Από την εφημερίδα ΑΥΓΗ, 27.5.2007
Από τη δεκαετία του ’70, που άρχισαν να κάνουν εμφανή την παρουσία τους τα οικολογικά κινήματα, συγκρούονται συνεχώς με την υποβάθμιση της ζωής και της φύσης, τα πυρηνικά, την περιστολή των δικαιωμάτων, το μιλιταρισμό, τον καταναλωτισμό, την κερδοσκοπία, τα μεταλλαγμένα, την πείνα κτλ. Όλα αυτά τα χρόνια η οικολογική κριτική, δυστυχώς, έχει επιβεβαιωθεί σε όλες τις «προφητείες» της.
Και τα πράγματα θα ήταν ακόμη χειρότερα, χωρίς την αντίσταση των πολιτών, μέσα και έξω από τους θεσμούς, χωρίς τις νίκες ακόμη και σε δικαστικές μάχες, χωρίς την αλλαγή της συνείδησης των ανθρώπων. Είναι φανερό ότι οι οικολόγοι δεν περιμένουν να καταρρεύσει ο καπιταλισμός για να εφαρμόσουν τις προτάσεις τους. Πράσινα κόμματα έχουν πλέον παρουσία και επιτυχίες σε όλες τις ηπείρους και συνεχίζουν να επεκτείνονται σε «άγονες» μέχρι τώρα χώρες.
Στην Ευρώπη, οι Πράσινοι πέτυχαν να αλλάξουν αρκετά τις κοινωνίες τους, με διάφορους τρόπους:
Σε χώρες με παραδόσεις συνεργασιών και εναλλαγής όλων των κομμάτων στην άσκηση της εξουσίας, αρκετά πράσινα κόμματα δοκίμασαν τη συμμετοχή τους σε κυβερνήσεις συνασπισμού. Η τάση αυτή ευνοήθηκε από τη διαμόρφωση θεματικών πλειοψηφιών αλλά και από τα προγραμματικά ανοίγματα άλλων κομμάτων προς πράσινες θέσεις. Κατά κανόνα, υπήρξαν ενδιαφέροντες απολογισμοί. Και βέβαια, ένα νέο πεδίο πειραματισμού έχει διαμορφωθεί και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, με μια ανερχόμενη πράσινη πολιτική κουλτούρα.
Aλλες τάσεις επικράτησαν κυρίως σε χώρες με δικομματική παράδοση, όπως οι Η.Π.Α. ή η Βρετανία. Εκεί οι Πράσινοι κατάφεραν να εδραιωθούν αυτόνομα, με κινηματικά χαρακτηριστικά. Το ίδιο συμβαίνει και σε χώρες όπου οι πράσινες ευαισθησίες δεν έχουν ριζώσει ακόμη στη μέση συνείδηση.
Προνομιακό πεδίο για τους Πράσινους παραμένει παντού η τοπική δράση, όπου σημειώνουν εντυπωσιακές επιτυχίες, όχι μόνο ως κινήματα ή στις τοπικές εκλογές αλλά και ως δημοτική διαχείριση, σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις:
Στο Ελσίνκι η συμμετοχή των αστικών συγκοινωνιών στις μετακινήσεις των πολιτών αυξήθηκε από 30 σε 70%.
Το γερμανικό Φράιμπουργκ θεωρείται η οικολογική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Η Φρανκφούρτη αναδείχθηκε σε πρότυπο πολυπολιτισμικότητας.
Ήδη υλοποιούνται πειράματα «πόλεων χωρίς σκουπίδια».
Η έμφαση αυτή στην τοπική και θεματική δράση λειτουργεί και ως συνεκτικός ιστός των διαφορετικών τάσεων, από οικοαναρχικούς μέχρι τεχνοκράτες. Το οικολογικό κίνημα έχει αποδείξει ότι μπορεί να επιβάλλει κρίσιμες αλλαγές και δομικές μεταρρυθμίσεις: σαφές χρονοδιάγραμμα κατάργησης των πυρηνικών εργοστασίων, στήριξη συνεταιρισμών παραγωγών-καταναλωτών, διασύνδεση της αγροτικής πολιτικής με τη διατροφική ασφάλεια και την προστασία των καταναλωτών, ισότιμη ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία, δημόσια χρηματοδότηση για ανακαινίσεις κατειλημμένων κτιρίων κ.α.
Όλα αυτά όμως πατούν σε ένα κοινωνικό κίνημα, μια παγκόσμια κοινωνία των πολιτών, που προσπαθεί να αλλάξει τη ζωή «εδώ και τώρα». Το ίδιο ευρύ ρεύμα αποτέλεσε τον κορμό του μεγάλου διεθνούς κινήματος αμφισβήτησης, που ξεκίνησε από το Σηάτλ το 1999 με το σύνθημα «οι άνθρωποι είναι πάνω από τα κέρδη» αλλά και των κινητοποιήσεων κατά της εισβολής στο Ιράκ. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι ο «άλλος κόσμος», που «είναι εφικτός», δεν θα έρθει ποτέ, αν δεν αρχίσουμε να τον δημιουργούμε εμείς από σήμερα.
Βέβαια, το οικολογικό κίνημα συχνά υποστηρίζει ότι δεν ανήκει ούτε στη Δεξιά ούτε στην Αριστερά. Σ’ αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» αποδείχτηκε νωρίς πως ήταν ανύπαρκτος και έπαψε να τροφοδοτεί τα κοινωνικά οράματα.
Παρόλα αυτά, όμως, το οικολογικό κίνημα αξιοποιεί τις αγωνιστικές εμπειρίες και τις ιδεολογικές κατακτήσεις ολόκληρου του κινήματος της ανθρώπινης χειραφέτησης και αντιστέκεται στο νεοφιλελευθερισμό. Αλλά και η ίδια η επιθυμία του για μια κοινωνία δίκαιη και αλληλέγγυα, με συλλογικότητα και επικοινωνία, σεβασμό της διαφοράς και δημιουργικότητα, χωρίς αυταρχισμό και εθνικισμό, ρατσισμό και μισαλλοδοξία, τέμνεται σαφώς με τα πιο δημιουργικά σοσιαλιστικά οράματα.
Με αυτούς τους στόχους και για να αλλάξει το κέντρο βάρους στην πολιτική ατζέντα, οι Έλληνες Οικολόγοι Πράσινοι αποφάσισαν να διεκδικήσουν είσοδο στη νέα Βουλή. Ανταποκρίθηκαν εδώ και ενάμισι μήνα στην πρόσκληση του ΣΥΝ και συζήτησαν την προοπτική εκλογικής συνεργασίας. Αυτό σημαίνει κοινή εκλογική Διακήρυξη και θέσεις, εξασφάλιση πλουραλιστικής εκπροσώπησης στη Βουλή και κοινό τίτλο ΣΥΡΙΖΑ- Οικολόγοι Πράσινοι. Οι δυσκολίες είναι κατανοητές, ο εκλογικός νόμος όμως επιτρέπει τις συνεργασίες κομμάτων, που εδώ εκπροσωπούν δύο μεγάλες οικογένειες, το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα και το Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αριστεράς. Ήδη, πολλοί παρακολουθούν το εγχείρημα με ενδιαφέρον και ελπίδα για κάτι νέο, γι’ αυτό –χωρίς καθυστερήσεις, που δεν ωφελούν κανέναν- το τοπίο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει άμεσα.
Aλλωστε, οι καθαρές λύσεις προφυλάσσουν το ίδιο το μέλλον των συνεργασιών.
Μιχάλης Τρεμόπουλος,
μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων,
νομαρχιακός σύμβουλος Θεσσαλονίκης