίου 1986, η αλυσιδωτή αντίδραση στον αντιδραστήρα της τέταρτης μονάδας του πυρηνικού σταθμού στο Τσερνομπίλ, προκάλεσε διαδοχικές εκρήξεις, οι οποίες τίναξαν στον αέρα το κάλυμμα του αντιδραστήρα. Τεράστιες ποσότητες ραδιενεργού υλικού εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα και είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, εξακολουθεί να επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι μια περιοχή μεγέθους 145.000 τετρ.χλμ. μολύνθηκε αμέσως από τις χημικές ουσίες καίσιο-137, ιώδιο-131, στρόντιο-90 και άλλες, σε βαθμό μάλλον ανεπανόρθωτο.
Τις αμέσως επόμενες ώρες από το ατύχημα οι άνεμοι παρέσυραν χημικές ουσίες προς τη Σκανδιναβία και τη Βαλτική, και τις επόμενες ημέρες προς τη Γερμανία, την Ελβετία, τη Γαλλία, την Ιταλία, ολόκληρη την Βαλκανική Χερσόνησο, τον Περσικό Κόλπο και τη Σιβηρία.
Υπολογίζεται ότι η περιοχή της Λευκορωσίας πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα, καθώς σύμφωνα με μελέτες, ποσοστό μεγαλύτερο του 70% των ουσιών που απελευθερώθηκαν διαχύθηκαν προς τα εκεί. Εκατομμύρια Λευκορώσοι επηρεάστηκαν άμεσα –βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα – από το ατύχημα, σε μία χώρα που ακόμα και σήμερα οι συνέπειες του ατυχήματος είναι ορατές.
Τεράστιες εκτάσεις γης και δασών είναι ακόμα ολοκληρωτικά καλυμμένες με ραδιενεργά υλικά, (τα επονομαζόμενα ως «κόκκινα δάση»), ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και κάποια τοπικά οικοσυστήματα που έχουν ανανήψει έστω και με πολύ αργούς ρυθμούς είναι προσβεβλημένα με ραδιενεργά κατάλοιπα. Σύντομα άλλωστε μετά το ατύχημα είχαν αναφερθεί μεταλλάξεις σε ζώα.
Όλα τα είδη καρκίνων – και ιδίως ο καρκίνος του θυρεοειδή – παρουσίασαν έξαρση, όχι μόνο στη Λευκορωσία και τις κοντινές περιοχές της Ρωσίας και της Ουκρανίας αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αλματώδη αύξηση παρουσίασαν και οι ασθένειες του δέρματος και του αίματος αλλά και οι γενετικές και εγκεφαλικές παραμορφώσεις, των οποίων οι φωτογραφίες έκαναν για πολλά χρόνια αργότερα τον γύρο του κόσμου.
Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές δεν είναι δυνατόν να καταγραφούν με ακρίβεια, αφού η λίστα των θανάτων εξαιτίας ασθενειών που προέκυψαν μετά το Τσερνομπίλ συνεχώς μεγαλώνει, ακόμα και σήμερα.
Πολλές από τις ασθένειες μάλιστα, όπως για παράδειγμα οι αιματολογικές, δεν παρουσίασαν ιδιαίτερη αύξηση αμέσως μετά το ατύχημα, αλλά πολλά χρόνια αργότερα. Ακόμα ενδεικτικότερο της μακροχρόνιας καταστροφής είναι το γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες αναμένουν αύξηση των κρουσμάτων λευχαιμίας και διαφόρων ειδών καρκίνου εξαιτίας του ατυχήματος τα επόμενα χρόνια από τώρα και σε ένα μάκρος χρόνου μέχρι και το 2045, εξήντα ολόκληρα χρόνια από το ατύχημα.
Ο μεγάλος φόβος των ειδικών για τις περισσότερες ασθένειες παραμένει το στοιχείο καίσιο-137 με διάρκεια ημιζωής περίπου 30 χρόνων, το οποίο όταν προσβάλλει τον ανθρώπινο οργανισμό παραμένει για καιρό στους μύες ή τα άλλα ανθρώπινα όργανα και αρχίζει να δρα με τραγικά, για τον προσβαλλόμενο, αποτελέσματα.
Στα Βαλκάνια, επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από το καίσιο 137 και το ιώδιο 131 η (τότε) Γιουγκοσλαβία, η Ρουμανία η Βουλγαρία αλλά και η Ελλάδα. Η χώρα μας μάλιστα ήταν σύμφωνα με έκθεση του 1988 δεύτερη σε όλη την Ευρώπη σε καρκίνους του θυρεοειδή στους ανήλικες (πίσω από την Βουλγαρία), αλλά και στους ενήλικες (πίσω από την τότε Γιουγκοσλαβία).
Τα επίπεδα μόλυνσης από το ραδιενεργό καίσιο σε ορισμένα αγροτικά προϊόντα από τις περιοχές που είχαν πληγεί περισσότερο εξακολουθούν, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να είναι υψηλότερα από τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια και για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει για άλλα δέκα χρόνια, μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2020, τα όρια και τις προϋποθέσεις εισαγωγής από τρίτες εκτός Κοινότητας χώρες αγροτικών προϊόντων και τροφίμων που είναι επιμολυσμένα με ραδιενέργεια (η προηγούμενη σχετική προθεσμία έληγε στις 31 Μαρτίου 2010).
Ο πυρηνικός σταθμός του Τσερνομπίλ έχει κλείσει από το 2000, αλλά κάτω από τη ραγισμένη σαρκοφάγο, που περικλείει τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα, εξακολουθούν να παραμένουν 200 τόνοι ραδιενεργού μάγματος, που αποτελούν μία διαρκή απειλή.
Εικοσιτέσσερα χρόνια μετά και ενώ οι επιπτώσεις από εκείνη την καταστροφή εξακολουθούν να υφίστανται και να επηρεάζουν την υγεία εκατομμυρίων πολιτών, το περιβάλλον και την οικονομία των χωρών που επλήγησαν, βιώνουμε μια πρωτοφανή προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης, ώστε να παρουσιαστεί η πυρηνική ενέργεια ως απάντηση στην υπερθέρμανση του Πλανήτη και την κλιματική αλλαγή.
Μετά το Τσερνομπίλ δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την συνέχιση του εφιάλτη της “ειρηνικής” πυρηνικής ενέργειας.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΡΟΔΟΠΗΣ