Χρησιμοποίηση του πυρηνόξυλου για τη θέρμανση

Η χρησιμοποίηση της στερεάς βιομάζας για παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκει όλο και περισσότερες εφαρμογές στην Ευρωπαϊκή Ένωση για πολλούς λόγους που σχετίζονται με τη προστασία του περιβάλλοντος, τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ε.Ε., και την αλλαγή στην ακολουθούμενη κοινή αγροτική πολιτική της κοινότητας.
Στη Κρήτη το πυρηνόξυλο, παραπροϊόν της επεξεργασίας της ελιάς, βρίσκει πολλές εφαρμογές για παραγωγή θερμότητας, δεδομένου ότι παράγεται σε μεγάλες ποσότητες (η ετήσια παραγωγή σήμερα κυμαίνεται στους 110.000 τόνους), η χρησιμοποίηση του δεν παρουσιάζει δυσκολίες και η τιμή του είναι αρκετά ελκυστική σε σχέση με την Ενεργειακή του αξία. Παρά του ότι το πυρηνόξυλο σήμερα χρησιμοποιείται για τη θέρμανση κατοικιών σε περιαστικές και αγροτικές περιοχές, δεν έχουν αναφερθεί εφαρμογές του στη Κρήτη για τη θέρμανση μεγάλων δημοσίων κτιρίων παρά το γεγονός ότι η χρησιμοποίηση του παρουσιάζει τα εξής οφέλη:
Α) Αποτελεί ένα εγχώριο και όχι εισαγόμενο ενεργειακό πόρο.
Β) Η τιμή του σε σχέση με την ενεργειακή του αξία είναι χαμηλή. Συνεπώς αποτελεί ένα φθηνό καύσιμο σε σχέση με το πετρέλαιο.
Γ) Εφόσον το πυρηνόξυλο αποτελεί στερεή βιομάζα οι επιπτώσεις της χρήσης του στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου» είναι ουδέτερες.

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

Η στερεή βιομάζα (αγροτικά και δασικά υπολείμματα και παραπροϊόντα) βρίσκει πολλές εφαρμογές στην Ε.Ε. για παραγωγή θερμότητας (αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας).

 Έτσι στην Αγγλία [1]σε ένα σχολείο στο Herefordshire, η θέρμανση του επιτυγχάνεται με κατάλληλο σύστημα καύσης τεμαχιδίων ξύλου με λέβητα 350 KW (300.000 kcal/h). Ο εφοδιασμός του σχολείου γίνεται από την αγροτικό συνεταιρισμό της περιοχής που τροφοδοτεί το σχολείο με 150-300 τόνους τεμαχιδίων ξύλου ετησίως. Υπολογίζεται ότι η αντικατάσταση του πετρελαίου με ξύλο στο συγκεκριμένο σχολείο οδήγησε στην ετήσια αποφυγή έκλυσης 78,5 τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα.

 Ο Δήμος VØRE της Φιλανδίας [2.α] από το 1993 προχώρησε στην αλλαγή του τρόπου θέρμανσης όλων των δημοτικών κτιρίων. Έτσι το 2003 το 95% των δημοτικών κτιρίων θερμαίνονται με βιομάζα.

 Στην περιοχή της ¶νω Αυστρίας [2.στ] τη περίοδο 1993- 2000 εγκαταστάθηκαν 15.000 σύγχρονα συστήματα θέρμανσης κτιρίων με υπολείμματα ξύλου.

 Στην Εσθονία [2.ε] σε τρία σχολεία έγινε υποκατάσταση των συστημάτων θέρμανσης με χρήση πετρελαίου σε αντίστοιχα συστήματα θέρμανσης με χρήση υπολειμμάτων ξύλου. Η ισχύς των συστημάτων θέρμανσης ήταν 200, 250 και 300 KW.

 Στη Σλοβακία [2.γ] στο Τεχνικό πανεπιστήμιο του ZVOLEN εγκαταστάθηκε σύστημα θέρμανσης με υπολείμματα ξύλου, ισχύος 605 kwth και κόστους 450.000 ¤.

 Σε εργοστάσιο κατασκευής σκι στην Αυστρία [8] έχει εγκατασταθεί σύνθετο σύστημα θέρμανσης, ψύξης και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά βιομάζα. Η μονάδα αυτή παράγει ετησίως 26.000 MWH θερμική ενέργεια, 1000 MWH ενέργεια ψύξεως και 2.500 MWH ηλεκτρική ενέργεια.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟΥ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ

Η καλλιέργεια της ελιάς στην Ελλάδα καταλαμβάνει έκταση 6.310.743 στρεμμάτων. Στη Πελοπόννησο είναι συγκεντρωμένο το 28% των εκτάσεων αυτών, 22% στην Κρήτη, 13% στα νησιά του Αιγαίου, 7% στη Θεσσαλία, 4% στη Μακεδονία, 3% στην Ήπειρο. Μερικά από τα υποπροϊόντα της τα οποία μπορούν να υποστούν ενεργειακή μεταβολή είναι: τα φύλλα, τα κλαδιά, οι ρίζες, η υποβλάστηση, τα νεκρά κλαδιά, το πυρηνόξυλο κ.α..
Το πυρηνόξυλο αποτελεί έναν σημαντικό ενεργειακό πόρο όχι μόνο για τη Κρήτη αλλά και για όλα τα μέρη που καλλιεργείται η ελιά. Στο πίνακα 1 φαίνονται οι πλουσιότεροι Νομοί της Ελλάδος σε παραγωγή πυρηνόξυλου.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Οι δέκα πλουσιότεροι νομοί της Ελλάδος σε παραγωγή πυρηνόξυλου

ΝΟΜΟΣ ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟ (Τόνοι/έτος)
1. Ηράκλειο 46.766
2. Μεσσηνία 42.760
3. Χανιά 32.110
4. Ηλεία 24.147
5. Λέσβος 24.048
6. Λακωνία 23.470
7. Αχαΐα 18.185
8. Κέρκυρα 17.558
9. Εύβοια 16.343
10. Λασίθι 16.272

Με την επεξεργασία της ελιάς στο ελαιουργείο, λαμβάνουμε ελαιόλαδο και ελαιοπυρήνα. Η ελαιοπυρήνα στην συνέχεια οδηγείται στα πυρηνελαιουργεία όπου αλέθεται και ξηραίνεται σε περιστροφικά ξηραντήρια κυλινδρικού τύπου μέχρι να μειωθεί η υγρασία της σε 10% έως 12%. Στη συνέχεια με εξάνιο ως διαλυτικό εκχυλίζεται το πυρηνέλαιο και λαμβάνεται το πυρηνόξυλο. Ο διαχωρισμός του ελαίου από το εξάνιο γίνεται με απόσταξη σε κατάλληλες στήλες ( αποστακτήρες) όπου λαμβάνεται το πυρηνέλαιο και ανακτάται το εξάνιο το οποίο χρησιμοποιείται ξανά.
Ορισμένα πυρηνελαιουργεία διαθέτουν μονάδες διαχωρισμού του πυρηνόξυλου σε δύο τμήματα, το ένα το πλούσιο σε κυτταρίνες και το άλλο πλούσιο σε πρωτεΐνες το οποίο χρησιμοποιείται στη βιομηχανία ζωοτροφών. Το κυτταρινούχο τμήμα του πυρηνόξυλου μετά το διαχωρισμό του, έχει μεγαλύτερη θερμογόνο δύναμη από το πυρηνόξυλο πριν το διαχωρισμό.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Ετήσια παραγωγή ελαιοπυρηνόξυλου στην Κρήτη

ΚΡΗΤΗ 109.038 (ΤΝ)
Ηράκλειο 46.766
Χανιά 32.110
Λασίθι 16.272
Ρέθυμνο 13.890

Με θερμογόνο δύναμη περίπου 3500 Kcal/Kgr και γνωρίζοντας ότι η ετήσια παραγωγή πυρηνόξυλου στην Κρήτη όπως φαίνεται στον πίνακα 2, είναι περίπου 110.000 ΤΝ προκύπτει ότι η ετησίως παραγόμενη ποσότητα στη Κρήτη συνολικής ενεργειακής αξίας 385.000.000.000 Kcal ισοδυναμεί με 37.000 ΤΝ πετρελαίου ή με 448.000 MWH.
Συνοψίζοντας από τα προαναφερθέντα διαπιστώνουμε ότι το πυρηνόξυλο αποτελεί ένα σημαντικό ενεργειακό πόρο για όλα τα μέρη που καλλιεργείται η ελιά και η σωστή αξιοποίηση του μπορεί να συμβάλλει στην ενεργειακή επάρκεια και τη μείωση της χρήσης των συμβατικών καυσίμων.
Σήμερα το πυρηνόξυλο χρησιμοποιείται στη Κρήτη για παραγωγή θερμότητας σε Βιομηχανίες, βιοτεχνίες, κτίρια και θερμοκήπια. Τελευταία ορισμένες ποσότητες εξάγονται στην Ευρώπη όπου χρησιμοποιούνται σαν πρώτη ύλη για παραγωγή μπρικετών.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΧΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟ

Τα νοσοκομεία Χανίων και Ηρακλείου Κρήτης (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η.) αποτελούν μεγάλα δημόσια κτίρια τα οποία απαιτούν ζεστό νερό για τη θέρμανση τους, για τα μαγειρεία και για τα πλυντήρια ρούχων τους. Σήμερα σ¶ αυτά χρησιμοποιείται σαν καύσιμο το πετρέλαιο για τη παραγωγή του θερμού νερού. Το πυρηνόξυλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά αντί του πετρελαίου σαν καύσιμη ύλη για παραγωγή θερμότητας. Ταυτόχρονα στα νοσοκομεία αυτά είναι εγκατεστημένα κεντρικά συστήματα κλιματισμού όπου αντί για τη χρησιμοποίηση ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν συστήματα ψύξης με απορρόφηση και χρήση του πυρηνόξυλου σαν καυσίμου (8).
Η θέρμανση των νοσοκομείων με βιομάζα μπορεί να γίνει με δύο τρόπους ως εξής:
1. Στη πρώτη περίπτωση στο σύστημα παραγωγής θερμού νερού (καυστήρας- λέβητας, αποθήκη πυρηνόξυλου) θα βρίσκεται πλησίον του νοσοκομείου σε γειτονικό οικόπεδο.
2. Στη δεύτερη περίπτωση το θερμό νερό θα παράγεται σε πυρηνελαιουργεία που βρίσκονται πλησίον των Νοσοκομείων (Πλησίον του ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η. στο Ηράκλειο βρίσκεται το πυρηνελαιουργείο της ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ Α.Ε., ενώ κοντά στο Νοσοκομείο Χανίων βρίσκεται το πυρηνελαιουργείο της Α.Β.Ε.Α.) και θα μεταφέρεται με δίκτυο καλά μονωμένων σωλήνων στο χώρο των νοσοκομείων.

Για την επιλογή μιας εκ των δύο μεθόδων απαιτείται τεχνικοοικονομική μελέτη όπου θα αξιολογούνται τα δεδομένα, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα έκάστης.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η θερμογόνος δύναμη του πυρηνόξυλου κυμαίνεται σε 3500-4000 Kcal/Kg, ενώ ο βαθμός απόδοσης του συστήματος θέρμανσης (καυστήρας- λέβητας) κυμαίνεται σε 70-85%.
Στη δεύτερη περίπτωση αποφεύγονται τυχόν περιβαλλοντικές οχλήσεις όπως π.χ. δυσοσμίες από τη καύση του πυρηνόξυλου στο χώρο του νοσοκομείου.
Τα σύγχρονα συστήματα καύσης της βιομάζας είναι τεχνολογικά πιο πολύπλοκα από παλαιότερα και περιλαμβάνουν [12]
1)Αυτόματο καθαρισμό των εναλλακτών θερμότητας από την επικαθήμενη σκόνη
2)Αυτόματη περισυλλογή της στάχτης
3)Εξ αποστάσεως έλεγχος του συστήματος θέρμανσης από τον κατασκευαστή
4)Σύστημα απομάκρυνσης της σκόνης από τα απαέρια καύσης με κυκλώνα
Σε σχέση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η καύση της βιομάζας δημιουργεί περισσότερες εκπομπές CΟ και σκόνης, λιγότερες εκπομπές SO2, ενώ όσον αφορά τα ΝΟx οι εκπομπές είναι περίπου οι ίδιες

ΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Στο πίνακα 3 φαίνονται τα τεχνικά και οικονομικά στοιχεία για τη θέρμανση χώρου των νοσοκομείων Χανίων και Ηρακλείου. Υπολογίζονται οι εκπομπές CO2 λόγω της χρήσης του πετρελαίου, ενώ η χρήση του πυρηνόξυλου (βιομάζα) θεωρείται ότι δεν δημιουργεί εκπομπές CO2. Υπολογίζεται επίσης το εξωτερικό κόστος της χρήσης του πετρελαίου λόγω της εκπομπής CO2 και το συνολικό (εσωτερικό και εξωτερικό) οικονομικό όφελος λόγω της αντικατάστασης του πετρελαίου με πυρηνόξυλο.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΧΩΡΟΥ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΧΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕΠΑΓΝΗ)

ΧΑΝΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ
1. Αιχμιακή ζήτηση θερμότητας για τη θέρμανση χώρου. 2.000 Mcal/h 4.160 Mcal/h
2. Ποσότητα πετρελαίου για την ( ) κάλυψη των αναγκών θέρμανσης του χώρου. 388 m³/έτος 806 m³/έτος
3. Ποσότητα πυρηνόξυλου για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης του χώρου. 1.224 ΤΝ/έτος 2.547 ΤΝ/ετος
4. Τιμή πετρελαίου θέρμανσης στην Κρήτη (2003). 0,31 ¤/λτ
5. Τιμή πυρηνόξυλου στην Κρήτη (2003). 0,05 ¤/Kg
6. Ποσοστό του χρησιμοποιούμενου πυρηνόξυλου για τη θέρμανση των δύο νοσοκομείων ως προς τη συνολική ποσότητα του πυρηνόξυλου της Κρήτης. 3,4 %
7. Κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο. 120.280 ¤/έτος 249.860 ¤/έτος
8. Κόστος θέρμανσης με πυρηνόξυλο. 61.200 ¤/έτος 127.350 ¤/έτος
9. Οικονομικό όφελος από την υποκατάσταση του πετρελαίου με πυρηνόξυλο. 59.080 ¤/έτος 122.510 ¤/έτος
10. Εκπομπές CO2 από τη χρήση πετρελαίου (2). 1.040 ΤΝ/έτος 2.160 ΤΝ/έτος
11. Εξωτερικό κόστος εκπομπών CO2 (3). 24.960 ¤/έτος 51.840 ¤/έτος
12. Συνολικό οικονομικό όφελος από την υποκατάσταση του πετρελαίου με πυρηνόξυλο. 84.040 ¤/έτος 174.350 ¤/έτος

( )Οι ποσότητες του πετρελαίου θέρμανσης που καταναλώνονται σήμερα στα νοσοκομεία της Κρήτης είναι μεγαλύτερες από τις αναφερόμενες εδώ, γιατί το πετρέλαιο εκτός από τη θέρμανση χώρου χρησιμοποιείται για τη θέρμανση νερού στα μπάνια, στα μαγειρεία και στα πλυντήρια. Ενδεικτικά η συνολική κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης στο ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η. ανέρχεται σε 1.600-2000 τόνους ετησίως [4].
Για τη πλήρη υποκατάσταση του πετρελαίου θέρμανσης απαιτούνται βεβαίως μεγαλύτερες ποσότητες πυρηνόξυλου, ενώ στη περίπτωση αυτή οι συνολικές εκπομπές CO2 που αποφεύγονται λόγω της χρήσης του πυρηνόξυλου είναι μεγαλύτερες.
(2) Οι εκπομπές CO2 από την χρήση πετρελαίου θεωρούνται 2,68 Kg/lt.
(3) Το εξωτερικό κόστος εκπομπών CO2 θεωρείται 24¤/τόνο (στην περίπτωση χρήσης πετρελαίου).

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Σύμφωνα με το πρόγραμμα «απογείωσης» των Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας [9] η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει στην εγκατάσταση 1.000.000 συστημάτων θέρμανσης κατοικιών με στερεά βιομάζα. Αν και στη χώρα μας δεν προωθούνται ιδιαίτερα τέτοια προγράμματα, στις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης υπάρχει η τάση της αυξανόμενης χρήσης της βιομάζας για θέρμανση κτιρίων.
Στην Ελλάδα στα πλαίσια του προγράμματος Ανταγωνιστικότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης, το Επιχειρησιακό πρόγραμμα Ενέργειας [3] επιδοτεί επενδύσεις στους τομείς:
α) Τηλεθέρμανσης με χρήση βιομάζας:
Το ενδεικτικό κόστος ανέρχεται σε 734 ¤ ανά εγκατεστημένο KWth και η επιδότηση ανέρχεται σε 40 %.
β) Τηλεψύξης με χρήση βιομάζας:
Το ενδεικτικό κόστος ανέρχεται σε 880 ¤ ανά εγκατεστημένο KWth και η επιδότηση ανέρχεται σε 40 %.
Σύμφωνα με τη λευκή βίβλο για τη προώθηση των Ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας στην Ε.Ε. [7], θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις αξιοποίησης της βιοενέργειας για τη παραγωγή θερμότητας αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας. Εκτιμάται ότι είναι εφικτό να εγκατασταθούν στην Ε.Ε. μέχρι το 2010, 10 GWth με χρήση στερεάς βιομάζας και για το σκοπό αυτό απαιτούνται επενδύσεις της τάξεως των 5 δις Ευρώ.

ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΧΩΡΟΥ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Τα οφέλη από τη χρησιμοποίηση του πυρηνόξυλου για τη θέρμανση χώρου στα Νοσοκομεία τη Κρήτης είναι περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά.
– Τα περιβαλλοντικά οφέλη από τη χρήση πυρηνόξυλου είναι:
α) Μείωση των εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα λόγω της αποφυγής της χρήσης του πετρελαίου.
β) Απουσία θειούχων ενώσεων στους εκπεμπόμενους αέριους ρύπους.
Σαν περιβαλλοντικό μειονέκτημα μπορεί να θεωρηθεί η ύπαρξη στις αέριες εκπομπές μικρών σωματιδίων και πιθανώς CO στη περίπτωση ατελούς καύσης. Θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η παραγόμενη τέφρα από τη καύση του πυρηνόξυλου μπορεί να διατεθεί στους αγρούς ή σε δασικές εκτάσεις σαν εδαφοβελτιωτικό. Θα πρέπει επίσης να συνεκτιμηθούν οι οχλήσεις που δημιουργούνται κατά τη προσκόμιση του πυρηνόξυλου στο χώρο καύσης.

– Τα οικονομικά οφέλη από τη χρήση του πυρηνόξυλου είναι:
α) Μείωση του κόστους θέρμανσης χώρου των Νοσοκομείων της Κρήτης.
β) Μείωση του συναλλάγματος που δαπανάται για την εισαγωγή πετρελαίου

– Τα κοινωνικά οφέλη από τη χρήση του πυρηνόξυλου είναι:
α) Επαναχρησιμοποίηση των υπολειμμάτων και παραπροϊόντων του αγροτοβιομηχανικού συμπλέγματος στη Κρήτη.

Συνεπώς η χρήση του πυρηνόξυλου για τη θέρμανση των Νοσοκομείων της Κρήτης έχει πολλαπλά οφέλη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1. Η θέρμανση μεγάλων δημόσιων ή ιδιωτικών κτιρίων με στερεά βιομάζα δεν είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα αν και προωθείται σημαντικά στις χώρες της Ε.Ε., είτε με απευθείας θέρμανση των κτιρίων είτε με τηλεθέρμανση.

2. Στη Κρήτη το πυρηνόξυλο παράγεται σε μεγάλες ποσότητες σαν προϊόν της βιομηχανίας επεξεργασίας της ελιάς και χρησιμοποιείται σήμερα για παραγωγή θερμότητας σε βιομηχανίες, κτίρια και θερμοκήπια ενώ ορισμένες ποσότητες του εξάγονται στην Ε.Ε..

3. Η τιμή του πυρηνόξυλου σε σχέση με την ενεργειακή του αξία είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή του πετρελαίου.

4. Η χρήση του πυρηνόξυλου σαν καυσίμου υποκατάστατο του πετρελαίου, έχει πολλά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη.

5. Τα συστήματα αξιοποίησης του πυρηνόξυλου για παραγωγή θερμότητας (καυστήρας – λέβητας) είναι τεχνολογικά σήμερα πιο πολύπλοκα από ότι παλαιότερα αλλά και πιο αξιόπιστα.

6. Τα νοσοκομεία Χανίων και Ηρακλείου μπορούν να αξιοποιήσουν το πυρηνόξυλο για τη θέρμανση τους, οι ποσότητες δε του πυρηνόξυλου που απαιτούνται για το σκοπό αυτό είναι μικρό μόνο ποσοστό του ετησίως παραγόμενου πυρηνόξυλου στη Κρήτη.

7. Το εξωτερικό οικονομικό όφελος (αποφυγή εκπομπών CO2 λόγω της μη χρήσης του πετρελαίου) στην περίπτωση χρησιμοποίησης του πυρηνόξυλου αποτελεί σημαντικό μέρος του συνολικού οικονομικού οφέλους που προκύπτει.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Wood Fuel Heating at a U.K. School, Technical Brochure No 147, Caddet-IEA-OECD.

2. Case studies από το www.managenergy.net.

α) Vøre Municipality in Finland- A Fore runner in biomass heating
β) Successful introduction of small scale biomass in the region of Bavaria, Germany.
γ) Development of wood chips and pellets market in Slovakia.
δ) Successful biomass Implementation in Ireland
ε) SIDA Demoeast Programme in Estonia.
Supply, delivery and installation of wood pellet burning equipment.
στ) Regional implementation of small scale biomass in upper Austria.

3. Οδηγός επενδύσεων του επιχειρησιακού προγράμματος ενέργειας, Υπουργείο Ανάπτυξης, 3ο Κ.Π.Σ.

4. Κ.Μ. Σμυρλής «Οι εμπειρίες του ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η. σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας» στην Ημερίδα «Τεχνολογίες και τεχνικές Εξοικονόμησης Ενέργειας σε κτίρια του Δημόσιου και Τριτογενή τομέα», Ηράκλειο Κρήτης, 22-10-1999.

5. Γιάννης Βουρδουμπάς, Χριστίνα Μαντζαβά.
«Δυνατότητες τηλεθέρμανσης του νέου Νοσοκομείου Χανίων με χρήση βιομάζας» στο 2ο Εθνικό συνέδριο «Η εφαρμογή των Α.Π.Ε.», ΕΜΠ- RENES, 19-21/3/2001, ΑΘΗΝΑ, ΣΕΛ. 409-411

6. European Commission- “Environmental Impacts from the use of Renewable Energy technologies”, Thermie B project No STR- 1000- 96- H.E., December 2000

7. European Commission “Energy for the future- Renewable sources of Energy” White paper for a community strategy and action plan.

8. “Trigen on track – A high tech ski manufacturer turns to wood fuel” by Helmut Roithmayer, in Cogeneration and on-site Power Production, p. 45-48, Vol. 2, 3, May- June 2001

9. www.agores.org, “Renewable Energy for Europe – Campaign for take off”.

10. European Commission Extern E – Externalities of Energy, Joule III, Non Nuclear Energy Programme, Extern E final report, 1998 ή http://externe.jrc.es.

11. Electricity generation and environmental externalities: Case studies, Energy information administration, U.S. department of Energy, Washington, September 1995.

12. Θέρμανση κτιρίων και κατοικιών με εφαρμογές βιομάζας – Οδηγός επενδυτών και τοπικής αυτοδιοίκησης, Κ.Α.Π.Ε., ή www.cres.gr