«ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΤΟΥ ΠΟΡΟΥ»
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2009 – ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ:
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η «Πρωτοβουλία» μας έχει συγκεντρώσει στοιχεία που αποδεικνύουν πέραν κάθε αμφισβήτησης την παράνομη λειτουργία των ιχθυοτροφείων στον Πόρο και την μεθόδευση της επίσημης μετατροπής του νησιού σε ιχθυο-βιομηχανική ζώνη. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κομβικό σημείο, το οποίο θα καθορίσει ανεπιστρεπτί τον χαρακτήρα του νησιού για τις επόμενες δεκαετίες. Το Ελληνικό Κράτος έχει αποφασίσει να συγκεντρώσει στον Πόρο όλες τις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας της Περιφέρειας Αττικής (από τον Ωροπό ως τα Κύθηρα) και να τον χαρακτηρίσει ιχθυο-βιομηχανική περιοχή (Π.Ο.Α.Υ.) με κατοχυρωμένο χαρακτήρα και χρήσεις. Η θεσμοθέτηση αυτή, που θα ενταχθεί στο Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο των Υδατοκαλλιεργειών, θα αποτελέσει την οριστική ταφόπλακα του Πόρου, του περιβάλλοντoς και της τουριστικής του ανάπτυξης, και η αναστολή του είναι ζήτημα επιβίωσης για το νησί.
Καθοριστικός λόγος για την επιλογή αυτή της Πολιτείας είναι η αποδοχή της υφιστάμενης κατάστασης από την τοπική κοινωνία και τον θεσμικό εκπρόσωπο της, τον Δήμο της. Ο Δήμος Πόρου (δημοτική αρχή και αντιπολίτευση, με ελάχιστες εξαιρέσεις) έχει επιλέξει μέχρι στιγμής να δεχτεί τα σχέδια αυτά αδιαμαρτύρητα, όπως αδιαμαρτύρητα δέχεται επί χρόνια την αύξηση και την παραβατικότητα των ιχθυοτροφικών μονάδων στο νησί. Με την παρούσα δημόσια παρέμβαση (την οποία εσκεμμένα κάνουμε μετά το τέλος του καλοκαιριού, ώστε κανείς να μην διανοηθεί να μας κατηγορήσει για δυσφήμηση του νησιού) καλούμε όλους τους πολίτες να δείξουν ότι η αδράνεια του Δήμου δεν τους εκπροσωπεί και να διακηρύξουν όσο δυναμικά χρειαστεί ότι δεν θα επιτρέψουν την υλοποίηση των καταστροφικών αυτών σχεδίων! Καλούμε επίσης – και παρακαλούμε- τον ίδιο τον Δήμο, η αλλαγή στάσης του οποίου θα είναι καθοριστικής σημασίας, να αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης και το μέγεθος των ευθυνών του.
Ο Πόρος σήμερα, με τις περισσότερες ακτές του κατειλημμένες από ιχθυοτροφικές μονάδες, μολυσμένες και ακατάλληλες για οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, είναι το νησί με τη μικρότερη ίσως αναλογία μήκους ελεύθερων ακτών ανά κάτοικο/επισκέπτη σε όλη την Ελλάδα. Αυτή είναι η πραγματικότητα και δυστυχώς είναι γνωστή και πέρα από τα όρια του νησιού μας. Μόνο αν την δούμε κατάματα μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε και να την αλλάξουμε. Αλλιώς, όχι μόνο δεν πρόκειται να διορθωθεί, αλλά σύντομα προβλέπεται να επιδεινωθεί μη αναστρέψιμα.
Πριν παραθέσουμε τα στοιχεία που τεκμηριώνουν τα παραπάνω, οφείλουμε να κάνουμε μια συνοπτική αναφορά στην εικόνα απόλυτου χάους που δυστυχώς εμφάνισε ο Πόρος φέτος το καλοκαίρι:
• Δυσωδία από λύματα σε στεριά και θάλασσα και ένας βιολογικός καθαρισμός που κανείς δεν ξέρει αν και πώς λειτουργεί (έχει παραδοθεί όλο το έργο; έχει άδεια λειτουργίας; γιατί, και μέχρι πότε, θα υπάρχει δυσωδία στη στεριά; γιατί βρωμάει ακόμα το λιμάνι;)
• κυκλοφοριακό κομφούζιο (κανένα μέτρο περιορισμού των αυτοκινήτων, κανένα δημοτικό parking στην πόλη και τους οικισμούς, αστεία μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας στην παραλία τις βραδινές ώρες, τεράστιες ουρές και αναμονή στο νέο σημείο προσέγγισης των ferry boats στην καρδιά της παραλίας)
• αδιάκοπες εργασίες και έργα αμφιλεγόμενης σκοπιμότητας σε νευραλγικά σημεία του νησιού (δεν μπορούσαν να διακοπούν για τρεις μήνες τα έργα στο λιμάνι; η Πούντα μετατράπηκε σε εργοτάξιο στην καρδιά της τουριστικής σεζόν για να τοποθετηθούν τραπεζοκαθίσματα και σταθμευμένα αυτοκίνητα επάνω σε έναν αποκομμένο και –δυστυχώς- απολύτως ακατάλληλο διάδρομο για τυφλούς;)
• ανεπάρκεια νερού (φαύλος κύκλος: απόκρυψη του προβλήματος, αύξηση κατανάλωσης, απροειδοποίητες πολύωρες διακοπές υπό συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών)
• ατυχής συντονισμός της νέας διαχείρισης απορριμμάτων (περισυλλογή σε ακατάλληλες ώρες, αφόρητη δυσωδία σε όλη την παραλία από την αναμονή των κοντέινερς μεταφοράς τους στα ferry boats προς Γαλατά, ελλιπής ενημέρωση για την λειτουργία ανακύκλωσης)
• έλλειψη τάξης και ισονομίας όσον αφορά στην διάθεση των δημόσιων χώρων (τραγελαφικές καταστάσεις με τραπεζοκαθίσματα, πέργκολες, πεζοδρόμια, προβλήτες)
Η δυσφήμιση και υποβάθμιση του Πόρου γίνεται από όλα αυτά και από τη νοοτροπία να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, όχι από την ανάδειξη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων! Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογιστεί και η παγερή αδιαφορία του Δήμου για μια εξέλιξη με τεράστια σημασία για το νησί. Την εξαγγελία κατάργησης της θητείας στο Πολεμικό Ναυτικό από το 2010, η οποία συνεπάγεται την μοναδική ευκαιρία διεκδίκησης του στρατοπέδου και των εγκαταστάσεων του σημερινού Κέντρου Εκπαίδευσης. Δεκάδες δήμοι σε όλη την Ελλάδα διεκδικούν μαχητικά ή έχουν πετύχει κάτι αντίστοιχο, ο νόμος που το προβλέπει υπάρχει, τον Δήμο Πόρου όμως δεν φαίνεται να τον απασχολεί καθόλου.
Όσον αφορά στο θέμα των ιχθυοτροφείων, η «Πρωτοβουλία» μας έχει συγκεντρώσει επίσημα έγγραφα τα οποία αποδεικνύουν σωρεία παραβάσεων με άμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την τοπική οικονομία (τουρισμός – αλιεία) και τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των δημοτών και επισκεπτών του Πόρου. Οι τρεις από τις πέντε μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας στον Πόρο είναι εγκατεστημένες παράνομα, καθώς δεν έχουν Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, ενώ οι «νόμιμες» καταλαμβάνουν -αποδεδειγμένα- έως και τριπλάσιο, του επιτρεπόμενου, εμβαδό και εκτρέφουν τουλάχιστον τετραπλάσια της επιτρεπόμενης παραγωγή, με αποτέλεσμα να διαχέονται στο θαλάσσιο περιβάλλον τετραπλάσιες ποσότητες αποβλήτων, τροφών και φαρμάκων από αυτές που η ίδια η Πολιτεία αναγνωρίζει ότι μπορεί να αντέξει ο τόπος εγκατάστασής τους.
Τα στοιχεία αυτά τα έχουμε γνωστοποιήσει στον Δήμο Πόρου, εδώ και ένα χρόνο, αλλά ΑΡΝΕΙΤΑΙ να τηρήσει τη νομική του υποχρέωση να καταγγείλει αρμοδίως το συντελούμενο έγκλημα (η αποσιώπησή του αποτελεί παράβαση καθήκοντος) και να ενεργήσει για την απομάκρυνση των μονάδων. Στις 20 Μαΐου 2009 το Δημοτικό Συμβούλιο, ενώ «δεσμεύτηκε» (για πολλοστή φορά) ότι «εάν διαπιστωθούν παραβάσεις θα προβεί σε κάθε απαιτούμενη νομική ενέργεια», και ενώ είχε στην διάθεσή του όλα τα έγγραφα που τις αποδείκνυαν, «έκρινε» ότι οι παραβάσεις δεν είναι αποδεδειγμένες!!! Αρνήθηκε μάλιστα να δηλώσει παράσταση πολιτικής αγωγής εκ μέρους του λαού του Πόρου στην Μηνυτήρια Αναφορά που έχουμε καταθέσει στην Εισαγγελία Πειραιά (Απόφαση 91/5.2009).
Την ίδια ακριβώς στάση είχε τηρήσει το 2000, το 2005, το 2007 και το 2008 (τρεις φορές συνολικά επί δημαρχίας κ.Στρατηγού). Κάθε φορά ψήφιζε «να σταματήσει η εγκατάσταση ιχθυοτροφείων» και «αν παρανομούν να φύγουν», ενώ την ίδια στιγμή παρακολουθούσε απόλυτα αδρανής την επέκτασή τους. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: 40 ΕΚΜΙΣΘΩΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟ 2000, 165 ΤΟ 2ΟΟ9 ! ! ! Η πραγματικότητα είναι ότι αυτές οι αποφάσεις, ακριβώς επειδή ούτε μία φορά δεν έχουν τηρηθεί, παροτρύνουν τους ιχθυοτρόφους να παρανομούν, αφού κανείς δεν πρόκειται να τους ενοχλήσει. Σε άλλα μέρη, Δήμοι που όταν λένε κάτι το εννοούν, στέλνουν τους ιχθυοτρόφους στα δικαστήρια, και όσοι παρανομούν κλείνουν (Κεφαλονιά, Σητεία). Αλλού, Δήμαρχοι ανεβαίνουν σε ψαροκάικα και αποκλείουν τα κλουβιά (Σαλαμίνα). Αλλού, καταθέτουν και κερδίζουν αιτήσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπως ο Δήμος Μεθάνων, ο οποίος συνυπέγραψε το Ψήφισμα που επέδωσε η Πρωτοβουλία μας στους αρμόδιους Υπουργούς.
Εκτός από την αδράνειά του όμως, ο Δήμος Πόρου (παρανομώντας και ο ίδιος) ΧΑΡΙΣΕ ΣΤΙΣ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΑΤΟΥΝ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ! Συγκεκριμένα, από τον Απρίλιο του 2009 το Ελληνικό Κράτος παραχώρησε υποχρεωτικά στους Δήμους την χρήση αιγιαλού και παραλίας όλης της επικράτειάς τους και τους ανέθεσε την αρμοδιότητα καταγγελίας κάθε παράνομης εγκατάστασης στους χώρους αυτούς. Όμως το Δημοτικό Συμβούλιο Πόρου, που έσπευσε να αποδεχτεί άμεσα την παραχώρηση αυτή (προκειμένου να νοικιάσει σε ιδιώτες τις παραλίες του νησιού και να εισπράξει ενοίκια), όχι μόνο δεν κατήγγειλε τις παράνομες εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας στις παραλίες Καλάμι, Πυρκαλή και Γερολιμάνι, αλλά «αποφάσισε» χωρίς καμία αιτιολογία… ότι (μόνο!) οι παραλίες αυτές δεν του παραχωρούνται!
Όσον αφορά στο Χωροταξικό Σχέδιο των Υδατοκαλλιεργειών (άλλο αυτό και άλλο το Χωροταξικό του Τουρισμού, όπου πετύχαμε την ένταξη στην κατηγορία Β2), ο Δήμος Πόρου γνωρίζει πολύ καλά ότι, αν δεν επαναστατήσουμε, ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΟΥΓΑΖΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΜΟΔΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΖΩΝΗ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΩΝ! ΤΑ ΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ 1.069 ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ ΚΑΙ 3.040 ΣΤΑ ΜΕΘΑΝΑ. Όμως αρνείται να καταδικάσει τα σχέδια αυτά και να αγωνιστεί για την αποτροπή τους. Τον Οκτώβριο του 2008 αρνήθηκε να συνυπογράψει το Ψήφισμα διαμαρτυρίας που επιδώσαμε στους αρμόδιους Υπουργούς, ενώ τον Μάιο του 2009, απαντώντας στο αίτημά μας για καταδίκη του Σχεδίου, το Δημοτικό Συμβούλιο ψήφισε: «Μέχρι την έκδοση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου όπου θα καθορίζονται οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών, να μην εκδοθεί καμία πράξη (που αφορά στη λειτουργία ιχθυοκαλλιεργειών στον Πόρο)» (επί λέξει). Ψήφισαν δηλαδή και διαβίβασαν στην Πολιτεία ως επίσημη θέση του Δήμου, ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ζητάγαμε!!! Ο κ. Δήμαρχος μάλιστα εξήγησε ότι «δεν πρέπει να ξεσηκωθούμε, αλλά να τον εμπιστευθούμε και να τον αφήσουμε να ενεργήσει παρασκηνιακά, γιατί μόνο έτσι θα είναι αποτελεσματικός». Ουδέν σχόλιον!
Τελειώνοντας, παραθέτουμε την απάντηση του κ.Δημάρχου σε ερώτηση που του έγινε από την εφημερίδα «ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ» στις 26.5.09 «για τις ενέργειες του Δήμου Πόρου σχετικά με τη ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη λειτουργία των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας» (επί λέξει): «Εμείς, ως Δήμος, κινητοποιηθήκαμε, ζητήσαμε ελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες και με έγγραφό της η Νομαρχία Πειραιά μας έκανε γνωστό πως σύμφωνα με μετρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στις πλαζ των λουομένων τα νερά βρίσκονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Οποιαδήποτε όμως στιγμή, επίσημη υπηρεσία ή αρχή επιβεβαιώσει ότι οι ιχθυοκαλλιέργειες ρυπαίνουν το θαλάσσιο περιβάλλον είμαστε έτοιμοι να ασκήσουμε τα νόμιμα προκειμένου να περιφρουρήσουμε τη θάλασσα του Πόρου».
Όμως, ατυχώς για τον κ. Στρατηγό, ο Νομάρχης Πειραιά κ. Μίχας, ανταποκρινόμενος σε σχετικό εξώδικο που του επιδώσαμε, μας απάντησε στις 17.7.09 τα ακόλουθα: «…Από τους ελέγχους μας έχουν προκύψει ξεκάθαρα στοιχεία αυξανόμενης παραβατικότητας ως προς τους Εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους (των ιχθυοκαλλιεργειών)», απαριθμώντας εν συνεχεία όλες τις μονάδες που λειτουργούν στον Πόρο. Και συνεχίζει: «Η κατάσταση στην περιοχή μας έχει φτάσει πραγματικά στο απροχώρητο με τη συστηματική παραβίαση των Περιβαλλοντικών Όρων λειτουργίας τους, με τεράστιες, δυσμενείς επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και τον τουρισμό μας».
Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι ο Δήμος Πόρου έχει κάνει την επιλογή του. Τα λογικά συμπεράσματα που προκύπτουν, ιδίως όσο τα ιχθυοτροφεία εξακολουθούν ανενόχλητα να λειτουργούν παρανόμως με τις ευλογίες του, δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν. Ούτε μπορεί να αγνοηθεί ο ρόλος του στην προώθηση των σχεδίων που μετατρέπουν το νησί σε χαβούζα. Στις 24.08.2009 καταθέσαμε νέο έγγραφο με το οποίο ζητάμε την άμεση σύγκληση του Δημοτικού Συμβουλίου για όλα αυτά τα θέματα (ακόμα δεν έχουμε ανταπόκριση) και καλούμε όλους τους πολίτες να συμβάλουν ώστε δημοτική αρχή και αντιπολίτευση να εξαναγκαστούν, έστω και την ύστατη στιγμή, να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Αν δεν μπορούν να το κάνουν, κανείς δεν τους υποχρεώνει να βρίσκονται στην θέση τους.