ΟΙΚΟΠΕΔΑ ΧΩΡΙΣ ΛΕΦΤΑ

Η ανακοίνωση δεν αναφέρει πόσα στρέμματα δημόσιας γης πρόκειται να θυσιαστούν, ούτε πόσα από αυτά αφορούν δασικές εκτάσεις. Με βάση όμως τους επίσημους υπολογισμούς για 180.000 τέτοιες περιπτώσεις (μόνο στους 341 δήμους όπου έχει προχωρήσει η κτηματογράφηση) και τη μετριοπαθή εκτίμηση για 20 περίπου στρέμματα ανά καταπάτηση κατά μέσο όρο, φαίνεται ότι οι χαριστικές εκχωρήσεις αφορούν εκατομμύρια στρέμματα, συνολικής αξίας αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πρακτικά η ρύθμιση αυτή σημαίνει ότι δημόσια γη θα υπάρχει πλέον μόνον εκεί όπου δεν υπήρξε ενδιαφέρον για καταπατήσεις: το όριο των 30 στρεμμάτων ελάχιστα μπορεί να βοηθήσει, αφού το σύνολο σχεδόν των μεγάλων καταπατήσεων έχει κατατμηθεί σε μικρότερες εκτάσεις προκειμένου να πουληθεί ευκολότερα. Η αναφορά στην «καλή πίστη» του νομέα ελάχιστη επίσης πρακτική αξία θα έχει, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των καταπατημένων εκτάσεων έχουν κληρονομηθεί ή πουληθεί ως οικόπεδα σε τιμές ευκαιρίας. Η εκχώρηση της δημόσιας γης, δασικής στο μεγαλύτερο μέρος της, συνδυάζεται μάλιστα και με το δασικό νομοσχέδιο που προωθεί αποχαρακτηρισμό εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικής γης, προκειμένου να διευκολύνει την οικοπεδοποίησή τους.

Παντού στον κόσμο, τα κτηματολόγια προορίζονται να προστατεύουν τη δημόσια κυρίως γη, αφού τα νόμιμα δικαιώματα των ιδιωτών προστατεύονται αποτελεσματικά και χωρίς κτηματολόγιο. Στην Ελλάδα, ο αποκλεισμός της χρησικτησίας για τις δημόσιες εκτάσεις, και το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου για τη δασική τουλάχιστον γη, αποτελούσαν μέχρι σήμερα το μόνο αντίβαρο στην εγκληματική απουσία κτηματολογίου, που άφηνε τις δημόσιες εκτάσεις ουσιαστικά απροστάτευτες: η κατάργηση των στοιχειωδών αυτών προστατευτικών ρυθμίσεων λειτουργεί στην πράξη αναδρομικά, δικαιώνοντας εκ των υστέρων όλες σχεδόν τις καταπατήσεις των τελευταίων 100 χρόνων. Αν μέχρι τώρα η χώρα μας είχε το θλιβερό προνόμιο να είναι η μόνη στην Ευρώπη χωρίς κτηματολόγιο, στα επόμενα χρόνια θα είναι η πρώτη που θα αποκτήσει κτηματολόγιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των καταπατητών.

Ως πρώην επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η σημερινή υπουργός ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. κυρία Β. Παπανδρέου ξέρει πολύ καλά ότι όλα αυτά θα ήταν αδιανόητα σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ρυθμίσεις όπως αυτές αντιστρατεύονται το δημόσιο συμφέρον και το Σύνταγμα, αποτελώντας πραγματικό έγκλημα εναντίον όλων μας. Η ίδια η σύνθεση της επιτροπής που κατέθεσε την εισήγηση (από καθηγητές αστικού δικαίου και άλλους νομικούς), αντικατοπτρίζει την επιμονή της κυβέρνησης να θεωρεί την υπόθεση καθαρά νομική εκκρεμότητα. Η προστασία όμως της δημόσιας γης δεν αποτελεί απλή κτηματική διαφορά κάποιων ιδιωτών με το κράτος, ώστε να μπορεί κάθε υπουργός να τη διακανονίζει κατά την προσωπική του κρίση (και τα εκάστοτε εκλογικά του συμφέροντα). Η άκτιστη και δημόσια γη, δασική και μη, αποτελεί ζωτικό κοινωνικό αγαθό, που αφορά μάλιστα και τις επόμενες γενεές.

Ό,τι χαθεί σήμερα, θα είναι αδύνατον να το επανακτήσουμε αύριο. Για να πάρουμε μια ιδέα, αρκεί να σκεφτούμε πόσο χειρότερη θα ήταν σήμερα η ζωή των Αθηναίων αν κάποιοι παλιότεροι υπουργοί είχαν παραχωρήσει το Πεδίο του ¶ρεως στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, που το διεκδικούσαν τη δεκαετία του 1930 ή αν είχε προχωρήσει η κατεδάφιση της μισής Πλάκας, όπως προβλεπόταν από τα επίσημα σχέδια της δεκαετίας του 1960.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν απαραίτητο να προχωρήσουν κανονικά οι διαδικασίες του Εθνικού Κτηματολογίου, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που ίσχυε όλα αυτά τα χρόνια. Ενδεχόμενα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα μπορούν μόνο να καταγραφούν στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής. Επίλυσή τους μπορεί να συζητηθεί μόνο μετά την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, χωρίς τις πιέσεις της προεκλογικής περιόδου, μέσα από ευρύτερο κοινωνικό διάλογο όπου ουσιαστικό ρόλο θα έχουν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Όπως φαίνεται, όμως, μπροστά στις ψήφους των καταπατητών οι κυβερνώντες (αλλά και μεγάλο μέρος από τους αντιπολιτευόμενους) δεν έχουν κανένα δισταγμό για τίποτε. Ας τους υποχρεώσουμε λοιπόν να καταλάβουν ότι στη χώρα αυτή δεν κατοικούν μόνο συμφέροντα αλλά και πολίτες.