ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝEIA

Η νέα τραγωδία των μαζικών θανάτων πουλιών στη λίμνη Κορώνεια ήρθε να αναδείξει για μία ακόμη φορά το τρομερό κενό που υπάρχει όσον αφορά την προστασία περιοχών υψηλής οικολογικής αξίας της χώρας μας. Πρόκειται για μια φυσική αντίδραση του οικοσυστήματος στη χρόνια υποβάθμιση από το βιομηχανικό και αγροτικό μοντέλο ανάπτυξης που ακολούθησε η χώρα

Χρόνια πριν από τον πρώτο μαζικό θάνατο ψαριών το 1995, είχαμε κάνει κριτική στο καταστροφικό αυτό μοντέλο, που τελικά εξόντωσε τη λίμνη Κορώνεια. Παρόλο που η κριτική μας και οι προτάσεις μας αντιμετωπίστηκαν αρχικά ως μη ρεαλιστικές, η Νομαρχία Θεσσαλονίκης τελικά αναγκάστηκε να υιοθετήσει αρκετές από τις απόψεις μας και να αναθεωρήσει το πρώτο Master Plan, απορρίπτοντας την προηγούμενη βασική επιλογή για μεταφορά νερού από τον Αλιάκμονα, και τροποποιώντας άλλες, όπως η άντληση μεγάλων ποσοτήτων νερού από το βαθύ υδροφορέα ή η εκτροπή χειμάρρων κ.α.

Το νέο σχέδιο, που έγινε με την ευθύνη της διοίκησης Ψωμιάδη, είπαμε έγκαιρα (2.3.07) ότι «εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα ουσιαστικό πρόβλημα με τεχνικά έργα, μετατρέποντας τη λίμνη σε ένα λιμνοειδές οικοσύστημα. Αποδεικνύεται ότι ούτε αυτό προχωρεί και η λίμνη οδηγείται σε νέα καταστροφή, αντίστοιχη με αυτή του 2004».

«Γνωρίζουμε ότι η κυβέρνηση και η ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ έχουν εγκαταλείψει το περιβάλλον και τη διαχείριση των ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως αυτό της Κορώνειας, στην τύχη τους», δήλωσε ο νομαρχιακός σύμβουλος Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Όμως και η διοίκηση Ψωμιάδη της Νομαρχίας θα πρέπει να εγκαταλείψει την ολιγωρία και τη συνταύτιση με μικρά και μεγάλα συμφέροντα, που συνεχίζουν να οδηγούν τη λίμνη σε οριστικό θάνατο. Είναι χαρακτηριστικό της αντίληψής της ότι ακόμη και στις εικονικές συσκέψεις φορέων για τη λίμνη δεν καλεί τις οικολογικές οργανώσεις αλλά μόνο τους κυνηγούς. Και την ίδια στιγμή εξακολουθεί να δείχνει ανοχή στις παράνομες γεωτρήσεις και να μην τοποθετεί επί 6 χρόνια τα αγορασμένα από την ίδια 1000 υδρόμετρα αλλά και να προβάλλει ως δικαιολογία για την ανυπαρξία ελέγχων την έλλειψη χρημάτων», καταλήγει.

Βέβαια, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για την Κορώνεια. Ουσιαστική λύση θα ήταν η αλλαγή του γεωργικού μοντέλου της υδροβόρας και χημικοσυντηρούμενης γεωργίας και βέβαια το σταμάτημα της ρύπανσης από βιομηχανικά απόβλητα, αστικά λύματα και γεωργικά απόβλητα. Γι’ αυτό και συνεχίζουμε την κριτική μας, όσο τα αναγκαία αγροπεριβαλλοντικά μέτρα είναι σε εθελοντική βάση. Επιπλέον, υπάρχουν διαφωνίες σε ζητήματα ορεινής υδρονομίας, ταπείνωσης του πυθμένα της ενωτικής τάφρου και πιθανών εκτροπών, ευθυγραμμίσεων ή τσιμεντοποίησης της κοίτης των χειμάρρων Λαγκαδικίων και Σχολαρίου –ιδιαίτερα εντός της ζώνης Α του υγροτόπου. Παράλληλα, δεν υπάρχουν προβλέψεις αποκατάστασης της παρόχθιας βλάστησης των χειμάρρων, διαχειριστικών προτάσεων για άλλους τύπους οικοτόπων, προώθησης της οικολογική γεωργίας, του οικοτουρισμού κτλ και διευκρίνισης των σχέσεων με το Φορέα Διαχείρισης και τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις.

Η διοίκηση της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζει τη λίμνη Κορώνεια κυρίως με επικοινωνιακό τρόπο ενώ η ρύπανση συνεχίζεται. Έχουμε αποδείξει ότι οι εναπομείνασες βιομηχανίες της περιοχής, με παράπλευρο αγωγό (by pass), που παρακάμπτει τις εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού των αποβλήτων, εξακολουθούν να διοχετεύουν ανεπεξέργαστα τα απόβλητά τους στη λίμνη ή στο βαθύ υδροφόρο και, έτσι, ξεφεύγουν εύκολα από τον επιφανειακό έλεγχο της Νομαρχίας και γλιτώνουν τα μεγάλα κονδύλια που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού τους.

Η διοίκηση της Νομαρχίας οφείλει να ελέγχει ουσιαστικά τις βιομηχανίες, να εξασφαλίσει το βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων όλων των παραλίμνιων οικισμών, να σταματήσει το όργιο των γεωτρήσεων, που βαφτίζονται παλιές και νόμιμες, να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και να εντείνει την αστυνόμευση της λίμνης.

Βέβαια, δεν αρκεί η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κρίσης αλλά η ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Όμως, η Νομαρχία και γενικότερα η Αυτοδιοίκηση δεν διαθέτει ειδικευμένο προσωπικό και ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης ή συντονισμού των αρμόδιων φορέων. Σε όλες τις σοβαρές χώρες, γι’ αυτό το λόγο έχουν δημιουργηθεί και λειτουργούν Φορείς Διαχείρισης περιοχών υψηλής οικολογικής αξίας, με ιδιαίτερα έντονο επιστημονικό έργο και καλή γνώση των φυσικών παραμέτρων κάθε περιοχής.

Η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, που ανανέωσε την εντολή της ως «επιτυχημένη», επιδεικνύει μια ανεπανάληπτη αδιαφορία για το ζήτημα των Φορέων Διαχείρισης, που τους έχει εγκαταλείψει στην τύχη τους, μαζί με τις προστατευόμενες περιοχές. Τριαντατρία ολόκληρα χρόνια μετά την κύρωση της Σύμβασης Ραμσάρ από τη χώρα μας, η θεσμική προστασία των υγροτόπων διεθνούς αξίας παραμένει σε εμβρυακή μορφή. Είναι ενδεικτικό ότι το διοικητικό σύστημα που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να συσταθεί στα πλαίσια και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών “Natura 2000” όχι μόνο προχωρεί με απελπιστικά αργούς ρυθμούς αλλά υπονομεύεται συνεχώς από τις κυβερνήσεις.

Aλλωστε τα φλαμίνγκος δεν ψηφίζουν! Ή μήπως τελικά πρέπει να το κάνουν μέσω όσων από εμάς διατηρούν οικολογικές ευαισθησίες;