Η Σημασία της ύπαρξης Πάρκων στην πόλη της Κοζάνης

Αν και η συμπεριφορά αυτή δεν γνωρίζω αν συσχετίζεται επιστημονικώς, όλο το χειμώνα λειτουργούσαν για μένα σαν οιωνός, αφού ήξερα ότι όταν αυτά μείνουν στο πάρκο, την άλλη μέρα, η Κοζάνη θα έχει ντυθεί στα λευκά. Το πάρκο του ΟΣΕ είναι γενικά μια ήσυχη περιοχή, αν εξαιρέσεις ότι οι ερασιτέχνες ραλίστες της Κοζάνης χρησιμοποιούν το δρόμο που το περιβάλει σαν πίστα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (φανταστείτε τι γινόταν τις μέρες που είχε πάγο). Ο παραμικρός θόρυβος που τρόμαζε τα πουλιά τα έκανε να πετούν συνεχώς γύρω από τα δέντρα, με αποτέλεσμα, τις χιονοστολισμένες νύχτες να έχουμε μαύρα ιπτάμενα αντικείμενα σε ένα λευκό φόντο. Σκηνή πολύ Gothic!!!

Προχτές το βράδυ (Τρίτη 8 Ιανουαρίου) έγινα μάρτυρας ενός πολύ όμορφου περιστατικού. Καθώς πήγαινα να μπω στο σπίτι μου τα άκουσα να ωρύονται,βγάζοντας διαφορετικές από τις συνήθης κραυγές και παρατήρησα ότι πέταξαν πολύ ψηλά από τα δέντρα, ενώ απομακρύνθηκαν αμέσως σαν κάτι να τα ενόχλησε. Επειδή όταν παρατηρούμε τη φύση, κάθε τι που δεν είναι συνηθισμένο προμηνύει και κάτι το μοναδικό που πρόκειται να συμβεί, είπα να περιμένω για να δω τι επακολουθούσε…

…Μετά από ένα λεπτό ακούστηκε μέσα από τα δέντρα ένας ήχος, σαν κάτι να γκρεμίζεται από ψηλά σπάζοντας τα κλαδιά των δέντρων. Τότε ξεπρόβαλε ένα πολύ μεγάλο αρπακτικό. Ήταν ένας Μπούφος (Bubo bubo), ο οποίος είχε γραπώσει στα νύχια του ένα Κοράκι και το έσπρωχνε προς το έδαφος. Ο Μπούφος ήταν από τους μεγαλύτερους που έχω παρατηρήσει, με πάνω από 70 εκ. ύψος. Όταν το ακινητοποίησε είχε ένα τρομερό ύφος. Στεκόταν πάνω του με επιβλητικότητα. Περιέστρεψε το κεφάλι του μερικές φορές και σταμάτησε το βλέμμα του πάνω μου. Πραγματικά, αυτή η σκηνή αυτή ήταν συγκλονιστική! Έπειτα, με ένα σάλτο και έχοντας τη λεία γαντζωμένη στα νύχια του πέταξε με αργές κινήσεις των φτερούγων προς μέρος με λιγότερα φώτα, πίσω από το κτήριο του Σταθμού.

Το πάρκο του ΟΣΕ και η ευρύτερη περιοχή του, αν και μικρό σε έκταση, λόγο της γεωγραφικής του θέσης και της ύπαρξης σιντριβανιού το καλοκαίρι, αποτελεί ένα μικρό οικοσύστημα μέσα την πόλη της Κοζάνης. Για μια τόσο αφιλόξενη για τα άγρια είδη περιοχή, όπως η Κοζάνη, ένα τέτοιο πάρκο θεωρείται μια Νησίδα Βιοποικιλότητας. Όλο το χρόνο και ανάλογα με την εποχή, φιλοξενεί μεγάλη ποικιλία πουλιών (Ενδεικτικά: Γκιώνης, Κούκος, Μπούφος, Κότσυφας, Δεκαοκτούρα, Αγριοπερίστερο, Σπουργίτης, Κουρούνα, Καρακάξα, Σπίνος, Σκαρθάκια, Φλώρους, Καρδερίνες και δεκάδες άλλα Ωδικά πτηνά). Τα περισσότερα από αυτά σταθμεύουν για λίγες μέρες προσφέροντας σε εμάς τους ανθρώπους των πόλεων μερικές εμπειρίες επαφής με τη φύση που τόσο άδικα έχουμε στερηθεί. Δεν θα σβήσω ποτέ από τη μνήμη μου που κατά την περίοδο των μετασεισμών το 1995, όταν μέναμε σε σκηνές σε αυτό το πάρκο, κάθε πρωί μες στον ύπνο μας ακούγαμε το κελάηδισμα του Σπίνου. Το ίδιο συμβαίνει και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όταν όλο το βράδυ έχουμε ανοιχτά παράθυρα. Μια πραγματική πανδαισία από φωνές πτηνών.

Παραδείγματα άλλων πιο ανεπτυγμένων χωρών μας υπενθυμίζουν τη σημασία που θα πρέπει να δίνουμε στα αστικά πάρκα ώστε αυτά να είναι πιο φιλόξενα στα είδη πανίδας και χλωρίδας. Τα φυσικά αστικά πάρκα (όπως ονομάζονται) είναι μια σύγχρονη τάση την οποία όμως πολλές χώρες της Ευρώπης (βλέπε Αγγλία,Γερμανία, Ολλανδία) έχουν υιοθετήσει εδώ και δεκαετίες. Σφύζουν από κόσμο όλες τις ώρες τις μέρας. Οι κάτοικοι κάνουν περίπατους, μελετούν, ασκούν χόμπι όπως η ορνιθοπαρατήρηση, τα σχολεία οργανώνουν εκπαιδευτικούς περίπατους κλπ.

Στην Ελλάδα πάρα πολλές έρευνες που έχουν γίνει από Πανεπιστημιακά και Τεχνολογικά Ιδρύματα μαρτυρούν την ύπαρξη μιας τεράστιας βιοποικιλότητας επιγενών ειδών εντός Αστικών Περιοχών, η οποία προέκυψε,μάλιστα, δίχως να έχει προηγηθεί κανένας σχεδιασμός.Ο αριθμός αυτός αυξάνεται κατακόρυφα όταν κατά την
ανάπλαση των πόλεων λαμβάνεται υπόψιν και ο παράγων αστική βιοποικιλότητα.

Τα αστικά πάρκα της Κοζάνης, παρά την μικρή τους έκτασή, μπορούν να αποτελέσουν ένα δίκτυο ημιφυσικών νησίδων που σε συνδυασμό με την ενίσχυση του «πράσινου» σε οδούς, αυλές και ταράτσες σε όλη την πόλη, θα προσφέρουν ποιότητα ζωής στους κατοίκους αλλά και ενδιαίτημα για την άγρια ζωή. Για να γίνουν όλα αυτά όμως αρκεί να αλλάξουν παλιές νοοτροπίες σαν εκείνες που θέλουν στο τοπίο να κυριαρχεί ο «Αρχων των Σύγχρονων Ελληνικών Πόλεων»….το Τσιμέντο δίχως
ίχνος «Φυσικού Πράσινου».

Είμαστε αισιόδοξοι ότι ποτέ δεν είναι αργά!
Αλλαγή φιλοσοφίας….τώρα!!!

Νίτσας Αθ. Λουκάς,
Μέλος της Ε.Ο.Ε. και της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης
Δασοπόνος, Υποψήφιος MSc. "Αειφορικής Διαχείρισης
Προστατευόμενων Περιοχών",
Τηλ: +306979793516 e-mail: l .nitsas@gmail.co m
__________________________________
Κόρακας (Corvus corax): Είναι το μεγαλύτερο στρουθιόμορφο της οικογένειας των Κορακιδών. Ο αυτοκρατορικός κόρακας, με μήκος πάνω από τα 60εκ. και με μαύρο φτέρωμα, είναι παμφάγο και θρέφεται κυρίως με πτώματα ζώων. Ο μαύρος κόρακας, πιο μικρός από τον αυτοκρατορικό, ζει σε κοπάδια και είναι παμφάγος. Συνήθως βρίσκεται σε βουνά όπου δεν υπάρχει ανθρώπινη ενόχληση. Η πτήση τους είναι
δυναμική και σε ευθεία γραμμή. Συχνά κάνει ακροβατικά στον αέρα, ιδίως
την άνοιξη και φωλιάζει σε προεξοχές κάθετων γκρεμών και σε δέντρα.

Μπούφος (Bubo bubo): Είναι το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό νυχτόβιο πουλί με ύψος 70 εκ., που φωλιάζει σε τρύπες βράχων ή κουφάλες δέντρων. Κυνηγάει το σούρουπο και την αυγή θηλαστικά και πουλιά.