Αμβρακικός κόλπος.
‘Αδεια να εγκατασταθεί μια απο τις μεγαλύτερες ιχθυοκαλλιέργειες της Ελλάδας χωρητικότητας 262 τόνων ψαριών στην θέση της περιοχής «Ακρωτήριο Χαλίκι» του Αμβρακικού Κόλπου χορήγησε η Περιφέρεια δυτικής Ελλάδας, λίγες μέρες πρίν ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς, υπογράψει πως θεσμοθετείται ο Αμβρακικός κόλπος ως Εθνικό Πάρκο. Παράλληλα στην περιοχή χορηγούνται νομιμα άδειες :
α) για ιχθυοκαλλιέργειες ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ Α.Ε. , ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ Α.Ε. κ.α. β) τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Ε.Κ.Ο. και Shell
Στην περιοχή «Ακρωτήριο Χαλίκι» του Αμβρακικού Κόλπου, έχουν ξεκινήσει οι εγκαταστάσεις της ιχθυοκαλλιέργειας της εταιρειάς ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ (της 4ης ιχθυοκαλλιέργειας που δημιουργείται απο το 1997 στην περιοχή). Οι κάτοικοι αντιδρούν εδω και αρκετά χρόνια και το 2001 απευθύνονται εγγράφως στην νομαρχία ζητώντας να μάθουν τι προβλέπεται στο ζήτημα των ιχθυοκαλλιεργειών στην περιοχή τους και η απάντηση της Νομαρχίας ήταν αρνητική ως προς την δημιουργία άλλων τέτοιων μονάδων, αλλα όχι τελικά και αληθής.
Οι κάτοικοι είναι οι τελευταίοι να ενημερώνονται και βρίκονται πάντα προ τετελεσμένων μιας και ο δημαρχός Βονίτσης υπόγεια και χωρίς καμία κοινοποίηση προς τον δήμο συνεργάζεται με τους εκπροσώπους των εταιρειών των ιχθυοκαλλιεργειών.Ο δημαρχος Βονίτσης αγνοώντας επιδεικτικά τους κατοίκους οι οποίοι αντιδρούν στην απόφαση της δημιουργίας αποφεύγει κατ’επανάληψη να συναντηθεί μαζί τους διοτι τα συμφέροντα που αποκομίζει απο την συνεργασία του με τις εταιρείες των ιχθυοκαλλιεργειών είναι επικερδέστερα και σημαντικότερα απο τον τίτλο του πρώτου πολίτη της πόλης του. Κατα συνέπεια, οι ιχθυοκαλλιέργειες «ανθίζουν» στην περιοχή και υπάρχουν 4 μονάδες ιχθ/γειών με τις περισσότερες να είναι μόνο σε απόσταση λίγων μέτρων από την ακτή, την οποία έχουν καταπατήσει με ειδικές προς εξυπηρετησή τους κατασκευές. Δεν εφαρμόζονται ουτε στο ελάχιστο οι συνθήκες για την καλή συντήρηση του υδροβιότοπου και επιπλέον τα απόβλητα απο τις ιχθυοκαλλιέργειες να καίγονται επάνω στην ακτή μετατρέποντας την σε ένα τεράστιο σκουπιδότοπο μολύνοντας και υποβαθμίζοντας το περιβάλλον.
Επίσης , εφόσον δεν υπάρχει κανένας έλεγχος απο την πολιτεία, πως ελέγχονται οι ποσότητες αμμωνίας και αζώτου που επιρρίπτουν στους κλωβούς, η ποσότητα της σαπισμένης λάσπης που κατακάθεται από τις παραπάνω ουσίες και τα λύματα των ψαριών, του άνθρακα ανά τόνο παραγωγής ψαριών, ολικού αζώτου και φωσφόρου, όπως και την ποσότητα του τοξικού υδρόθειου και τέλος πως ελέγχονται και τα ψάρια που καταναλώνονται απο τους αγοραστές, εφόσον δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στα στάδια παραγωγής τους.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες ψαράδων της περιοχής, όταν τα κλουβιά των ιχθυοκαλλιεργειών σπάνε στην ανοιχτή θάλασσα τοτε τα ψάρια μεταλλάσσουν τα σπάνια και προστατευμένα είδη του κόλπου σε γενετικά τέρατα, υπερτροφικά με άλλο χρώμα κ.τ.λ.
Ο Αμβρακικός λόγω της οικολογικής του αξίας, έχει συμπεριληφθεί στους 11 ελληνικούς υγρότοπους διεθνούς σημασίας που προστατεύονται από τη Σύμβαση Ramsar. Σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία (EOK92/43) έχει ένταχθει στο οικολογικό Δίκτυο Natura 2000.
Ο Αμβρακικός Κόλπος, έκτασης 405 τετρ. χιλ., αποτελεί ουσιαστικά μία κλειστή εσωτερική θάλασσα που επικοινωνεί με το Ιόνιο Πέλαγος μέσω ενός στενού δίαυλου, το Ακτιο. Ο Αμβρακικός περιβάλλεται από 20 λιμνοθάλασσες, συνολικής έκτασης 70 τετρ. χιλιομέτρων. Χαρακτηρίζονται από μεγάλη βιολογική παραγωγικότητα, λειτουργούν ως φυσικά εκτροφεία ψαριών και καρκινοειδών που αποτελούν τροφή για πολλά είδη πτηνών και άλλων οργανισμών. Επιπλέον, συνθέτουν μία από τις βασικές οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής που είναι η αλιεία.
Στον Αμβρακικό έχουν καταγραφεί 270 είδη πουλιών, από τα οποία τα μισά είναι απειλούμενα. Τα πιο γνωστά είναι ο αργυροπελεκάνος, η λαγγόνα, ο ήταυρος, η βαλτόπαπια, ο κραυγαετός, και ο στικταετός. Έχει πλούσια βλάστηση με εκτεταμένους καλαμιώνες, αρμυρήθρες, βούρλα, παραποτάμια είδη κλπ. Υπάρχουν 33 είδη ψαριών εκ των οποίων τα 15 αλιεύονται. Από τα ερπετά χαρακτηριστικά είναι η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, οι νεροχελώνες και τα νερόφιδα. Από θαλάσσια θηλαστικά το πιο γνωστό είναι το ρινοδέλφινο. Στις αρχές του 21ου αιώνα έγινε και επανεισαγωγή των νεροβούβαλων.
Η παρουσία του ανθρώπου στον πολύτιμο και ανανικατάστατο υγροβιότοποτου Αμβρακικού κόλπου, χρονολογείται από τη νεολιθική εποχή (4.500-3.200 π.Χ.)και ακόμα μέχρι σήμερα θεωρείται απο τους σημαντικότερους της Ευρώπης.
Δυστυχώς, ομως η περιοχή τείνει να μετατραπεί μετα απο τόσα χρόνια ζωής στον σημαντικότερο πιο μολυσμένο υδροβιότοπο της Ευρώπης. Η περιοχή έχει υποστεί σοβαρή υποβάθμιση τις τελευταίες δεκαετίες λόγω των διάφορων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και επεμβάσεων, που είναι ασυμβίβαστες με την προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Ο κ. Σουφλιάς αναφέρει σε πρόσφατη δήλωσή του μετα την Υπουργική αποφαση της θεσμοθέτησης του Αμβρακικού κόλπου σε Εθνικο πάρκο ότι: «Με την απόφαση στοχεύουμε στην προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου του Αμβρακικού Κόλπου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου φυσικού πόρου. Καθορίζουμε χρήσεις, δραστηριότητες, μέτρα και περιορισμούς με σκοπό να διασφαλίσουμε την βελτίωση, διατήρηση και αποκατάσταση της φύσης στη συγκεκριμένη περιοχή. Επιδιώκουμε, ακόμα, την προστασία, την διατήρηση και την διαχείριση των φυσικών χαρακτηριστικών των θαλάσσιων, λιμνοθαλάσσιων, ποτάμιων, και γεωργικών οικοσυστημάτων της περιοχής και των σπάνιων οικοτόπων και ειδών χλωρίδας και ορνιθοπανίδας.
Παράλληλα, ο Γενικός Γραμματέας της Δυτικής Ελλάδας εγκρίνει την άδεια δημιουργίας μιας απο τις μεγαλύτερες ιχθυοκαλλιέργειες της Ελλάδας στον Αμβρακικό κόλπο, δηλαδή στον σημαντικότερο υγροβιότοπο της Ελλάδας.
Πως μπορούν να συνάδουν αυτές οι δύο αποφάσεις και ποιος ευθύνεται?
Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 Συντ. «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για την διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλάισιο της αρχής της αειφορίας»
Αγανακτισμένοι απο την κατάσταση οι κάτοικοι της περιοχής έχουν ασκήσει αίτηση ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση των πράξεων της Περιφέρειας, ενώ αναμένεται η απόφαση του Δικαστηρίου για την προσωρινή αναστολή των σχετικών αδειών. Κατά την άποψη που διατυπώνει ο ειδικευμένος στα περιβαλλοντικά ζητήματα δικηγόρος των κατοίκων και πανεπιστημιακός κ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου, οι πιθανότητες να δεχθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας την αίτηση ακυρώσεως είναι πολύ μεγάλες, λαμβανομένης υπόψη και της ευαισθησίας που επιδεικνύει το Δικαστήριο σε ζητήματα προστασίας του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Επιτροπή Αγώνα
για τη σωτηρία του Αμβρακικού Κόλπου
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΚΡΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
Ο Αμβρακικός Κόλπος, ένα από τα σημαντικότερα και πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα στην Ευρώπη, έχει υποστεί σοβαρή υποβάθμιση τις τελευταίες δεκαετίες λόγω των διάφορων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και επεμβάσεων, που είναι ασυμβίβαστες με την προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Η μεγαλύτερη ρύπανση προέρχεται από τις δεκάδες μονάδες υδατοκαλλιέργειας, οι οποίες λειτουργούν χωρίς να έχει προβλεφθεί ένας ευρύτερος χωροταξικός σχεδιασμός, ο οποίος να βασίζεται στις αρχές της περιβαλλοντικής αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα επιχειρείται μάλιστα να ιδρυθεί και να λειτουργήσει νέα μεγάλη μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας στον Όρμο της Ρούγας (θέση Ακρωτήριο Χαλίκι), η οποία θα δώσει τη «χαριστική βολή» στο ευαίσθητο οικοσύστημα της περιοχής. Σημειώνεται ότι στην περιοχή αυτή διαβιούν και αναπαράγονται δεκάδες είδη σπάνιων πτηνών, ενώ στο σημείο όπου προβλέπεται η δημιουργία της νέας μονάδας υπάρχει αρχαιολογικός χώρος με σημαντικά μνημεία. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συναίνεσε στο περιβαλλοντικό αυτό έγκλημα και ενέκρινε τη λειτουργία της μονάδας, χωρίς να υπολογίσει τις σοβαρές επιπτώσεις της στο περιβάλλον και, κυρίως, τα όρια κορεσμού του Αμβρακικού Κόλπου από τη λειτουργία των υπαρχόντων μονάδων υδατοκαλλιέργειας. Δεκάδες κάτοικοι του Δ.Δ. Παλιαμπέλων του Δήμου Ανακτορίου έχουν ασκήσει αίτηση ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση των πράξεων της Περιφέρειας, ενώ αναμένεται η απόφαση του Δικαστηρίου για την προσωρινή αναστολή των σχετικών αδειών. Κατά την άποψη που διατυπώνει ο ειδικευμένος στα περιβαλλοντικά ζητήματα δικηγόρος των κατοίκων και πανεπιστημιακός κ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου, οι πιθανότητες να δεχθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας την αίτηση ακυρώσεως είναι πολύ μεγάλες, λαμβανομένης υπόψη και της ευαισθησίας που επιδεικνύει το Δικαστήριο σε ζητήματα προστασίας του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
7 Δεκεμβρίου 2006
Επιτροπή Αγώνα για τη σωτηρία του Αμβρακικού Κόλπου