Αθήνα, 15 Μαΐου 2008
ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ
Το ΥΠΕΧΩΔΕ “αδειάζει” τον Πρόεδρο της Βουλής
Με υπουργική απόφαση του υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε Σταύρου Καλογιάννη, η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο που θέτει απαράδεκτους φραγμούς στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κτίρια. Παράλληλα, η απόφαση αυτή πρακτικά απαγορεύει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα κτίρια του Κοινοβουλίου, το Προεδρικό Μέγαρο, το Μέγαρο Μαξίμου και το Ζάππειο για τα οποία ο κ. Σιούφας είχε εξασφαλίσει άδειες από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Η απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ που στάλθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση, αν και έκανε δύο ολόκληρα χρόνια για να οριστικοποιηθεί, δεν έλαβε καν υπόψη της τις απόψεις των συναρμόδιων υπουργείων (του ΥΠΑΝ εν προκειμένω) και αγνοεί τόσο το πώς λειτουργεί η τεχνολογία των φωτοβολταϊκών όσο και την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 3468/06).
Με βάση τη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ, τα φωτοβολταϊκά πρακτικά αποκλείονται από ζώνες αμιγούς κατοικίας, εφόσον ο ιδιοκτήτης τους πρόκειται να πουλήσει την παραγόμενη πράσινη ενέργεια στο δίκτυο, αφού σε αυτή την περίπτωση χαρακτηρίζονται βιομηχανικές εγκαταστάσεις.(1)
Ταυτόχρονα η υπουργική απόφαση (ΥΑ) κάνει ένα νομικό πραξικόπημα αναιρώντας μια παλαιότερη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ 19500/2004), κάτι που νομικά δεν στέκει (αφού μια ΥΑ δεν μπορεί να αναιρέσει μια ΚΥΑ) και απαγορεύει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε παραδοσιακούς οικισμούς και διατηρητέα κτίρια. Θυμίζουμε ότι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε αυτές τις περιπτώσεις ήταν μέχρι σήμερα δυνατή με προαπαιτούμενη τη γνώμη της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) για την αισθητικά συμβατή ένταξη των φωτοβολταϊκών. Έτσι βέβαια αποκλείονται, όχι μόνο το κτίριο της Βουλής και τα κυβερνητικά κτίρια που προαναφέραμε, αλλά και μεγάλο μέρος των νησιών που θεωρούνται παραδοσιακοί οικισμοί. Την ώρα που σύσσωμος ο πολιτικός και επιστημονικός κόσμος τονίζει την ανάγκη προώθησης της ηλιακής ενέργειας στα νησιά για να απαλλαγούμε από το ρυπογόνο πετρέλαιο, το ΥΠΕΧΩΔΕ βάζει και νέους φραγμούς σε μια καθαρή τεχνολογία που από τη φύση της μπορεί να ενσωματωθεί αρμονικά στα κτίρια.
Να επισημάνουμε εδώ ότι φωτοβολταϊκά σε παραδοσιακούς οικισμούς και διατηρητέα κτίρια επιτρέπονται σε άλλες χώρες (βλέπε π.χ. γερμανικό κοινοβούλιο, Λευκό Οίκο, καθεδρικούς ναούς). Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρηματοδοτήσει μάλιστα και προγράμματα (π.χ. PVACCEPT) για την ενσωμάτωση των φωτοβολταϊκών σε μνημεία και ιστορικά κτίρια.
Η απόφαση αυτή του ΥΠΕΧΩΔΕ συμπληρώνει μια σειρά άλλων παράλογων ρυθμίσεων που ακυρώνουν στην πράξη οποιαδήποτε προοπτική ενσωμάτωσης φωτοβολταϊκών σε κτίρια. Είναι χαρακτηριστική η άρνηση του υπουργού Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφη να διευκολύνει φορολογικά τους οικιακούς καταναλωτές που επιθυμούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά στο σπίτι τους. Με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα πρέπει κάποιος οικιακός καταναλωτής να ξοδεύει 2.000-2.500 ¤ το χρόνο(2) για να έχει έσοδα 500 ¤. Τέτοια “κίνητρα” αξίζουν Νόμπελ Οικονομίας!
Εξίσου απαράδεκτη είναι και παλαιότερη ρύθμιση (Ν.2941/2001) που επιβάλλει στον οικιακό καταναλωτή να πληρώσει σε μηχανικούς, πάνω από 12.000 ¤ (τόσο κοστολογεί το ΤΕΕ τις σχετικές υπηρεσίες)(3) για να εγκαταστήσει ένα σύστημα που κοστίζει π.χ. 6.000 ¤.
“Είναι σαφές ότι τα παραπάνω, όχι μόνο δεν διευκολύνουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κτίρια, αλλά ακυρώνουν στην πράξη κάθε προοπτική ανάπτυξής τους. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που αντιμετωπίζει τα φωτοβολταϊκά κατ’ αυτό τον τρόπο. Σε τελική ανάλυση, αν δεν τα επιθυμούν κάποιοι ας το πουν ανοιχτά, αναλαμβάνοντας βέβαια και τις ευθύνες που τους αναλογούν, επεσήμανε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Η Greenpeace ζητεί:
• Επιτάχυνση και απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών.
• Aμεση αποσαφήνιση των πολεοδομικών και χωροταξικών όρων για την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών.
• Οικονομικά κίνητρα για την ανάπτυξη των οικιακών εφαρμογών φωτοβολταϊκών.
• Υποχρεωτική εφαρμογή φωτοβολταϊκών σε νέα μεγάλα εμπορικά κτίρια κατά το επιτυχημένο παράδειγμα της Ισπανίας.
Για περισσότερες πληροφορίες: Δημήτρης Ιμπραήμ, 210 3806 374-5, 6979 443 305
Σημειώσεις προς συντάκτες
1. Επειδή η απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ θεωρεί τα φωτοβολταϊκά ως "συμπληρωματικές εγκαταστάσεις του κτιρίου", ουσιαστικά καλύπτει μόνο την ιδιοκατανάλωση της παραγόμενης ενέργειας και όχι την πώλησή της στο δίκτυο όπως προβλέπει ο Ν. 3468/06. Αποτέλεσμα της διατύπωσης αυτής είναι ότι οι ρυθμίσεις της ΥΑ περιορίζονται μόνο στους “αυτοπαραγωγούς” (όπως τους χαρακτηρίζει ο Ν. 3468/06), ενώ τα φωτοβολταϊκά συστήματα που πωλούν όλη την παραγόμενη ενέργεια στο δίκτυο θεωρούνται βιομηχανικές εγκαταστάσεις και ως τέτοιες βέβαια αποκλείονται από ζώνες αμιγούς κατοικίας.
2. Στην περίπτωση που ένας οικιακός καταναλωτής θέλει να εγκαταστήσει ένα φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος 1 κιλοβάτ (kW) στην κατοικία του, το σύστημα αυτό κοστίζει μαζί με τα έξοδα εγκατάστασης και σύνδεσης περί τα 6.500 ευρώ (+Φ.Π.Α.). Τα ετήσια έσοδά του από την πώληση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας ανέρχονται σε 520-700 ευρώ (ανάλογα με την ηλιοφάνεια της περιοχής που εγκαθίσταται το σύστημα και το αν η σύνδεση γίνεται στο ηπειρωτικό δίκτυο ή σε μη διασυνδεδεμένα νησιά). Προκειμένου να μπορεί αυτός ο οικιακός καταναλωτής να πουλά ηλεκτρική ενέργεια στον ΔΕΣΜΗΕ (ή τη ΔΕΗ κατά περίπτωση) θα πρέπει:
• Να ανοίξει βιβλία στην εφορία.
• Να εγγραφεί στον ΟΑΕΕ (ελάχιστο κόστος εισφορών 1.500-2.000 ευρώ ετησίως).
• Να εγγραφεί στο Εμπορικό Επιμελητήριο (κόστος περίπου 50 ευρώ ετησίως).
• Να υποβάλλει δηλώσεις Φ.Π.Α. για μία εικοσαετία.
3. Σύμφωνα με το Ν.2941 που αφορά στην µαπλοποίηση διαδικασιών ίδρυσης εταιριών, αδειοδότησης ΑΠΕ και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 201Α, 13/9/2001), “για την εγκατάσταση ηλιακών σταθμών και ανεμογεννητριών δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας, αλλά θεώρηση που χορηγείται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, συνοδευόμενη από υπεύθυνες δηλώσεις αναθέσεων και αναλήψεων μελετών και επιβλέψεων του έργου, τοπογραφικό διάγραμμα με σαφές οδοιπορικό, διάγραμμα κάλυψης, σχέδια, προϋπολογισμό του έργου, αποδεικτικά πληρωμής φόρων και αποδεικτικά εισφορών και αμοιβών μηχανικών. Ο νομοθέτης είχε προφανώς κατά νου μεγάλα αιολικά πάρκα όταν έγραφε την παραπάνω παράγραφο. Δυστυχώς όμως η ρύθμιση αυτή ισχύει και για τα μικρότερα φωτοβολταϊκά αφού δεν υπήρξε σχετική ερμηνευτική εγκύκλιος περί του αντιθέτου. Έτσι, ακόμη και για ένα σύστημα του ενός κιλοβάτ σε κτίριο απαιτούνται όλα τα παραπάνω (υπεύθυνες δηλώσεις αναθέσεων και αναλήψεων μελετών και επιβλέψεων του έργου κοκ). Το ΤΕΕ κοστολόγησε τις υπηρεσίες αυτές (που δεν χρειάζονται πρακτικά σε κανέναν) σε πάνω από 12.000 ¤. Στην περίπτωση ενός μικρού οικιακού συστήματος δηλαδή, υπερδιπλασιάζεται ο προϋπολογισμός!