Η Γκιώνα, το βουνό του Γκιώνη, του Γιάννη, στα Αρβανίτικα, είναι το πέμπτο βουνό της Ελλάδας σε ύψος μετά τον Όλυμπο, τον Σμόλικα, το Βόρρα (Καιμακτσαλάν), και τον Γράμμο. Είναι από τα πιο αγαπημένα βουνά τον ορειβατών και των αναρριχητών. Πολύπαθο βουνό με πλούσια ιστορία τόσο από την τουρκοκρατία, όσο κι από την Εθνική μας Αντίσταση, τα γνωστά λημέρια της Γκιώνας.
Πολύπαθο κι από την σκοπιά της εκμετάλλευσης του υπόγειου πλούτου της, του βωξίτη, που έχει σαν συνέπεια το ξεκοίλιασμα και την κατασπατάληση της φυσικής της ομορφιάς, του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι γνωστές άλλωστε οι διαμαρτυρίες των φορέων της περιοχής ενάντια στις νέες αποφάσεις και τις νέες άδειες εξόρυξης που δόθηκαν σε γνωστή εταιρεία.
Βουνό κατάφυτο από έλατα και κέδρους. Αποτελείται όπως και ο Παρνασσός από ασβεστολιθικά στρώματα. Είναι ανεπιφύλακτα το σπανιότερο ορεινό φυσικό οικοσύστημα της Στερεάς Ελλάδας. Στη Γκιώνα, νοτιότερο σημείο εξάπλωσης του λύκου στην Ελλάδα, έχει επιβιώσει ένας πολύ μικρός πληθυσμός αγριόγιδων καθώς και πολλά είδη αρπακτικών πουλιών όπως δύο είδη κοράκων ο pyrocorax pyrocorax και ο pyrocorax graculus.
Οι πιο γνωστές ορειβατικές διαδρομές της είναι:
Βίνιανη (520 μ) – Ρεκά – Λάκα Καρβούνη – Πυραμίδα
Βίνιανη ( 520 μ.) – Ρεκά – Λάκα Καρβούνη – Πυραμίδα (2510 μ) – Λαζόρεμα – Συκιά (720 μ). (Διάσχιση 2 ημέρες 6 + 8 ώρες )
Καλοσκοπή – Μνήματα – Πυραμίδα
Καλοσκοπή – Μνήματα – Κριθαρόλακα – Λάκα Καρβούνη (Καταφύγιο) – Διάσελο Πυραμίδας, Πλατυβούνας – Βαθιά Λάκα – Λαζόρεμα – Συκιά – Αθ. Διάκος – Προφ. Ηλίας – Σταυρός – Μετερίζια – Αρτοτίνα
Λευκαδίτι – Τραγονόρος – Λάκα Καρβούνη (Καταφύγιο) Διάσελο Πυραμίδας, Πλατυβούνας – Βαθιά Λάκα – Κορυφή Πύργος – Στρώμη
Προσήλιο – Βίνιανη – Κορυφή Προφ. Ηλίας
(στοιχεία από το site του Πεζοπορικού)
Το καταφύγιο είναι στη διαδρομή της Ρεκάς – κορυφή και ανήκει στον Πεζοπορικό Όμιλο Αθηνών
Έχει πολλά καλά και γνωστά αναρριχητικά πεδία, όπου γίνονται και μαθήματα για νέους αναρριχητές. Έχει δε και τη μεγαλύτερη ορθοπλαγιά των Βαλκανίων πάνω από το χωριό Συκιά. Κοντά στο χωριό Συκιά υπάρχει και το ωραιότατο σπήλαιο Ζωοδόχος Πηγή (Αρσαλή) με εντυπωσιακό διάκοσμο
Είναι γνωστή για τις χειμερινές αναβάσεις, γιατί έχει μια σχετικά εύκολη διαδρομή, ακόμη και με άσχημες καιρικές συνθήκες. Η Βαθιά Λάκα είναι το οροπέδιο κάτω από την κορυφή, πλούσιος βοσκότοπος για το καλοκαίρι, και το χειμώνα συναντάει κανείς ορειβάτες με σκηνές.
Οι ορειβάτες της Λαμίας και της γύρω περιοχής θεωρούμε «υποχρέωσή» μας να κάνουμε δύο αναβάσεις το χρόνο στη Γκιώνα, μια χειμερινή και μια …άλλη. Αυτή τη φορά μας «μπήκε» να δοκιμάσουμε το χιόνι έστω και παραβιάζοντας την βασική αρχή της ορειβασίας, των «τριών ατόμων στο βουνό». Χωρίς πολλές περιστροφές φύγαμε οι δυο μας με το Δημήτρη με το τζιπ ακολουθώντας τη γνωστή διαδρομή, Λαμία, Παύλιανη, Καλοσκοπή, πριν την Καλοσκοπή φεύγουμε δεξιά στο χωματόδρομο και ακολουθούμε τα σήματα, γιατί έχει πολλές διασταυρώσεις με δασικούς δρόμους. Φθάνουμε στη βρύση με το κανάλι, αφού ήδη το τζιπ «κουραζόταν» να σπάσει το χιόνι. Αφήσαμε το τζιπ και πήραμε τη μεγάλη απόφαση για την κορυφή, πάση θυσία. Ακολουθούμε το δασικό δρόμο και μετά τις δύο στροφές τον αφήνουμε, ακολουθώντας τα κόκκινα σημάδια. Φθάνουμε στα Μνήματα, όπου ανεβαίνουν συνήθως τα αυτοκίνητα, ακόμα και μικρά λεωφορεία παλιότερα, όταν ο δρόμος ήταν καλύτερος κουβαλώντας μέχρι εκεί τους ορειβάτες.
Ήδη το χιόνι είναι αρκετό, πάνω από 50 πόντους και δύσκολο, γιατί δεν είναι παγωμένο και σε τραβάει βαθιά. Πολλές παγίδες σε μικρούς βράχους και θάμνους. Συνεχίζουμε αλλάζοντας συνεχώς τον πρώτο ρόλο, άλλωστε δύο αρχηγοί είμαστε…Περνάμε τη Βαθιά Λάκα στο πλάι αριστερά και συνεχίζουμε μέσα στη ρεματιά, δυτικά, βλέποντας μπροστά μας το διάσελο και λίγο δεξιά την κορυφή. Το χιόνι περνάει το ένα μέτρο, μόνο που τώρα μας κρατάει περισσότερο.
Φθάνοντας στο διάσελο αρχίζει η ομίχλη και η κακή ορατότητα. Ανεβαίνουμε πια τη σχετικά μεγάλη κλίση προς την κορυφή, μετρώντας τα βήματά μας, ογδόντα, εξήντα, όσα αντέχουμε ….και στάση, παρά τις διαμαρτυρίες του Δημήτρη. Συνεχίζουμε με μηδέν ορατότητα, μόνο με την εμπειρία, κάνοντας μια τραβέρσα αρκετά μεγάλη βορειοδυτικά και τελικά δεξιά, βόρεια. Ξαφνικά διαπιστώνουμε ότι είμαστε σε κάποια… κορυφή γιατί μπροστά μας είναι απότομο αδιέξοδο. Αμφιβάλαμε στην αρχή αλλά τελικά πειστήκαμε ότι αυτή είναι η κορυφή της Γκιώνας, 2510 μέτρα, αφού καταλάβαμε ότι το υψομετρικό ήταν χωμένο στο χιόνι.
Η επιστροφή είναι πάντα εύκολη στο χιόνι, και ξεκούραστη, ακολουθώντας τα ίχνη μας, μόνο που χρειάζεται προσοχή να μην σπάσεις κανένα πόδι, αφού χωνόμαστε συνεχώς μέσα.
Συνολικά ο χρόνος που κάναμε ήταν 7 ώρες, 4,5 ανάβαση και 2,5 επιστροφή σε συνθήκες χιονιού, 1-1,5 μέτρο όχι παγωμένο.
Αγαπητέ μου Δημήτρη, σύντροφε του βουνού, ήθελες να στήσουμε και σκηνή μέσα στο χιόνι…. Την άλλη φορά, τα όνειρα δε βλάπτουν σε τίποτα, ούτε κοστίζουν.
Κάποιες ακόμα πληροφορίες στις ιστοσελίδες:
http://www.poa.gr/katafygia/giona.htm
http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr062.htm
http://www.poa.gr/periodiko/no14/giona.htm
http://www.daniilidis.gr/greek/mount/m3/page1.html
http://www.panas.gr/periodiko/t470_giona.html