Του Γιάννη Κοφινά-Καλλέργη.
Οι προορισμοί της σύγχρονης ζωής με τις μηχανές, άλλαξαν το χάρτη των επικοινωνιών και τις μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών. Πολλά μονοπάτια ξεχάστηκαν στο πέρασμα του χρόνου…..
Συνέπεια της αλλαγής, τα μονοπάτια να χαθούν κάτω από τη βλάστηση ή και να σκεπαστούν ή ακόμη και να διακοπούν από τα φερτά πετρώματα, όπως και τείχη υποστήριξης υποχώρησαν. Μερικά όμως δεν έχασαν την αξία τους για τις φυσιολατρικές μας αναζητήσεις, όπως για τις πεζοπορίες, τις προσβάσεις προς σπήλαια κλπ. Έτσι μερικά συντηρήθηκαν από τη χρήση τους και άλλα επισκευάστηκαν με την επιμέλεια ιδιωτών, αλλά και των φορέων τους. Τέτοιο παράδειγμα στη νότιο Πελοπόννησο είναι τα μονοπάτια της Καρδαμύλης με το δήμο Λεύκτρου, του ανατολικού Ταϋγέτου με τον ΕΟΣ Σπάρτης, του Μαλέα με το δήμο Βοιών κλπ.
Ένα σημαντικό, το 33 εθνικό μονοπάτι συνέδεε το νοτιότερο χερσαίο άκρο της Ελλάδος και τα μονοπάτια αυτά του Μαλέα με τα ανατολικά χωριά από αυτήν την πλευρά, δηλαδή τον Aγιο Φωκά και από εκεί τη Μονεμβασία, το Γέρακα, τη Ρηχειά, το Χάρακα, την Κρεμαστή κλπ. Το σκληροτράχηλο τοπίο στην περιοχή αυτή με μεγάλα βράχια, κρεμνά, ακανθώδη βλάστηση του δίνει αξία για την πρόσβαση από Μονεμβασία προς Μαλέα αντικρίζοντας διαρκώς το Μυρτώο πέλαγος. Επίσης οδηγεί στο σπήλαιο Αγιος Ανδρέας Καστανιάς μέσω του σπηλαίου Ανάβαλλος και τόσων άλλων βραχοσπηλιών στην περιοχή. Ακόμη και για την πρόσβαση από το Βορρά στο Βαθύ Λαγκάδι …..το εντυπωσιακό αυτό φαράγγι.
Το μονοπάτι αυτό σκεπάστηκε από την ανάπτυξη της βλάστησης μετά την εγκατάλειψή του και πριν από 8 χρόνια περίπου αποκαλύφτηκε από τοπική πυρκαγιά στην περιοχή. Ο Χρήστος Παναγιωτόπουλος ιδρυτικό μέλος του Σπηλαιολογικού Ομίλου μας «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ» το επισήμανε, σε μία από τις φυσιολατρικές του εξορμήσεις. Αργότερα το έθεσε στο πρόγραμμα του ΕΟΣ ΝΑ Λακωνίας, όπου και το περπάτησαν. Στη συνέχεια, το συμπεριλάβαμε με τον Χρήστο, ως αρχηγοί, στο πρόγραμμα του Πεζοπορικού Ο Α τον περσινό Οκτώβριο, όπου το βρήκαμε με αναπτυγμένη τη βλάστηση λόγω των πολλών βροχών των τελευταίων χρόνων, με την επίδραση της έξαρσης του 11ετή κύκλου του ηλίου.
Το μονοπάτι με τις μεγάλες αυτές αξίες δεν έπρεπε να χαθεί και πάλι.
Ο Σπηλαιολογικός Όμιλός μας Ταϋγέτου-Πάρνωνα «Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ» με τις καταστατικές αρχές, του εθελοντισμού και την ευαισθησία των μελών του στα θέματα αυτά, όπως επίσης και για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, αλλά και τη συνέχιση του σημαντικού σπηλαιολογικού του έργου, με τις εξερευνήσεις στις περιοχές αυτές, έθεσε σε προγραμματισμό τον καθαρισμό του.
Το Σάββατο 18/2/2006 ομάδα του Ομίλου μας « Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ »κατέφτασε στον Αγιο Φωκά, διανύοντας ο καθένας μας μεγάλες αποστάσεις για το ραντεβού αυτό. Σκοπός, ο κοινός «έρωτας» που μας συνδέει, με τη ΦΥΣΗ. Εδώ φαίνονται οι αξίες του τοπικού σπηλαιολογικού συλλόγου και η αγάπη για τους σκοπούς που χάραξαν με την ίδρυσή του μία φούχτα από τα ιδρυτικά του μέλη, στην Αρεόπολη τον Νοέμβριο του 2002, στην πρόσκληση που τους έστειλα τότε, για το κοινό όραμά μας. Αυτό το ακολούθησαν μετέπειτα, πολλοί «ερωτευμένοι» και ο Όμιλός μας « Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ » επέκτεινε και μεγάλωσε τη δράση του και σήμερα λειτουργεί γραφεία εκτός της έδρας του, στην Σπάρτη (εντός της EXPRESS SERVICE) και στην Αθήνα. Να γιατί Καλαματιανοί και Μανιάτες με αρχηγό τον Γορτύνιο γαμπρομονεμβασίτη Χρήστο Παναγιωτόπουλο βρέθηκαν με σπηλαιολογικό εξοπλισμό και πριόνια αντίκρυ με το Μυρτώο πέλαγος στις θαλασσοδαρμένες του άγριες πλαγιές, να δίνουν τη μάχη με τους σκληρούς ασπάλαθους. Τους άφησα με το αυτοκίνητό μου κατασυγκινημένος, για άλλη μία φορά και τους περίμενα στη Καστανέα στο μαντρί του Γιώργου Μεϊμέτη, γεμίζοντας από τις αναφορές του σχεδόν μία σελίδα ακόμη σπήλαια και βάραθρα στην γύρω περιοχή.
Θερμό ήταν το αντάμωμα και η ανταπόκριση από τους κατοίκους της Ανω Καστανέας και των παραγόντων του Σπηλαίου Καστανέας Παναγιώτη Τσαλαβούτα και Χαράλαμπου Κουτσονικολή, αλλά και σημαντική η υποστήριξη από συνιδρυτικό μας μέλος και εκδότη της εφημερίδας «ΒΑΤΙΚΑ» Χαράλαμπο Μπιλλίνη. Ακόμη περισσότερο με την παρουσία του Ομίλου μας και τα αποτελέσματα της σπηλαιολογικής έρευνάς μας την Κυριακή σε κάποια από τα σπήλαια της περιοχής με την υποστήριξη των μελών μας από την Αθήνα. Της μανιάτισσας ταμίας μας (καταγωγής από Δρύαλο Οιτύλου και ρίζες από την ιστορική Δεσφίνα στον Ταΰγετο που οι προγονοί της Σταθιάνοι-Ξανθιάνοι δέχτηκαν το ολοκαύτωμα μετά από την ισχυρή αντίστασή τους στον πύργο του οικισμού τους από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά στην πορεία του κατά του Πολυάραβου και της Μάνης ) Μαρίας Σταθάκου και του γενικού γραμματέα και σπηλαιοδύτη μας, Δαμιανού Βερόπουλου.
Με τον ΕΟΣ Αθηνών στο μονοπάτι.
Με τον καθαρισμό του τμήματος αυτού του 33 μονοπατιού, μπόρεσαν να το απολαύσουν με πεζοπορία οι φίλοι και τα μέλη του ΕΟΣ Αθήνας με τον προγραμματισμό και με την συναρχηγία μου με τον Χρήστο την Κυριακή της Αποκριάς 5-3-2006. Το πρωί της Κυριακής, μετά την επίσκεψη στα γιγάντια και μοναδικά απολιθωμένα του Νεοχωρίου Νεάπολης Βοιών το λεωφορείο, μας μετάφερε στην γραφική Κάτω Καστανέα. Ακολουθήσαμε τη διαδρομή από το καταπράσινο Παραδείσι με τα κρυστάλλινα νερά και τη μεγάλη συστάδα νερόμυλων, πανέμορφο μπαλκόνι του Βατικιώτικου κάμπου και της Ελαφονήσου.
Οι ορειβάτες, παρόλο που δέχτηκαν στην είσοδο του χωριού το καλωσόρισμα και την ευγενή ανταπόκριση των Κατανιωτών, για τη μεταφορά τους μέχρι το Σπήλαιο της Καστανιάς με αγροτικά αυτοκίνητα, περπάτησαν απολαμβάνοντας το μακρινό και κρυμμένο για τους πειρατές παλαιότερα χωριό. Καλημέρισαν και συζήτησαν με τους λιγοστούς κατοίκους για την τύχη του χωριού και την νέα ελπίδα με την τουριστικοποίηση του σπάνιου Σπηλαίου τους. Κατόπιν επιβιβάστηκαν και μεταφέρθηκαν στη λουλουδοστόλιστη λάκα στον Αγιο Ανδρέα, που έκρυβε το σκοτεινό αυτό υπόγειο παλάτι. Η ξεναγός μας μίλησε με κάθε λεπτομέρεια για το ιστορικό και τις ομορφιές του Σπηλαίου που άφησε απερίγραπτες εντυπώσεις στους λάτρες της Ελληνικής φύσης. Στο περίτεχνο πέτρινο κτήριο αναμονής, απολαύσανε καφέδες και αναψυκτικά.
Η μεταφορά συνεχίστηκε και πάλι μέχρι την Ανω Καστανέα, όπου οι γυναίκες του Συλλόγου του χωριού, που είχαν ενημερωθεί για την άφιξή μας, μας περίμεναν με στρωμένο τραπέζι καλωσορίσματος. Πεντανόστιμα παραδοσιακά γλυκά και κανάτες ολόγεμες φρέσκο χυμό πορτοκαλιού ζέσταναν εγκάρδια τους οδοιπόρους, οι οποίοι άρχισαν με το ενδιαφέρον τους να δίνουν νέα πνοή στο απόμακρο αυτό χωριό.
Αναπάντεχα οι ορειβάτες αποχαιρέτησαν ευχαριστώντας τους κατοίκους, το Σύλλογό τους, και τους μεταφορείς για την πορεία προς το «Γιβλαντάρ της Ανατολικής Μεσογείου» την χιλιοτραγουδισμένη Μονεμβασία. Ο χωματόδρομος αρχικά οδήγησε στο μαντρί του Μεϊμέτη και από εκεί στην ακτογραμμή με πρώτη εντύπωση το Κακό Λαγκάδι. Το έντονο ασβεστολιθικό ανάγλυφο της διαδρομής, τα αγριολούλουδα, τα βότανα, το βαθύ γαλάζιο του πελάγους και μετέπειτα στο φόντο η οχυρωμένη Βυζαντινή καστροπολιτεία.
Η τετράωρη πορεία οδήγησε στο γραφικό ευλίμενο ψαροχώρι του Αγίου Φωκά, με τη νησίδα του να φιλοξενεί το εκκλησάκι με το πρωτότυπο ησυχαστήριό του. Το λεωφορείο περίμενε εκεί, για τη μεταφορά στη ταβέρνα του συμμαθητή μου (από το γυμνάσιο Μολάων) Κώστα Πάτουχα στον απάνεμο Ξηφιά, όπου η σύζυγός του Χρυσούλα δεν δυσκολεύτηκε να ικανοποιήσει τις γαστρονομικές μας ορέξεις.
Οι βίλες Δούκα στο Πορί Μονεμβασίας, μας περίμεναν για λίγη ξεκούραση και για ένα μπάνιο, προετοιμασία για τη βραδινή έξοδο και ξενάγηση στην απόρθητη πόλη με την μοναδική έμβαση που κράτησε για άλλα 100 χρόνια να κυματίζει ψηλά στο κάστρο της, το λάβαρο με το δικέφαλο αετό του Βυζαντίου.