-ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
τηλ. επικοινωνίας: 210.3847766, 2310.328791
fax: 210.3304647, 2310.421196, e-mail: ecology-trem@nath.gr
στις 7 και 8 ΔΕΚ 2002
στην αίθουσα Συνεδρίων του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας, Ακαδημίας 60
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ: ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΗ
Ένας νέος ιστορικός κύκλος ανοίγει για τον οικολογικό χώρο στην Ελλάδα. Είναι αρκετοί/ές πια αυτοί/ές που αναζητούν τη συγκρότηση ενός αυτόνομου οικολογικού πολιτικού πόλου, που θεωρούν την οικολογία ως θεμελιακό συστατικό στοιχείο μιας άλλης πολιτικής και θέλουν να οικοδομήσουν το κοινό της σπίτι.
Με βάση αυτήν την προτεραιότητα και ανεξάρτητα από εντάξεις κάποιων σε προυπάρχοντες οικολογικούς φορείς, το Οικολογικό Φόρουμ προσπάθησε τα τελευταία δύο χρόνια να διευκολύνει το διάλογο και την κοινή δράση του χώρου, με συνεργατικό πνεύμα και με ειλικρινή προσπάθεια σύνθεσης των κοινών σημείων όσων δέχονται την προτεραιότητα της οικολογίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ήδη προχωρά σε μια ιδρυτική Πανελλαδική Συνδιάσκεψη οικολογικού πολιτικού φορέα, που θα δώσει σχήμα και χρώμα στις προσδοκίες ενός ευρύτερου κόσμου.
Σήμερα, σε συνθήκες «παγκοσμιοποιημένης» περιβαλλοντικής και κοινωνικής κρίσης, η πολιτική οικολογία έχει λόγο ύπαρξης περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Στην Ελλάδα των αρχών του 21ου αιώνα, η σαθρή μεγέθυνση της οικονομίας αδυνατεί να συγκαλύψει την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την αποσύνθεση της κοινωνικής αλληλεγγύης:
· Η μεγάλη πλειοψηφία του λαού αποξενώνεται όλο και περισσότερο από τα κέντρα αποφάσεων της κεντρικής, τοπικής και κομματικής εξουσίας. Οι πολίτες πιέζονται να λειτουργούν κοντόφθαλμα και να θυσιάζουν την αξιοπρέπειά τους. Τηλεοπτική «δημοκρατία» και παθητικότητα, ανούσια πολιτική αντιπαράθεση αλλά και ακροδεξιά δημαγωγία, καταναλωτισμός αλλά και ανισότητες κυριαρχούν στη ζωή μας.
· Η ολοένα και πιο διπολική αντιπαράθεση του πολιτικού συστήματος ομονοεί -και μέσω των κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών- στην εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών, στην ανεργία και στην «ελαστικοποίηση» των όρων της εργασίας, στην ενίσχυση των κατασταλτικών μηχανισμών, με το δόγμα της «ασφάλειας» και με ελάχιστες δημοκρατικές εγγυήσεις.
· Το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής περιφέρειας εγκαταλείπεται και καταρρέει, περιθωριοποιείται ή παραδίνεται στον μαζικό τουρισμό.
· Δάση και βιότοποι συρρικνώνονται, πολύτιμοι φυσικοί πόροι της γεωργίας, της αλιείας και του τουρισμού λεηλατούνται και εξανεμίζονται. Η χώρα εκχωρείται στους κοντόφθαλμους διαχειριστές της εξουσίας, στους εντολοδόχους των οικονομικών συμφερόντων και στις ορέξεις των εργολάβων.
· Στις μεγάλες πόλεις βαδίζουν παράλληλα η ρύπανση, το κυκλοφοριακό χάος και οι πιέσεις στους λιγοστούς ελεύθερους χώρους και την περιαστική φύση. Ο πεζός μετατρέπεται σε απειλούμενο με εξαφάνιση είδος, οι πολίτες αποξενώνονται μέσα σε απρόσωπες και αντιαισθητικές γειτονιές.
· Οι ολοένα βαρύτερες επιπτώσεις της Ολυμπιάδας του 2004, οι παράλογες εξοπλιστικές δαπάνες, η επικείμενη εξάντληση των κοινοτικών «πακέτων στήριξης» και το δημόσιο χρέος -που ξεπερνάει το Α.Ε.Π. ενός έτους!– συνθέτουν ένα προβληματικό τοπίο.
Είναι σαφές ότι η οικολογική κρίση δεν περιορίζεται πια στο περιβάλλον αλλά διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό και τις προοπτικές της οικονομίας, δημιουργώντας ένα συνολικότερο έλλειμμα βιωσιμότητας για τη χώρα μας. Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι η καθολική αποτυχία των σημερινών κοινοβουλευτικών κομμάτων να το αναγνωρίσουν και να ασχοληθούν σοβαρά με αυτό.
Στις συνθήκες αυτές, οι όποιες οικολογικές αντιστάσεις στις πολιτικές για τους φυσικούς πόρους, για τη διαχείριση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, πρέπει να συναντηθούν και να ανοίξουν ένα γόνιμο διάλογο. Είναι ανάγκη να ανακαλύψουν και να διατυπώσουν τις κοινές αξίες που τις συνδέουν αλλά και την πολιτική διάσταση του λόγου τους.
Η πολιτική οικολογία είναι μια ολοκληρωμένη, σύγχρονη πολιτική αντίληψη, απαραίτητη για την αξιοπρεπή και ποιοτική διαβίωση του ανθρώπου και την υγεία της φύσης σήμερα και στο μέλλον. Σε όλους τους τομείς, η οικολογική πολιτική αντίληψη δίνει εκείνες τις λύσεις που το στυγνό οικονομικό κατεστημένο δεν μπορεί, γιατί δεν του το επιτρέπουν οι δείκτες της ανάπτυξης και της ακόρεστης αγοραίας παγκοσμιοποίησης. Η πραγματική ευημερία μόνο μέσα από μια οικολογική πολιτική είναι εφικτή, όμως επειδή δεν έχει ως σκοπό το βόλεμα των ολίγων αλλά το συλλογικό συμφέρον, παρουσιάστηκε από τους επιτηδείους ως ακραία και ανέφικτη ιδεολογία. Όμως οι πλανητικές εξελίξεις δυστυχώς μας επιβεβαιώνουν.
Η οικολογία πρέπει να περάσει στην πολιτική σκηνή, όχι σαν ειδικός «τομέας» δημόσιας δράσης αλλά ως συνολική ριζοσπαστική οπτική της κοινωνίας. Να προχωρήσει αυτόνομη και όχι ως «προστατευόμενη» πολιτικών δυνάμεων, με άλλες προτεραιότητες στη δράση τους.
Η πολιτική οικολογία μπορεί να συμπληρώσει και να στηρίξει τις προσπάθειες που γίνονται από τις κινήσεις πολιτών και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Χρειάζεται όμως να αποτελέσει κάτι πολύ περισσότερο από ένα «λόμπυ», από ένα σχήμα εγκλωβισμένο στο κυνήγι της δημοσιότητας. Να προχωρήσει πολύ πιο πέρα από έναν ακτιβίστικο «συνδικαλισμό για το περιβάλλον»:
· Εκφράζοντας δράσεις και προβληματισμούς κοινωνικής χειραφέτησης, μέσα -βέβαια- από ένα πρίσμα προτεραιότητας της φύσης και της επιβίωσης της βιόσφαιρας.
· Αναπτύσσοντας την αυτονομία της απέναντι στην εξουσία και στα οικονομικά συμφέροντα.
· Πρωτοστατώντας στους αγώνες για μια ανοιχτή κοινωνία, για την ειρήνη, την αποχή από πράξεις βίας σε όλα τα επίπεδα, την ισοτιμία ανδρών και γυναικών, την κοινωνική ένταξη των μεταναστών, την υπεράσπιση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών και των μειονοτήτων.
· Ενισχύοντας τις μορφές άμεσης δημοκρατίας, τον κοινωνικό έλεγχο της παραγωγής, το συλλογικό συμφέρον και τις δημόσιες λειτουργίες απέναντι στο ιδιωτικό κέρδος.
· Προσεγγίζοντας κριτικά την εμπειρία των Πρασίνων κομμάτων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, αφομοιώνοντας το ριζοσπαστισμό των νέων διεθνών κινημάτων, διατηρώντας ακέραιη την αυτονομία και ανεξαρτησία της γνώμης της.
· Ασκώντας πίεση και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις, για θέσεις κοινωνικά αλληλέγγυες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Η ισχυρή αυτόνομη παρουσία του οικολογικού πόλου, σε αντίθεση με την πρακτική της «από τα μέσα» οικολογικοποίησης, έχει αποδείξει ότι συμβάλλει καθοριστικά στην υιοθέτηση από μέρους τους οικολογικών θέσεων και τη δημιουργία προυποθέσεων συνεργασίας μαζί τους.
· Εμπνέοντας την υπευθυνότητα των πολιτών και καλλιεργώντας την παιδεία και την ενεργοποίησή τους.
Περισσότερο από κάθε άλλη φορά, χρειάζεται να αναπτύξουμε μια οικολογική οπτική για την κοινωνία και την οικονομία, να αλλάξουμε τα κυρίαρχα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Αντί για τη γνωστή λιτότητα στο εισόδημα των λαϊκών στρωμάτων, μπορούμε να προωθήσουμε λιτότητα στην κατανάλωση ενέργειας, στη ζήτηση για μεταφορές, στην κατασκευή και χρήση κτιρίων. Πάγια αιτήματα του οικολογικού κινήματος, όπως η μακροβιότητα κατασκευών, μηχανημάτων και καταναλωτικών αγαθών, χρειάζεται να ξαναβρούν την κεντρική θέση που τους αξίζει. Ο αναπροσανατολισμός της φορολογίας και η αναδιάρθρωση της παραγωγής με στόχους τη βιωσιμότητα, την ποιότητα των προϊόντων και την απεξάρτηση από ουσίες που ρυπαίνουν, δεν μπορεί πλέον να θεωρείται «ψιλά γράμματα». Η αναίρεση του ανθρωποβόρου ανταγωνισμού και της ανασφάλειας που αυτός συνεπάγεται για την συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας, χρειάζεται κάποτε να αποκτήσει προτεραιότητα. Η αποκατάσταση των πολιτικών ελπίδων και οραμάτων μπορεί να ανατρέψει το κυρίαρχο ασφυκτικό κλίμα.
Αξίζει επομένως να δώσουμε μια ακόμη ευκαιρία στο εγχείρημα μιας πανελλαδικής, ριζοσπαστικής οικολογικής συσπείρωσης, διεκδικώντας μια γενικότερη αλλαγή του πολιτικού σκηνικού και μια νέα φάση ελπίδων.
Το εγχείρημα του Οικολογικού Φόρουμ κράτησε συνειδητά χαμηλούς τόνους, ώστε να εξασφαλίσει διάρκεια, σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα. Ο διάλογος και ο προβληματισμός έχουν σταθεί σε ένα ψηλό επίπεδο και είναι καιρός πια να συντεθούμε σε μια νέα ποιότητα.
Απευθυνόμαστε σε όλους όσους ασφυκτιούν στις σημερινές συνθήκες, σε όλες τις ζωντανές αυτόνομες δυνάμεις του οικολογικού κινήματος -άτομα ή ομάδες- που ανέπτυξαν συνεπή τοπική και θεματική δράση με συνολική σκέψη, χωρίς να θυσιάσουν την αξιοπρέπειά τους στο βωμό των ποικιλώνυμων εξουσιών και της εξαργύρωσης.
Καλούμε τις οικολογικές, περιβαλλοντικές, πολιτιστικές κινήσεις, φορείς και συλλόγους να ενημερώσουν τα μέλη τους για την ελπιδοφόρα αυτή προσπάθεια.
Καλούμε όποιον και όποια συμφωνεί με τις διαπιστώσεις μας, να συμμετάσχει στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του οικολογικού χώρου και στη δημιουργία ενός κοινού φορέα ριζοσπαστικής οικολογικής πολιτικής.
Αγραφιώτη Αρετή τηλ. 0938739155
Γιαννίρης Ηλίας 2108665168, igiann@tee.gr
Δημαράς Γιώργος 2106016137,0944847447 fax 2106013438, gdimaras@hotmail.com
Κολτσίδα Κατερίνα τηλ 2102232145, 2108224384,fax 2108218117
Κουλουρούδης Μιχάλης τηλ. 2103847766 magazine@dionet.gr
Μίχας Παναγιώτης τηλ. 2103847766, 2103828551, pmichas@otenet.gr
Μπλιώνης Γιώργος τηλ 2310633375 blionis@bio.auth.gr
Παρασκευόπουλος Γιάννης τηλ 2103203194, 2108213034 atpsyte@ath.forthnet.gr
Σαχινίδης Νίκος τηλ. 0977638874 esepa@otenet.gr
Σταμέλλος Στέφανος τηλ 2231050456, fax 2231067044 sstamell@otenet.gr
Στροβολίδου Ηλέκτρα τηλ 2108237397
Τρεμόπουλος Μιχάλης τηλ 2310328791, fax 2310421196 ecology-trem@nath.gr
Τσιρώνης Γιάννης τηλ. 210 3821555, fax 210 7560389
Χαραλαμπάκης Γιάννης τηλ 2104286560, 0942846240