Μέσα στο ΣΑΚΟ και η οικολογία;

Ανταποκρίνεται κατ’ αρχάς και μερικώς στις προσπάθειες κάποιων ατόμων που ήθελαν να αποτυπωθεί και στον τίτλο του κόμματος η συγκρότηση μικρής οικο-λογικής τάσης στο εσωτερικό του. Αποτελεί όμως και έναν συμβιβασμό (με την προ-σθήκη «των Κινημάτων» και μάλιστα δεύτερη) με όσους φοβούνται ότι το άνοιγμα στην οικολογία θα ενισχύσει τις τάσεις «σοσιαλδημοκρατικοποίησής» του.
Προς το παρόν η «οικολογικοποίηση» του ΣΥΝ είναι μια επιφανειακή και από τα πάνω επιλογή της ηγεσίας, που έχει το σοβαρό ελάττωμα ότι στηρίχτηκε μόνο από το 55% των συνέδρων. Πιο σημαντικό πάντως είναι το ότι εγκατέλειψαν την πα-λιομοδίτικη γραμμική επωδό «και της Προόδου» παρά το ότι προσπαθούν να περά-σουν επικοινωνιακά τη σχέση του κόμματος με τα κινήματα και την οικολογία, απα-ντώντας έτσι και στην πρόταση κάποιων να κατέβει το Κοινωνικό Φόρουμ στις εκλο-γές με το ότι το κόμμα του Φόρουμ υπάρχει ήδη. Γνωρίζουν φυσικά ότι ουδείς πρό-κειται να επαναλαμβάνει οκτώ λέξεις και εξασφαλίζουν έτσι απλά την κυριαρχία μόνο της πρώτης (Συνασπισμός), μια και με τα αρχικά βγαίνει κόλαση: ΣΑΚΟ! Κάτι δηλαδή ανάμεσα σε ΣΑΚΕ και σε ΑΚΟΑ, που τουλάχιστον είχε προηγηθεί -χωρίς ανταπόκρι-ση είν’ αλήθεια- στον προβιβασμό της οικολογίας στον τίτλο.
Δεν πρόκειται να επαναλάβουμε εδώ τα επιχειρήματα που ακούστηκαν εκα-τέρωθεν στο εσωτερικό του ΣΥΝ. Ενδεχομένως να αποδειχτεί σύντομα ότι πρόκειται για «τρικυμία σε ένα φλιτζάνι καφέ» αλλά αυτό σίγουρα δεν είναι μέσα στις επιδιώξεις όσων επένδυσαν στην «αλλαγή», που όμως κάθε άλλο παρά φρεσκάδα μυρίζει.

Λίγη προϊστορία
Ήδη από τη δεκαετία του ’70 το ΚΚΕ εσωτ. θεωρούσε ότι τα «νέα κοινωνικά κινήματα» δεν μπορούσαν παρά να εκφραστούν πολιτικά -όταν θα «ωρίμαζαν»- μέ-σα από τις γραμμές του. Στη μετεξέλιξή του, την Ε.ΑΡ., δημιουργήθηκε μάλιστα και οικολογικό τμήμα (παράλληλα με τη διαδικασία της Ομοσπονδίας των οικολογικών οργανώσεων), που όμως στη συνέχεια προσχώρησε στους Οικολόγους Εναλλακτι-κούς. ¶δοξη συνέχεια είχε και το αντίστοιχο τμήμα του ΣΥΝ, πορεία που διευκόλυνε και η διάλυση των Οικολόγων Εναλλακτικών, η μη ύπαρξη δηλ. ανταγωνιστικού ψη-φοσυλλεκτικού σχήματος.

Εκτιμούσαμε τότε στη Θεσσαλονίκη ότι οι απόψεις και η δράση μας είχαν α-φήσει βαθιά το σημάδι τους στην κοινωνία και γι’ αυτό όχι μόνο δε μας ενόχλησε η διάλυση των Ο.Ε. αλλά το θεωρούσαμε και ως προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση της πολιτικής οικολογίας. Συνεπώς ούτε τα «τμήματα» σε άλλους πολιτικούς σχημα-τισμούς μας ενδιέφεραν ούτε και συμμεριζόμασταν την αγωνία κάποιων στελεχών του οικολογικού χώρου να «συσπειρωθούν» προεκλογικά με τον ΣΥΝ είτε να πιέ-σουν για έωλα αυτόνομα κατεβάσματα.

Θεωρούσαμε πάντα ότι προτεραιότητα είχε η τοπική και αυτοδιοικητική δράση και ήμασταν ανοιχτοί σε συνεργασίες με το χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, επιμέ-νοντας όμως στο οικολογικό προφίλ του κοινού σχήματος. Το 1990 οι φίλοι μας (της ανανεωτικής αριστεράς) υποστήριζαν ότι αν μπει η οικολογία στον τίτλο της Δημοτι-κής Κίνησης, θα έπρεπε να μπει και η Αριστερά, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στο σχήμα του ΠΑΣΟΚ ενώ η «Οικολογική Θεσσαλονίκη» θα πάρει μόνη της 2,6%. Το 1994 από τον ΣΥΝ επέμεναν σε κομματικά πρόσωπα ως επικεφαλής σε Δήμο και Νομαρχία, για να πάρει μ πάλι η «Οικολογία Αλληλεγγύη» (μαζί και η ΑΚΟΑ) 2,6% στο Δήμο και 3,1% στη Νομαρχία (3,8% ο ΣΥΝ).

Παρόλα αυτά και το 1998 εξακολουθούσε να είναι ανεπιθύμητη η ισότιμη συ-νεργασία για μεγάλο μέρος του ΣΥΝ, που δεν φαινόταν να έχει διδαχτεί τίποτε. Η ε-κλογή οικολόγου στο Νομαρχιακό Συμβούλιο συνέχιζε να ενοχλεί πολλούς από το χώρο του ΣΥΝ, που δεν ενδιαφέρονταν όμως τόσο για τις θέσεις ή τις δράσεις του κοινού σχήματος, που στηριζόταν μόνο από τη μικρή τάση των Πρασινοκόκκινων του ΣΥΝ. Παρόλα αυτά, κάποιοι άρχιζαν να βάζουν θέμα εναλλαγής στο Νομαρχιακό Συμβούλιο (άγνωστη έννοια για το χώρο του ΣΥΝ), αντιπρότειναν κομματικούς επικεφαλής για το 2002 και τελικά δεν στήριξαν ουσιαστικά το σχήμα στις εκλογές (εκτός από τους Πρασινοκόκκινους και κάποιους του Αριστερού Ρεύματος). Αντίστοιχα στη Δημοτική Κίνηση κάποιοι αντιμετώπιζαν την πρόταση να μπει η Οικολογία στο τίτλο της ως εφιαλτικό σενάριο και τελικά μπήκε με την αποφασιστική στάση του επικεφαλής της Τάσου Κουράκη, που δικαίωσε έτσι και την εξαρχής πρότασή μας για στήριξή του.

Και κάτι επιπλέον. Η τελική σύμπλευση του ΣΥΝ με το ΠΑΣΟΚ σε ΕΝΑΕ, ΚΕΔΚΕ και ΤΕΔΚΝΑ δείχνει -εκτός των άλλων- και το πώς αντιλαμβάνεται τη συνερ-γασία με άλλους χώρους. Αφού εκλιπάρησε την κρίσιμη δωδέκατη οικολογική ψήφο μας για να εκλέξει ρυθμιστή εκπρόσωπο στο ΔΣ της ΕΝΑΕ, αρνήθηκε να δεσμευτεί και στις θέσεις που από κοινού θα προβάλουμε και στο πρόσωπο που θα εκλεγεί και στη στάση που θα κρατήσει για την εκλογή του προεδρείου αλλά υποσχέθηκε ότι θα τα συζητήσουμε μετά την εκλογή. Αφού ξεκαθαρίσαμε ότι μόνο για λόγους ηθικής τάξης θα ψηφίσουμε το ψηφοδέλτιο, στη συνέχεια γίναμε αποδέκτες πιέσεων από φιλοΠΑΣΟΚ και αντιΠΑΣΟΚ τάσεις για να σταυρώσουμε Χατζόπουλο και Κατσανε-βάκη αντίστοιχα. Αναγκαστήκαμε να τους σταυρώσουμε όλους, να γίνουμε μάρτυρες είτε πλαστογραφίας σταυρών είτε προσθήκης μητσοτακικών ψήφων και να δούμε τελικά τον υποτιθέμενο αντιΠΑΣΟΚ να ψηφίζει τη Φώφη! Οι μικροκομματικές σκοπι-μότητες είχαν αντικαταστήσει το διάλογο, όπως άλλωστε είχε γίνει και το 1998.

Μερικά συμπεράσματα
Τι προσπαθεί να εξηγήσει αυτή η εξιστόρηση, που σε γενικές γραμμές έχει τις αντιστοιχίες της ανά την Ελλάδα; Μα το ότι:
1. Η σχέση της οικολογίας με την ανανεωτική αριστερά ήταν πάντα σχέ-ση έλξης-απώθησης.
2. Είναι αδύνατη η «οικολογικοποίηση» του ΣΥΝ στο σύνολό του.
3. Ο οικολογικός χώρος δεν περίμενε να αλλάξει ο τίτλος του ΣΥΝ για να διαπιστώσει ότι υπάρχουν σ’ αυτόν άτομα με οικολογικές και κινηματι-κές ευαισθησίες και δυνατότητες συνεργασίας.
4. Αυτοί που ψήφισαν την οικολογία στον τίτλο του ΣΥΝ δεν είναι οπωσ-δήποτε και όσοι υποστηρίζουν οικολογικές θέσεις.
5. Αυτοί που ψήφισαν να μείνει μόνο ο ΣΥΝ της Αριστεράς (το 45%) δεν είναι κατ’ ανάγκη αντι-οικολόγοι αλλά ίσως είναι και πιο έντιμοι πολιτι-κά.
6. Ο ΣΥΝ συμπεριφέρεται στον οικολογικό χώρο όπως το ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΝ, είτε με την αφομοίωση στελεχών του είτε με τη ρητορεία για πλατειά σχήματα, όπου την ηγεμονία θα έχουν όχι οι κοινές πολιτικές αλλά οι πιο ισχυροί, οργανωτικά και οικονομικά.
7. Η όποια συνεργασία δεν μπορεί να στηρίζεται στις καλές προθέσεις, τη συγκυρία, τη μοναξιά πριν τις κάλπες ή τις κομματικές σκοπιμότη-τες αλλά στις κοινές θέσεις και το σεβασμό της ισότιμης σχέσης και της φυσιογνωμίας του καθένα.
8. Ο βασικός παράγοντας προώθησης των οικολογικών θέσεων δεν είναι η «από τα μέσα» πίεση για ριζική αλλαγή άλλων πολιτικών σχημάτων αλλά η ύπαρξη ισχυρού αυτόνομου οικολογικού πόλου, που και θα ισχυροποιήσει στο εσωτερικό των σχημάτων τους υποστηρικτές της οικολογίας και θα κάνει πιο πρόσφορη και την ίδια την προοπτική της συνεργασίας μαζί τους.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι, που τώρα συγκροτούνται πανελλαδικά, αποτελούν το ελληνικό μέλος των Ευρωπαίων Πράσινων και είναι ο αυτόνομος φορέας προώθησης της οικολογικής πολιτικής στη χώρα μας. Όσο πιο σύντομα και ευρύτερα γίνει αυτό αντιληπτό, τόσο και θα ενισχύεται ο καθοριστικός του ρόλος στη σύνδεση των αγώνων για τη φύση και την ποιότητα ζωής με το κίνημα της ανθρώπινης χειραφέτησης και αλληλεγγύης. Ο φορέας της πολιτικής οικολογίας έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει έκφραση στους πολιτικούς θεσμούς και κυρίως έχει το καθήκον όχι να αναδιανείμει τα περιορισμένα ποσοστά της Αριστεράς (8-10%) αλλά να απευθυνθεί και να πείσει νέους πολίτες, που διαπιστώνουν τα κοινωνικά και πολιτικά αδιέξοδα σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο και αναζητούν ένα νέο όραμα και νέες προτάσεις.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν είναι ένα ευκαιριακό σχήμα, που θα εξαφανιστεί επειδή κάποιοι κλείνουν προκλητικά τις κάνουλες της πληροφόρησης. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ήρθαν για να μείνουν. Είναι εμπλουτισμένοι με πολύχρονη αγωνιστική και πολιτική εμπειρία, έχουν διδαχτεί από τα λάθη του χώρου, έχουν διεθνή διασύνδεση, δεν έχουν προκαταλήψεις, δεν προσκυνούν, δεν υποτάσσονται σε σκοπιμότητες και συμφέροντα. Γι’ αυτό απαιτούν σεβασμό και ισοτιμία, ιδιαίτερα μάλιστα από αυτούς που δηλώνουν και οικολόγοι.