Αιολική ενέργεια και εωλική αντενέργεια

1. Τώρα που η μυρουδιά του πετρελαίου σκεπάζει τη μυρουδιά του αίματος, τώρα που η επερχόμενη ενεργειακή κρίση ενδέχεται ν’ αποδειχθεί η μάνα όλων των από τριακονταετίας ενεργειακών κρίσεων, είπα πως είναι κατάλληλη η στιγμή για να διασκεδάσομε με μιαν άλλη πλευρά της ενδημικής διγλωσσίας μας: Πρόκειται για τη σχιζοφρενική σχέση-μας με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας – ιδίως δε με την πραχτικότερη και φτηνότερη μορφή τους, που είναι η αιολική ενέργεια. Λοιπόν, αέρα έχομε («ντόπια» πηγή ενέργειας!), λεφτά έχομε (ιδιωτικά και κοινοτικά, επαρκέστατα), νόμους έχομε, περιβαλλοντική βούληση έχομε (δηλαδή μπλά-μπλά έχομε – αλλά τέλος πάντων) – ανάπτυξη όμως στην παραγωγή αιολικής ενέργειας ΔΕΝ έχομε!

Πέρασε ολόκληρο το 2002 με μηδενική αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος μας σε ανεμογεννήτριες – την ίδια χρονιά που η αντίστοιχη αύξηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν 35%. (Ακόμα και στην «αναίσθητη», όπως λέμε, και πετρελαιοκρατούμενη Αμερική, το 2002 είδε την εγκατεστημένη αιολική ισχύ ν’ αυξάνεται κατα 10%.) Μά, μήπως εμείς είμαστε ήδη ανεπτυγμένοι; Οχι, καλέ. Χάλια είμαστε – παρ’ όλο που κατα τη δεκαετία του ’80 αρχίσαμε απ’ τους πρώτους. Κάτω του 3% της συνολικής ηλεκτρικής ισχύος-μας βρίσκεται η αιολική. Μα, καλά, πού είναι τότε το μυστήριον;

2. Καθόλου «μυστήριον» δεν είναι. Η ερμηνεία του φαινομένου είναι ακριβώς ανάλογη με την ερμηνεία των άλλων φαινομένων της υπανάπτυξής μας – κι αυτή η ερμηνευτική σταθερότητα χαροποιεί βεβαίως τον θεωρητικό νού:

α) «Δός ημίν σήμερον». Ο,τι απαιτεί επένδυση για το μέλλον, εκτελείται δυσκολότερα. Η αιολική ενέργεια παράγεται στα κορφοβούνια – άρα θέλει ηλεκτρικά δίκτυα που θα μεταφέρουν την ενέργεια αυτή στο δίκτυο της ΔΕΗ – άρα θέλει έργα που πρέπει να έχουν προγραμματισθεί, μελετηθεί, δημοπρατηθεί και εκτελεσθεί μερικά χρόνια πρίν. Εδώ όμως σκοντάφτομε καί στην έμφυτη Παροντολαγνεία μας, αλλα καί στο γεγονός οτι με τις κρατούσες αγοραίες αντιλήψεις, ούτε η ΔΕΗ έχει σπουδαίο κίνητρο για να κατασκευάζει δίκτυα απ’ τα οποία θα έχει μικρό όφελος. (Πόσο αντιπαραγωγική μπορεί να είναι ενίοτε η στενή λογική της ελεύθερης αγοράς…)

β) Δεύτερο αντικίνητρο είναι το απίστευτο πλήθος των γραφειοκρατικών διαδικασιών που απαιτούνται για να εγκατασταθεί ενα (νόμιμο καθ’ όλα τα υπόλοιπα) πάρκο ανεμογεννητριών: Λέγεται οτι χρειάζονται σαράντα (40) άλλες άδειες – απ’ τις οποίες ενα εύλογο ποσοστό πιθανολογείται οτι ευοδώνεται μέσω της αναγκαίας… «λίπανσης» των αντιστοίχων μηχανισμών. Παρα ταύτα, φαίνεται, οτι πολύ λίγοι κατάφεραν να ολοκληρώσουν ετούτον τον άθλο που επέβαλλε ο κακός βασιλιάς στους θρασείς νυμφίους της Αιολίδος! Κι οι ξένοι επενδυτές λακίσαν προ πολλού, φυσικά.

γ) Και σάν να μην έφταναν όλα τούτα, το κερασάκι πάνω στην τούρτα αυτής της ενορχηστρωμένης αντίδρασης, ήταν και το σπαραξικάρδιον επιχείρημα (ήμαρτον Κύριε) οτι η αιολική ενέργεια… βλάπτει το περιβάλλον! Οι μαργαρίτες δέν ανθίζουν, οι κατσίκες δέν γεννάνε, και τράβα κορδέλα.

Γιατί; Διότι ίσως ενοχλούνται οι μελλοντικοί καταπατητές των περιοχών όπου θα στηθούν οι ανεμογεννήτριες; Αλλωστε κάμποσοι απεφήναντο οτι ετούτο το θαύμα της βιομηχανικής αισθητικής, αυτό το ήδιστον κινούμενο γλυπτόν της λεπτόσχημης φτερωτής – είναι, λέει, «άσχημο»! Συγκρινόμενο, υποθέτω, με τις αισχρομπαράγκες που φυτρώνουν στις ελληνικές βουνοπλαγιές, εν ονόματι του τουρισμού της έσχατης ποιότητας. Τρέμε καϋμένε Μαγιακόφσκη και τρέμε Χουίτμαν, κι όσοι άλλοι τραγουδήσατε την Νέα Ομορφιά – ενάντια στην αισθητική του διαγώνιου τραπεζομάντηλου που σκεπάζει την τηλεόραση. Κατανοώ τα αγνά αισθήματα πολλών κατοίκων της αγνής υπαίθρου μας, που απαιτούν αγνή ηλεκτρική ενέργεια φερμένη απ’ τον θεό – χωρίς ούτε έναν πυλώνα, ούτε μια ανεμογεννήτρια – φτάνει τα κορόιδα της Μεγαλούπολης και της Πτολεμαΐδας να πνίγονται στη ρύπανση. Δικαιοσύνη σου λέει.

3. Αιδώς Αργείοι. Εντωμεταξύ, το Κερατσίνι ακόμα «κλείνει». Εντωμεταξύ ανερυθριάστως ετοιμάζομε νέο θερμικό εργοστάσιο στο Λαύριο. Ιτε παίδες Ελλήνων. Ρίξτε κι άλλα εκατομμύρια τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της Αττικής – φτάνει να την έχετε προστατέψει απο το… αίσχος των ανεμογεννητριών. Μα, καλά, τόσο πολύ χόντρυνε η τσίπα μας;

Παρακαλώ εδώ να ληφθεί υπόψη οτι ο ασυνήθιστος τόνος του σημερινού λόγου μου (ομολογουμένως υπερβολικός, και κατα τούτο ενδεχομένως ανακριβής) έχει και μια θετική σκοπιμότητα: Να συμβάλει ίσως ως λόγος εγερτήριος. Διότι το 2010 έρχεται! Και, κατα πως πάμε, όταν θά ‘ρθει εκείνη η ώρα (και δέν θα ‘χομε σεβασθεί τις ανειλημμένες διεθνείς υποχρεώσεις μας), υπολογίζεται οτι θα πρέπει να πληρώνομε ετησίως 200 εκατομμύρια ευρώ για να αγοράζομε «δικαιώματα ρύπανσης». Πού στο διάβολο θα τα βρούμε – τρελλαθήκαμε; Και πού θα βρούμε τότε τους ενόχους; Ποιός εισαγγελέας θα τους βάλει να πληρώσουν απ’ την τσέπη τους για τις αμέλειες ή τις αφέλειες ή για τις ωφέλειες (ή για την παχυλή εγωιστική μυωπία τους);

4. Λέγεται οτι οι αρμόδιοι Υπουργοί γνωρίζουν καλά το πρόβλημα, κι είναι πανικόβλητοι. Λέγεται επίσης οτι σε κύκλους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έγινε βούκινο το αρνητικό κλίμα που δημιουργούν ορισμένοι τοπικοί άρχοντες. Λέγεται τέλος οτι οι Κοινοτικοί καγχάζουν μπρός στα μούτρα μας για τούτα τα τερτίπια της νεοελληνικής πρωτοτυπίας (κι άλλης;) ενάντια στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Λέγεται λοιπόν οτι τα πράγματα θ’ αλλάξουν πρίν απ’ το Πάσχα. Λές;

Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.