Είναι πια ξεδιάντροποι! Δεν τους ενδιαφέρει η παραγωγή και το ενεργειακό μείγμα της χώρας. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι το τραπεζικό κέρδος και η ανακατανομή του πλούτου. Όχι παραγωγή για τις ανάγκες της χώρας και τους εθνικούς στόχους. Ένα κοινωνικό αγαθό στα χέρια των κερδοσκόπων σε ένα χαοτικό περιβάλλον για την φύση και τα οικοσυστήματα, χωρίς κανόνες και χωροταξικό. Όχι πια φωτοβολταικά στέγης, όχι πια μικροί παραγωγοί, όχι ενεργειακές κοινότητες και Net metering και ΟΧΙ σε όσα ως οικολογία προτείναμε και είχαμε στη σκέψη μας ως τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης με βιωσιμότητα.
Όπως σημείωσε ο κ. Μυτιληναίος απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια της χθεσινής Γενικής Συνέλευσης, «η παραγωγή των ΑΠΕ είναι πολύ μεγαλύτερη από τις ανάγκες μας και εξαιτίας της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε λίγο θα αρχίσουμε να βλέπουμε και στην Ελλάδα έντονα αρνητικές τιμές, φαινόμενο που έχει εμφανιστεί στη Γερμανία εδώ και αρκετά χρόνια. Η αντιμετώπισή του είναι ένα από τα βασικά θέματα με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι ενεργειακές εταιρείες σήμερα. Όμως, οι μεγάλες καθετοποιημένες εταιρείες που διαθέτουν την οικονομική επιφάνεια και την απαραίτητη τεχνογνωσία βρίσκουν τις λύσεις και καταφέρνουν αξιοποιούν τις μηδενικές τιμές υπέρ τους αλλά και υπέρ των πελατών τους. «Όποιος δεν είναι καθετοποιημένος, διαθέτει π.χ. φωτοβολταϊκά ισχύος 5 ΜW και θεωρεί ότι θα έχει μια σταθερή απολαβή για το υπόλοιπο της ζωής του θα αρχίσει να έχει πρόβλημα…». Την ίδια θέση υποστήριξαν πρόσφατα και άλλοι υψηλόβαθμοι παράγοντες της εγχώριας αγοράς ενέργειας, στέλνοντας το μήνυμα ότι η καθετοποίηση, δηλαδή η δραστηριοποίηση σε όλη την αλυσίδα του ηλεκτρισμού, από την παραγωγή έως την προμήθεια και η γεωγραφική και τεχνολογική διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων αποτελούν «ασπίδα» απέναντι στις μηδενικές/αρνητικές τιμές που δεν προβληματίζουν τους μεγάλους ομίλους.
Λέγαμε κάποτε…
Από τη στιγμή που αποφασίστηκε ν’ αλλάξει το ενεργειακό μείγμα της χώρας και να μειωθούν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα -σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο- πρέπει να συμφωνήσουμε πως είναι καίριο ζήτημα η αναγνώριση της ηλεκτρικής ενέργειας ως ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ. Επίσης να συμφωνήσουμε ότι στόχος πρέπει να είναι η μείωση της κατανάλωσης με την αλλαγή και του τρόπου ζωής. Η αλήθεια είναι ότι κανένας, από αυτούς που σχεδιάζουν και αποφασίζουν, δεν μιλάει για το φρένο στην ανάπτυξη που χρειαζόμαστε, για την εξοικονόμηση ενέργειας, για την πολεμική βιομηχανία, για τον ενεργοβόρο υπερτουρισμό και γενικότερα για τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, που μας ωθεί με ταχύτητα στην καταστροφή.
Ναι, και να πάμε στη σταδιακή παραγωγή από ΑΠΕ, αλλά με αποθήκευση. Χωρίς αποθήκευση δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι ΑΠΕ, με την αστάθεια που τις χαρακτηρίζει. Υποχρεωτικά θα πρέπει η σταθερότητα στο δίκτυο να εξασφαλίζεται με μονάδες/εργοστάσια σταθερής παραγωγής εισαγόμενου φυσικού αερίου και λιγνίτη, ή με εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τις διασυνδεδεμένες γειτονικές χώρες. Οι ΑΠΕ έχουν και αυτές οικολογικό κόστος και οικολογικό αποτύπωμα. Χαμηλότερο σίγουρα από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά έχουν. Και το ζητούμενο φυσικά είναι να μειωθεί ακόμα περισσότερο με τον κατάλληλο χωροταξικό σχεδιασμό.
Ξεκινώντας λέμε λοιπόν πως πρέπει να γίνει επιτέλους η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού των ΑΠΕ, η οποία αναθεώρηση σκόπιμα έχει βαλτώσει εδώ και χρόνια∙ και όλοι ξέρουμε γιατί. Βασικοί παράμετροι για την αναθεώρηση είναι:
– να καθοριστούν οι εθνικοί στόχοι με βάση τις ανάγκες της χώρας και όχι με βάση την ηλεκτρική ενέργεια ως εμπορικό -εξαγώγιμο- προϊόν, όπως επαναλαμβάνουν διαρκώς οι ιθύνοντες.
– Να γίνει κατανομή των εθνικών στόχων ανά Περιφέρεια και Νομό, με βάση το δυναμικό τους σε ΑΠΕ, την ενεργειακή κατανάλωση ανά κάτοικο και το αντίστοιχο οικολογικό κόστος.
– Περιφέρειες, δήμοι και περιφερειακοί φορείς να έχουν σοβαρούς λόγους και αποφασιστικό ρόλο στην εξειδίκευση των χωροθετήσεων με καθορισμένα κριτήρια και αυστηρά χρονικά όρια.
Ειδικά στους Αιολικούς Σταθμούς, λίγο λαμβάνεται υπόψη το οικολογικό κόστος/αποτύπωμα. Το ζήτημα λοιπόν είναι να σταματήσουν να σχεδιάζονται ή και να κατασκευάζονται Αιολικοί Σταθμοί στα βουνά ανεξέλεγκτα. Να κατευθύνουμε τους ΑΣΠΗΕ και τα μεγάλα Φ/Β σε περιοχές ήδη επιβαρυμένες από την ανθρώπινη παρέμβαση, όπως αυτές που γειτνιάζουν με βιομηχανικές, βιοτεχνικές ζώνες, οδικές αρτηρίες και εμπορευματικά κέντρα. Αυτή η γειτνίαση ελαχιστοποιεί και το κόστος μεταφοράς ρεύματος «από την παραγωγή στην κατανάλωση». Να οριστεί ως μέγιστο υψόμετρο για τους ορεινούς όγκους τα 800μ, πάνω από τον οποίο δεν θα επιτρέπεται εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ προστατεύοντας το πολύτιμο φυσικό απόθεμα της χώρας. Ο ΑΣΠΗΕ να είναι κοντά σε οδικό δίκτυο, ώστε να μη γίνονται πολλοί νέοι δρόμοι.
Για τις Προστατευόμενες Περιοχές, πέραν της εφαρμογής των νομοθετημένων περιορισμών επείγει η ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και Διαχειριστικών Σχεδίων, ώστε να μην κατατίθεται καμία αίτηση για ΑΠΕ εντός τους. Να υιοθετηθούν πλήρως όλα τα μέτρα που προτείνουν η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης και η Ε.Ε για το μετριασμό των ΑΣΠΗΕ στη φύση και τη βιοποικιλότητα και να γίνει χαρτογράφηση της ευαισθησίας της άγριας ζωής, όπως προτείνει η ΕΕ.
Να προωθηθούν τα μικρά και τα μεσαία φωτοβολταικά, και πέρα από τις στέγες, εξαντλώντας κάθε διαθέσιμη επιφάνεια για εγκατάστασή τους σε αυτοκινητοδρόμους, αεροδρόμια, λιμάνια κλπ και να μην δεσμεύεται παραγωγική γεωργική γη.
Να μεγιστοποιηθεί το μερίδιο των Ενεργειακών Κοινοτήτων, που κατά τεκμήριο θεωρείται πως σέβονται το περιβάλλον, και να έχουν πρόσβαση κατά προτεραιότητα στο ηλεκτρικό δίκτυο. Στόχος να παράγεται το 30% ΑΠΕ από τους ίδιους τους πολίτες. Υποχρεωτικά να υπάρχουν Δημοτικές Ενεργειακές Κοινότητες με φωτοβολταϊκά στα δημοτικά κτίρια για να καλύπτουν τις ανάγκες του δήμου και να διαθέτουν δωρεάν το πλεόνασμα σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Και φυσικά να αξιοποιηθούν και όποιες άλλες ανανεώσιμες πηγές, όπως γεωθερμία, βιομάζα κλπ