Οι εκλογές μας δίνουν την ευκαιρία, ή μας ανεβάζουν τη διάθεση, αν θέλετε, να πολυλογούμε. Να βγάλουμε πιθανόν και τίποτα απωθημένα. Κι αυτό χωρίς παρεξήγηση, έτσι;
Ας μην ξεχνάμε, λέω λοιπόν, ότι η σύγχρονη κοινωνία, σε όλα τα επίπεδα, είναι μια άκρως α ν τ α γ ω ν ι σ τ ι κ ή κοινωνία, με αντίρροπα συμφέροντα, σκοπούς και επιδιώξεις. Όλοι μας κάπου νιώθουμε ότι είμαστε αντίθετοι. Τα συμφέροντα κυρίως έχουν σαν βάση την ευρύτερη έννοια της οικονομίας. Η ισορροπία είναι το ζητούμενο και μια διαρκής προσπάθεια. Με αποτέλεσμα, συνεχώς να βαδίζουμε στην κόψη του ξυραφιού, στα όρια της αντοχής ή της κατάρρευσης.
Όλων δεσπόζει η σημαντικότερη ανταγωνιστική/αντιθετική σχέση ανάμεσα στη βιωσιμότητα ή τη μη βιωσιμότητα. Αναφέρομαι στην οικονομική, κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα, από το νοικοκυριό, την επιχείρηση, τα κράτη, ως τη φύση∙ τη φύση ως οικοσύστημα και ως τοπίο. Ειδικά «η σχέση του ανθρώπου με τη φύση είναι μια διαλεκτική και ανταγωνιστική σχέση» όπως έλεγε ο Μαρξ.
Η έξαρση αυτών των ανταγωνιστικών φαινομένων οδηγεί σε μορφές βίας. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όλες οι μικρές και οι μεγαλύτερες συγκρούσεις, καθημερινές και μακροχρόνιες, ακόμα και οι βίαιες πολεμικές συγκρούσεις, δεν είναι παρά έκφραση αυτής της ανταγωνιστικής σχέσης των αντιθέτων. Και το ερώτημα είναι: πώς μπορεί να μειωθεί -όχι να εξαλειφθεί- αυτός ο φαύλος κύκλος των ανταγωνιστικών σχέσεων; Πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα;
Η δική μου σκέψη/πρόταση δεν μπορεί παρά να εμπεριέχει λέξεις/έννοιες, όπως: πραγματική δημοκρατία (όσο γίνεται κοντά στην άμεση δημοκρατία), ελευθερία, αλληλεγγύη, ειρήνη, μη βία, αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, τοπικοποίηση, «μικρό». «Το μικρό είναι όμορφο», όλοι το αντιλαμβάνονται αυτό και δεν αναφέρεται τυχαία ως αρχή της οικολογίας.
Αυτά που συμβαίνουν σήμερα, ή αυτά που βρίσκονται στην προεκλογική ατζέντα, δεν είναι παρά στον αντίποδα αυτών των σκέψεων. Άρα ανήκουν στη σφαίρα της ουτοπίας…