Βάλαμε στο πρόγραμμα την επίσκεψη στον Κόζιακα για το 2ήμερο 25 και 26 Μαρτίου γιατί δεν είχαμε πάει άλλη φορά και γιατί ξέραμε ότι έχει καταφύγιο. Ένα πραγματικό καταφύγιο κι όχι σαλέ πολυτελείας, όπως έχουμε συνηθίσει πια στα καινούργια καταφύγια της Ομοσπονδίας.
Αυτό το e-mail στάλθηκε στους φίλους ορειβάτες, δυο μέρες πριν:
“Τελικά αποφασίσαμε για τον Κόζιακα. Θα πάμε στο καταφύγιο στα 1720μ, πάνω από το Περτούλι. Δεν ξέρω αν έχεις ξαναπάει. Εγώ έχω πάει μια φορά αλλά λίγο πριν το καταφύγιο γυρίσαμε, γιατί είχε πολύ χιόνι. Είναι 2,5 ώρες πορεία από το Περτούλι. Η κορυφή έχει υψόμετρο 1901 μ
Το καταφύγιο είναι ανοργάνωτο, έχει κρεβάτια χωρίς στρώματα, έχει κάποια κάριματ, όσοι μπορούμε να πάρουμε και κάριματ. Χρειάζεται υπνόσακο οπωσδήποτε και υποδομή χειμερινού βουνού (γκέτες, κραμπόν κλπ) Δεν έχει ξύλα για το τζάκι, όμως μπορούμε να φέρουμε ξύλα από το δάσος δίπλα, έχει τσεκούρι. Θα περάσουμε να πάρουμε τα κλειδιά από τον ΣΟΧ Τρικάλων
Πώς πάμε:
Θα περάσετε από τη Λαμία, τον παλιό Εθνικό Λαμίας – Δομοκού, συνεχίζετε Ν Μοναστήρι, αριστερά Καρδίτσα, Τρίκαλα και φεύγετε αριστερά για Πύλη, συνεχίζετε Ελάτη και Περτούλι. Στο χιονοδρομικό στο Περτούλι αφήνετε τα αυτοκίνητα”
Περνώντας απ’ τα Τρίκαλα σταθήκαμε για λίγο στον Σωτήρη από τον ΣΟΧΤ παίρνοντας το κλειδί του καταφυγίου και οδηγίες από πρώτο χέρι. Φθάσαμε στο οροπέδιο του Περτουλίου (υψόμετρο 1150 μέτρα) και σταματήσαμε στο σαλέ του Χιονοδρομικού Κέντρου.
Λίγα για τον Κόζιακα
Απέναντι από το οροπέδιο, βορειοανατολικά, υψώνεται ο Κόζιακας, ένα πανέμορφο μακρόστενο βουνό, δασωμένο κατά το μεγαλύτερο τμήμα του. Στις ανατολικές και δυτικές πλευρές του υπάρχουν πυκνά δάση με φυλλοβόλα. Πιο ψηλά τα έλατα επικρατούν παντού σχηματίζοντας πανέμορφα μικρά οροπέδια. Κερκέτιον όρος το έλεγαν οι αρχαίοι και ήταν ανέκαθεν γνωστό για την πλούσια χλωρίδα του. Χαρακτηριζόταν σαν βουνό του Ασκληπιού, που από εδώ έλεγαν ότι μάζευε τα βότανά του. Έχει και πλούσια πανίδα. Στις απρόσιτες ρεματιές του προσφέρει καταφύγιο σε ένα μικρό πληθυσμό από καφέ αρκούδες, λύκους, αγριόγιδες, λαγούς, αγριογούρουνα και άλλα ζώα. Έντονο είναι και το ορνιθολογικό του ενδιαφέρον Για όλα αυτά έχει ενταχθεί στο δίκτυο των περιοχών Natura 2000.
Τα απέραντα δάση του Περτουλίου και του Κόζιακα αρκετές φορές στην ιστορία της περιοχής πρόσφεραν κρησφύγετο στους παράνομους ή στους επαναστάτες. Ακόμα και στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου το ιππικό του Γαζή και του Γκένα εδώ λημέριαζε….
Η ανάβαση
Ήπιαμε καφέ στο σαλέ περιμένοντας και τους τελευταίους και αναχωρήσαμε, με αρκετή καθυστέρηση, στις 4 παρά 10’ φορώντας όλοι τις γκέτες. Βάσω, Στέφανος, Λένα, Κωστής, Μπάμπης, Βαρβάρα, Κώστας και Χρίστος. Πρώτο εμπόδιο το πέρασμα του ρέματος. Αυτή την εποχή το ρέμα, που διασχίζει το οροπέδιο, έχει αρκετό νερό και δεν μπορείς να περάσεις, αν δεν βραχείς. Προσπαθήσαμε να περάσουμε κανονικά απ’ το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου, εκεί που είναι και η ταμπέλα για το μονοπάτι, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέραμε. Αναγκαστήκαμε να ψάξουμε για την ξύλινη γέφυρα, η οποία ήταν αρκετά μέτρα κάτω, μετά το σαλέ.
Αφήνουμε το όμορφο οροπέδιο με τα πολλά νερά και τα χιονολούλουδα Το χιόνι, αρκετό από το ξεκίνημα, μας δυσκολεύει στο περπάτημα γιατί “μας παίρνει μέσα”, που, ειδικά για τον πρώτο, είναι ακόμα πιο δύσκολο. Η πορεία μας είναι πάνω στο δασικό δρόμο, που τραβερσάρει μέσα στο πυκνό δάσος. Μετά από μισή ώρα περίπου συναντάμε τη διασταύρωση, αφήνουμε το δασικό δρόμο, που κινείται στον άξονα “βοράς – νότος” και συνεχίζουμε στο μονοπάτι βορειοανατολικά, μέσα στην πυκνή ομίχλη. Τα σημάδια είναι αραιά, αλλού κόκκινα, αλλού πράσινα κι αλλού κορδέλες κρεμασμένες στα έλατα (ευτυχώς). Ακολουθούμε τα αδύνατα ίχνη με το χιόνι να ανεβαίνει.
Και λίγη ταλαιπωρία καλό κάνει
Το μονοπάτι συνεχίζει με κατεύθυνση ανατολική, μέσα στο δάσος, αλλού πυκνό και αλλού αραιό, χωρίς ιδιαίτερη κλήση. Μετά από 2,5 ώρες φθάνουμε στο άνοιγμα, που είναι αρκετά κάτω από το καταφύγιο. Τα ίχνη χάθηκαν. Αποφασίζουμε να κάνουμε μια κάθετη ανάβαση προς την κορυφή, με την ελπίδα ότι θα βρούμε το καταφύγιο στο οροπέδιο, που φαινόταν ψηλότερα. Δύσκολο ανέβασμα, ειδικά γι’ αυτούς που είχαν βαριά σακίδια. Μόλις ανεβήκαμε κινούμαστε στο οροπέδιο μήπως δούμε το καταφύγιο. Δυστυχώς, τίποτα. Αρχίζει να σουρουπώνει και η αγωνία ν’ ανεβαίνει. Προχωρούμε με τον Κώστα μπροστά για να προλάβουμε το σκοτάδι, μήπως βρούμε το καταφύγιο πριν νυχτώσει.
Μας πρόλαβε και μας πήρε τηλέφωνο ο Σωτήρης από τα Τρίκαλα. Με τις οδηγίες του αρχίζουμε να κινούμαστε στην αρχή δυτικά, σε λάθος κατεύθυνση, στο διάσελο, με τον αναμεταδότη αριστερά μας και δεξιά την κορυφή. Αρχίζουμε να κατεβαίνουμε το λούκι. Νόμισε πως έχουμε ανέβει πιο πάνω απ’ το καταφύγιο… Αφού κατεβήκαμε κοντά πεντακόσια μέτρα κάτω και το λούκι αύξαινε την κλήση του, μιλώντας με τον Σωτήρη, γυρίζουμε πίσω. ¶ντε να ανεβείς ξανά φορτωμένος αυτό τον ανήφορο.
Στο μεταξύ οι άλλοι περίμεναν στο κρύο. Και επειδή το κινητό δεν είχε σήμα, ανησύχησαν μήπως πάθαμε κάτι. Επιστρέφοντας κάνουμε μια μίνι σύσκεψη δίπλα σε μια γκρεμισμένη στάνη καθησυχάζοντάς τους, γιατί κάποιοι είναι αρκετά απογοητευμένοι και θέλουν να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής με τα φακό. Τους ζητάμε να κάνουν λίγη υπομονή, να κάνουμε μια τελευταία προσπάθεια ανεβαίνοντας βορειοανατολικά για 10 λεπτά, με την πυξίδα, όπως μας λέει στο τηλέφωνο ο Σωτήρης, γιατί προς τα εκεί πρέπει να είναι το καταφύγιο. Τους λέμε ν’ ανάψουν φωτιά και ανεβαίνουμε με τον Κώστα αφήνοντας τα σακίδιά μας. Μετά από 5 λεπτά βγαίνουμε στο οροπέδιο και πολύ σύντομα το φως πέφτει πάνω στο τζάμι του μαύρου όγκου, που ξεχωρίζει ελαφρώς στη άκρη του οροπεδίου. Η ώρα είναι 9.30. Συμπληρώσαμε δύο ώρες περιπλάνηση μέσα στη νύχτα. Η χαρά μας δεν περιγράφεται, Αμέσως ειδοποιούμε ν’ ανέβουν και οι άλλοι
Τα συμπεράσματα
Να ομολογήσουμε ότι δεν είχαμε ορειβατικό χάρτη ούτε αλτίμετρο, για να ξέρουμε πού βρισκόμαστε. Μόνη της η πυξίδα δεν βοηθάει στην ομίχλη και στο σκοτάδι. Δικαιολογίες υπάρχουν. Είχαμε την υπόσχεση πως θα έρθει μαζί μας ο Δημήτρης, που είχε ξανανέβει στο καταφύγιο, και τελικά δεν ήρθε, και επίσης μας είχαν πει από τα Τρίκαλα ότι υπάρχουν ίχνη μέχρι επάνω, γιατί είχαν ανέβει την προηγούμενη Κυριακή. Τα ίχνη, που μετά βίας τα παρακολουθούσαμε μέχρι μισή ώρα πριν, φαίνεται ότι έσβησαν από τον αέρα ή απ’ το λιώσιμο του χιονιού. Όμως ο ορειβάτης χρειάζεται και να σκέφτεται, να κρίνει, να επιλέγει, να αποφασίζει και τελικά να υφίσταται τις επιλογές του – καλές ή κακές – να είναι δηλαδή ελεύθερος και όχι να ακολουθεί καταναλώνοντας απλώς διαδρομές. Γι’ αυτό ανεβαίνουμε στα βουνά. Αλλιώς θα κάναμε απλές εκδρομές ή πεζοπορίες στις όμορφες κοιλάδες της χώρας μας και στους δασικούς χωματόδρομους των ορεινών χωριών.
Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον Σωτήρη από τον ΣΟΧ Τρικάλων για την τηλεφωνική βοήθειά του και το ενδιαφέρον του. Ο ίδιος ήταν έτοιμος ν’ ανέβει μέσα στη νύχτα για να μας βοηθήσει. Η αλληλεγγύη του ορειβάτη στο ζενίθ!
Στο καταφύγιο
Το καταφύγιο στη θέση “Μπακόλα”, 20 θέσεων, απλό και λιτό, κάηκε στις 22 Ιουνίου 1996 γιατί δεν πρόσεξαν κάποιοι την καμινάδα, που είχε πέσει. Προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές, που εκτιμήθηκαν πάνω από 20 εκατομμύρια δραχμές τότε. Το χιόνι σκέπασε την είσοδο δημιουργώντας ένα μικρό τούνελ, το οποίο αναγκαστήκαμε να περάσουμε έρποντας. Η κούραση και η αγωνία μετατράπηκε αμέσως σε χαρά και κέφι. Είναι αυτή η περίεργη ορειβατική διάθεση, που, όπως λένε, οφείλεται σε μια ειδική οπιούχα ουσία, την εντροφίνη, την οποία εκλύει ο οργανισμός στο υψόμετρο. Να την είχαμε κάθε μέρα και στα χαμηλά…
Ανάψαμε το τζάκι, ανάψαμε τις λάμπες θυέλης και τα κεριά, ανοίξαμε τις καρδιές μας, μοιραστήκαμε τα πλούσια φαγητά μας και σηκώσαμε τα ποτήρια της μπύρας, που βρήκαμε μπόλικες στην κουζίνα του καταφυγίου…, και του κρασιού γι’ αυτούς που προτιμούν το κόκκινο, με το “κι άλλες τέτοιες ταλαιπωρίες, μας αρέσουν!”.
Αυτή είναι η ορειβασία. Ταλαιπωρία, κούραση και διάθεση, φιλία και ανέκδοτο, αλληλεγγύη και πείραγμα, ομαδικότητα και παραμύθι. Ένα τραγούδι ριζίτικο ή ένα ηπειρώτικο, από τον Χρίστο, απ’ όλους μας. Να γινόμαστε μικρά παιδιά αφήνοντας τον εαυτό μας σε άλλον πλανήτη, πολύ μακριά. Μας αρέσει….Ο Κόζιακας προσφέρεται γι’ αυτούς που … παίρνουν τα βουνά … με την καλή έννοια πάντα, όπως γράφει ένας φίλος.
Το πρωί λειώσαμε χιόνι και κάναμε τσάι για όλους. Έξω ομίχλη. Ξεκινήσαμε οι πέντε να ανεβούμε στην κορυφή, με τη Βαρβάρα να γυρίζει πίσω. Ανεβήκαμε σε μισή ώρα περίπου απ’ το καταφύγιο. Και τελικά κατεβήκαμε με τον καιρό αρκετά βελτιωμένο απολαμβάνοντας την παραδοσιακή φασουλάδα στο Περτούλι ενθουσιασμένοι απ’ το αποτέλεσμα και με τις πιο όμορφες φωτογραφίες στην ψυχή και τις μηχανές μας.
Στέφανος Σταμέλλος
http://www.hellaspath.gr/bouna/Koziakas/Koziakas.htm
http://www.3kala.gr/diadromes/diadromi_12.asp